Η κυβέρνηση «κλείνει» τον Λακωνικό Κόλπο και τα ship to ship

Προσωρινή, ίσως έως τις Ευρωεκλογές, έμμεση, λύση επιχειρεί να δώσει η Ελληνική Κυβέρνηση σε όσα καταγγέλλονται για παράνομες μεταφορτώσεις αργού πετρελαίου στον Λακωνικό κόλπο από ρωσικά τάνκερ σε τάνκερ άλλων κρατών. Τα τελευταία δύο χρόνια το φαινόμενο αποτελεί μία από τις πιο επιτυχημένες επιχειρήσεις παράκαμψης των δυτικών κυρώσεων κατά της Ρωσίας. 

Απειλή για Περιβάλλον - Τουρισμό

Τα τάνκερ που επιχειρούν, δεκάδες φορές σε μία ημέρα, μεταγγίσεις πετρελαίου στον Λακωνικό Κόλπο, αποτελούν κίνδυνο για το περιβάλλον, αλλά και την τοπική τουριστική βιομηχανία. Ένα ατύχημα κατά τη διάρκεια της διαδικασίας μετάγγισης πετρελαίου ανάμεσα στο τάνκερ που έπλευσε στον Λακωνικό από το Νοβοροσίσκ, προς ένα από τα πλοία τα οποία στη συνέχεια κατευθύνονται προς την Ινδία ή σε άλλους προορισμούς, όπου το αργό διυλίζεται και αποκτά νέα ταυτότητα προέλευσης, θα μπορούσε να έχει εξαιρετικά δυσμενείς επιπτώσεις για όλες τις παράκτιες περιοχές της Λακωνίας.

«Ανοικτός» ο Λακωνικός, «Κλειστός» ο Μεσσηνιακός κόλπος

Το γεγονός ότι ο Λακωνικός Κόλπος παραμένει «ανοιχτός», δηλαδή δεν έχει «κλείσει» όπως ο Μεσσηνιακός, που βρίσκεται στην άλλη πλευρά της Μάνης, αποτελεί μια παράπλευρη επίπτωση της απόφασης που έλαβε η ελληνική κυβέρνηση το 2020 να σταματήσει στο Ταίναρο. Πρόκειται για το Προεδρικό Διάταγμα του Δεκεμβρίου 2020 (107/2020), με το οποίο επεκτάθηκε η αιγιαλίτιδα ζώνη από τα 6 στα 12 ναυτικά μίλια. Ενώ όλοι οι μικροί και μεγάλοι κόλποι (Αμβρακικός, Κορινθιακός, Μεσσηνιακός) από την Κέρκυρα μέχρι τη νησίδα Βενέτικο στο ακρωτήρι Ταίναρο «έκλεισαν», δημιουργώντας τις γραμμές βάσης από τις οποίες μετρώνται τα 12 ν.μ..

Ήταν ρίσκο γιατί εμπλεκόταν και η Τουρκία

Όπως γράφει η εφημερίδα «Καθημερινή» «οικλειστοί κόλποι αποτελούν χώρο άσκησης απόλυτης κυριαρχίας, έχουν δηλαδή καθεστώς αντίστοιχο με εκείνο των εθνικών χωρικών υδάτων. Αν το 2020 αποφασιζόταν να μεταφερθεί το όριο ανατολικότερα, έως τον Κάβο Μαλέα, τότε μια δραστηριότητα όπως αυτή της μετάγγισης πετρελαίου ανάμεσα σε τάνκερ δεν θα ήταν δυνατή, διότι θα διεξάγονταν εντός εθνικών χωρικών υδάτων. Τότε η κυβέρνηση σταμάτησε στο Ταίναρο κυρίως λόγω της ανησυχίας για τον τρόπο που θα γινόταν αντιληπτή η επέκταση των εθνικών χωρικών υδάτων σε σημείο που φτάνει και το Αιγαίο Πέλαγος. Και τούτο διότι είτε θα επεκτείνονταν τα χωρικά ύδατα στα 12 ναυτικά μίλια μόνο στα δυτικά των Κυθήρων και των Αντικυθήρων ή κανονικά, δηλαδή γύρω από τα νησιά. Η δεύτερη περίπτωση εμπίπτει στο τουρκικό casus belli και, δεδομένου ότι είχε προηγηθεί η ελληνοτουρκική περιπέτεια του θέρους του 2020, αποφασίστηκε να μην αναληφθεί το συγκεκριμένο ρίσκο».

Χωρίς αρμοδιότητα το Λιμενικό

Οι μεταφορτώσεις πετρελαίου, δηλαδή η αναβάπτιση του ρωσικού πετρελαίου διά της μετάγγισής του σε πλοίο που είναι «καθαρό» από κυρώσεις, γίνονται σε διεθνή ύδατα εντός του Λακωνικού Κόλπου, δηλαδή σε απόσταση μεγαλύτερη των έξι ναυτικών μιλίων από τη ξηρά. Το Λιμενικό Σώμα δεν μπορεί να προβεί σε έλεγχο ή νηοψία σε εμπορικά πλοία εκτός των χωρικών υδάτων, παρά μόνον αν αυτά πλέουν υπό ελληνική σημαία. Ούτε υπάρχει κάποια διεθνής αποστολή ή ειδική εντολή που να επιτρέπει τις νηοψίες σε διεθνή ύδατα, όπως για παράδειγμα με την αποστολή «Ειρήνη» της Ε.Ε. για την τήρηση του εμπάργκο όπλων προς τη Λιβύη.