Ελεύθερο στον Ν. Ατλαντικό το μεγαλύτερο παγόβουνο του κόσμου μετά από 37 χρόνια!
Το παγόβουνο A23a είναι το μεγαλύτερο παγόβουνο του κόσμου με έκταση 4.000km2, διπλάσιο από την περιοχή του μείζονος Λονδίνου και ίσο σχεδόν με τη μισή Κύπρο. Εκτός από την έκτασή του, τεράστιο είναι και το πάχος του περίπου 400m. Μέχρι το 1986 το A23a αποτελούσε μέρος της παγοκρηπίδας του Filchner και η κατάρρευση της άλλαξε την ακτογραμμή της Ανταρτικής. Πριν αποκολληθεί στα όρια του, υπήρχε η Σοβιετική ερευνητική βάση Druzhnaya 1 όπου αμέσως μετά την αποκόλληση εκκενώθηκε από τεχνολογικό εξοπλισμό και ερευνητικό προσωπικό. Ωστόσο μετά την απελευθέρωσή του και λόγο του τεράστιου όγκου του, προσκόλλησε στον πυθμένα της Θάλασσας Γουέντελ (Weddell Sea) μέχρι τον Αύγουστο του 2022 δημιουργώντας ένα νησί πάγου.
Η σταδιακή μείωση του μεγέθους του απελευθέρωσε το τεράστιο παγόβουνο από τον πυθμένα. Ο Dr. Andrew Fleming ειδικός τηλεπισκόπησης του British Antarctic Survey ανέφερε στο BBC ότι εντόπισε την πρώτη κίνηση στο παγόβουνο το 2020. Οι ερευνητές το 2022 είχαν ενδείξεις ότι το A23a είχε αρχίσει να κινείται, αλλά τους τελευταίους μήνες που ήταν άνοιξη για το Ν. Ημισφαίριο, η κίνησή του είχε ταχύτερους ρυθμούς. Από πέρυσι τον Αύγουστο άρχισε να παραπλέει ως προς την Ανταρτική χερσόνησο και πριν από λίγες μέρες έφτασε στο άκρο της. Από το σημείο αυτό το A23a θα παρασυρθεί από το Ανταρκτικό Περιπολικό Ρεύμα (ACC) στον Ν. Ατλαντικό.
Η πορεία που θα ακολουθήσει θα το οδηγήσει στην νήσο Νότια Γεωργία. Πολλοί επιστήμονες εκφράζουν την ανησυχία τους για αυτό το σενάριο γιατί πιστεύουν πως το A23a θα εμποδίσει τους πιγκουίνους και τις φώκιες να έχουν πρόσβαση στον ωκεανό που είναι η κύρια πηγή τροφής τους. Ενώ κάποιοι άλλοι έχουν αντίθετη άποψη υποστηρίζοντας ότι η τήξη του παγόβουνου σε συνδυασμό με την αναταραχή που θα προκαλέσει στον πυθμένα, θα εμπλουτίσει τα νερά με θρεπτικά συστατικά που είναι απαραίτητα για την θαλάσσια πανίδα της περιοχής. Τέλος υπάρχουν και οι πιο απαισιόδοξοι που πιστεύουν ότι ένα παγόβουνο της κλίμακας του A23a θα αντέξει μεγαλύτερο χρονικό διάστημα στα θερμότερα νερά του Ν. Ατλαντικού και θα φτάσει κοντά στην Ν. Αφρική προκαλώντας προβλήματα στην ναυσιπλοΐα. Τις ίδιες ανησυχίες είχαν οι επιστήμονες και πριν από δύο χρόνια, όταν το παγόβουνο A76 αποκολλήθηκε από την ίδια περιοχή της Ανταρτικής. Το A76 διασπάστηκε σε τρία κομμάτια χωρίς να επαληθευτούν οι φόβοι των επιστημόνων.
Η συχνότητα δημιουργίας τεράστιων παγόβουνων στην Ανταρτική έχει αυξηθεί τα τελευταία 25 χρόνια. Οι κλιματολόγοι είναι σίγουροι πως αυτό είναι άμεσο αποτέλεσμα της υπερθέρμανσης του πλανήτη εξαιτίας των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου και υδρογονανθράκων στην ατμόσφαιρα. Το πιο ανησυχητικό είναι ότι την τελευταία δεκαετία (2013-2023) σχεδόν κάθε χρόνο ξεκολλάει ένα τεράστιο κομμάτι πάγου από την Ανταρτική. Η ταχύτερη τήξη των παγετώνων της Γροιλανδίας και της Ανταρτικής με την σειρά τους θα έχουν ως αποτέλεσμα την άνοδο της στάθμης της θάλασσας βάζοντας έτσι σε κίνδυνο εκατομμύρια ανθρώπους που ζουν σε παράκτιες περιοχές. Τα πιο δυσοίωνα μοντέλα προβλέπουν πως κάποιες από τις νησιωτικές χώρες του Ν. Ειρηνικού θα εξαφανιστούν. Εκτός όμως από αυτές, σε κίνδυνο βρίσκονται και χώρες όπως το Μπαγκλαντές και οι Κάτω Χώρες.
Ο Γ.Γ. του Ο.Η.Ε. επισκέφτηκε την Χιλιανή αεροπορική βάση Eduardo Frei στην Ανταρτική τις ημέρες όπου το A23a απομακρυνόταν από αυτήν. Στις δηλώσεις του επεσήμανε ότι «Αυτό που συμβαίνει στην Ανταρκτική δεν μένει στην Ανταρκτική. Και αυτό που συμβαίνει χιλιάδες μίλια μακριά έχει άμεσο αντίκτυπο εδώ». Εννοώντας ότι το λιώσιμο των πάγων θα επηρεάσει όλο τον πλανήτη αφού η στάθμη της θάλασσας ανεβαίνει, αλλά και οι εκλύσεις αερίων του θερμοκηπίου και υδρογονανθράκων ιδιαίτερα από το πιο ανεπτυγμένο Β. Ημισφαίριο επηρεάζουν το κλίμα των Πόλων
Ρεπορτάζ του Άγη Νταλαγιάννη
