Η άνοδος της στάθμης των ωκεανών είναι αναπόφευκτη, προειδοποιεί νέα μελέτη
Η επιταχυνόμενη τήξη των πάγων της Δυτικής Ανταρκτικής θα επιταχυνθεί ραγδαία κατά τη διάρκεια αυτού του αιώνα, ανεξάρτητα από το πόσο θα μειωθούν οι εκπομπές ρύπων τις επόμενες δεκαετίες, σύμφωνα με νέα μελέτη. Αυτό θα έχει αποτέλεσμα την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, με καταστροφικές συνέπειες για τις παράκτιες κοινότητες σε όλο τον κόσμο, σύμφωνα με τη μελέτη της Βρετανικής Ανταρκτικής Έρευνας.
«Τα ευρήματά μας φαίνεται να αυξάνουν την πιθανότητα ότι οι [τρέχουσες] εκτιμήσεις [για την άνοδο της στάθμης της θάλασσας] θα ξεπεραστούν», δήλωσε στο BBC η Δρ. Κέιτλιν Νότεν της Βρετανικής Ανταρκτικής Έρευνας (BAS) και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης.
Το 2021, η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC), δημοσιοποίησε τις τελευταίες εκτιμήσεις της σχετικά με τη μελλοντική άνοδο της στάθμης της θάλασσας. Η έκθεση προέβλεπε παγκόσμια μέση άνοδο της στάθμης της θάλασσας από 0,28 έως 1,01 μέτρα μέχρι το 2100. Ένας από τους βασικούς λόγους είναι το λιώσιμο των παγετώνων και των στρωμάτων πάγου. Μπορεί η άνοδος της στάθμης της θάλασσας κατά περίπου ένα μέτρο να μην φαίνεται σημαντική, αλλά ακόμη και αυτή η αύξηση θα θέσει σε κίνδυνο τη ζωή εκατομμύρια ανθρώπωνπαγκοσμίως.
Ωστόσο, η IPCC είχε επισημάνει πως ενδέχεται να σημειωθούν μεγαλύτερες αυξήσεις λόγω των «διεργασιών που σχετίζονται με τα στρώματα πάγου και χαρακτηρίζονται από μεγάλη αβεβαιότητα». Μία τέτοια αβεβαιότητα είναι ο τρόπος με τον οποίο τα στρώματα πάγου αλληλεπιδρούν με τους ωκεανούς.
Η νέα μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Nature Climate Change», είναι η πρώτη που προσομοιώνει άμεσα τον τρόπο με τον οποίο η υπερθέρμανση των ωκεανών θα επηρεάσει τις παγοκρηπίδες της Ανταρκτικής ως απόκριση σε διαφορετικά επίπεδα εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Πρόκειται για τα αέρια που παράγονται όταν καίγονται ορυκτά καύσιμα – ο κύριος παράγοντας που συμβάλλει στην ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή.
Η Θάλασσα Amundsen, στα ανοικτά των ακτών της Δυτικής Ανταρκτικής, θα θερμανθεί περίπου τρεις φορές ταχύτερα από τον ιστορικό ρυθμό μέχρι το υπόλοιπο αυτού του αιώνα, διαπιστώνει η μελέτη. Αυτό θα οδηγήσει σε πολύ πιο γρήγορο λιώσιμο των παγοκρηπίδων.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες της μελέτης, αυτό θα συμβεί ακόμη και αν η ανθρωπότητα λάβει ισχυρά μέτρα για την επιβράδυνση της αύξησης της θερμοκρασίας. Ωστόσο, δεν θα πρέπει να παραιτηθούμε από τις προσπάθειες μείωσης των ορυκτών καυσίμων, τονίζει η ερευνήτρια.
«Ό,τι κάνουμε τώρα θα συμβάλει στην επιβράδυνση του ρυθμού ανόδου της στάθμης της θάλασσας μακροπρόθεσμα», εξηγεί η Νότεν.
Η σημασία των παγοκρηπίδων
Το στρώμα πάγου της Ανταρκτικής περιέχει αρκετό πάγο για να αυξήσει την παγκόσμια στάθμη της θάλασσας κατά περίπου 58 μέτρα αν λιώσει εντελώς. Το μεγαλύτερο μέρος του βρίσκεται στην Ανατολική Ανταρκτική, η οποία ήταν σχετικά σταθερή τα τελευταία χρόνια και δεν αναμένεται να καταρρεύσει στο εγγύς μέλλον. Ωστόσο, ένα σημαντικό μέρος – αρκετό για να ανεβάσει τη στάθμη της θάλασσας κατά περίπου 5 μέτρα – βρίσκεται στη Δυτική Ανταρκτική, η οποία θεωρείται λιγότερο σταθερή και έχει χάσει αρκετή μάζα πάγου τις τελευταίες δεκαετίες.
Οι παγοκρηπίδες είναι γλώσσες πάγου που εξέχουν στον ωκεανό και παίζουν καθοριστικό ρόλο στη συγκράτηση των παγετώνων. Καθώς όμως αυτές λιώνουν, λεπταίνουν και χάνουν την ικανότητά τους να στηρίζουν τους πάγους. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την απελευθέρωση περισσότερου νερού προς τους ωκεανούς. Επιπλέον, σε αντίθεση με το μεγαλύτερο μέρος της Ανατολικής Ανταρκτικής, μεγάλο μέρος της ηπείρου της Δυτικής Ανταρκτικής βρίσκεται κάτω από το επίπεδο της θάλασσας. Αυτό σημαίνει ότι οι παγετώνες μπορεί να υποχωρήσουν σε όλο και βαθύτερα νερά, επιταχύνοντας την απώλεια πάγου.
Αυτή είναι η ανησυχία με τον παγετώνα Thwaites που εκβάλλει στη Θάλασσα Amundsen. Ο συγκεκριμένος παγετώνας, που είναι γνωστός και ως ο «Παγετώνας της Αποκάλυψης» επειδή αν κατέρρεε εντελώς θα ανέβαζε την παγκόσμια στάθμη της θάλασσας κατά περίπου65 εκατοστά, είναι ιδιαίτερα ευάλωτος στην αύξηση της θερμοκρασίας.
«Η μελέτη αυτή δείχνει επιδείνωση των προβλέψεων για τον παγετώνα Thwaites, καθώς προσομοιώνουμε την ταχέως αυξανόμενη τήξη με τη συνδεδεμένη με αυτόν παγοκρηπίδα», δήλωσε η ερευνήτρια στο BBC.
Οι διεργασίες που πυροδοτούνται από το ταχύτερο λιώσιμο των παγοκρηπίδων «θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην κατάρρευση του στρώματος πάγου της Δυτικής Ανταρκτικής», προειδοποιούν οι συγγραφείς της μελέτης.
Ωστόσο, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο το στρώμα πάγου ανταποκρίνεται στην αύξηση της θερμοκρασίας, όπως η χιονόπτωση, το λιώσιμο των επιφανειακών πάγων και η ταχύτητα της ροής των παγετώνων. Αυτοί δεν ελήφθησαν άμεσα υπόψη σε αυτή τη μελέτη.
«Κλήση αφύπνισης»
Είναι γνωστό ότι η στάθμη της θάλασσας θα συνεχίσει να ανεβαίνει τις επόμενες δεκαετίες και αιώνες. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα στρώματα πάγου χρειάζονται μεγάλο χρονικό διάστημα για να προσαρμοστούν πλήρως στη ραγδαία αύξηση της θερμοκρασίας των τελευταίων ετών, ενώ θα ακολουθήσουν περαιτέρω αυξήσεις της θερμοκρασίας.
Όμως αυτή η τελευταία μελέτη ενισχύει την υπόθεση πως η στάθμη της θάλασσας μπορεί να αυξηθεί ταχύτερα από ό,τι είχε υπολογιστεί προηγουμένως ως αποτέλεσμα της αυξημένης τήξης των παγοκρηπίδων, στην οποία θα πρέπει να προσαρμοστούν οι κοινωνίες παγκοσμίως.
«Φαίνεται πως χάσαμε τον έλεγχο της τήξης των πάγων της Δυτικής Ανταρκτικής», καταλήγει η Νότεν.
«Πρόκειται για μια απογοητευτική έρευνα», συμφωνεί ο Αλμπέρτο Ναβέιρα Γκαραμπάτο, καθηγητής φυσικής ωκεανογραφίας στο Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη.
Ωστόσο οι ερευνητές τονίζουν ότι αυτό δεν είναι λόγος να παραιτηθούμε από την προσπάθεια.
«Θα πρέπει να χρησιμεύσει ως μια κλήση αφύπνισης», τονίζει ο Γκαραμπάτο.
Τα μέτρα που θα ληφθούν για την επιβράδυνση της απώλειας των πάγων, μέσω της μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, θα μπορούσαν να είναι ζωτικής σημασίας ώστε να δοθεί χρόνος στις κοινωνίες να προετοιμαστούν και να προσαρμοστούν στην άνοδο της στάθμης των ωκεανών.
ΠΗΓΗ: BBC
