Ελάχιστη η συμμετοχή των νέων στις δημόσιες διαβουλεύσεις για το περιβάλλον - Αποτελέσματα έρευνας

Μόλις το 3% των νέων μέχρι 34 ετών έχει συμμετάσχει σε δημόσια διαβούλευση για το περιβάλλον και, παρά το γεγονός ότι το 69% απ΄αυτούς θεωρεί σημαντική τη διαδικασία, μόλις το 30% πιστεύει ότι τα σχόλια και οι απαντήσεις λαμβάνονται «πολύ» και «αρκετά υπόψη».

Τα συμπεράσματα προκύπτουν από έκθεση που αξιολογεί τις δημόσιες διαβουλεύσεις για το περιβάλλον μέσω του OpenGov.gr κατά την περίοδο 2012-2024 και από πανελλαδική έρευνα, σε συνεργασία με την εταιρεία qed, σε δείγμα 1000 ατόμων για τη συμμετοχή των νέων (17-34 ετών) σ΄αυτές. Τα στοιχεία παρουσιάστηκαν στη Θεσσαλονίκη από εκπροσώπους της περιβαλλοντικής οργάνωσης iSea και του Green Tank, μίας ανεξάρτητης, μη κερδοσκοπικής δεξαμενής σκέψης που διαμορφώνει λύσεις πολιτικής για ένα βιώσιμο μέλλον, με αφορμή την ολοκλήρωση του έργου «Γνωρίζω-Συμμετέχω-Προστατεύω το Περιβάλλον».

Χαρτογραφώντας τις δημόσιες διαβουλεύσεις για το περιβάλλον τα τελευταία 12 χρόνια προέκυψε ότι αποτελούν το 33,8% του συνόλου των διαβουλεύσεων, με το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής να έχει αναρτήσει τις περισσότερες.

«Ωστόσο, ο μέσος όρος διάρκειας των δημόσιων διαβουλεύσεων για το περιβάλλον είναι από μία έως 68 μέρες και το 57% του συνόλου έχει διάρκεια 14 μέρες. Παράλληλα, παρουσιάζουν κατά 41,9% θεματική αλληλεπικάλυψη και οι περισσότερες εμπίπτουν στη θεματική της βιοποικιλότητας» ξεκαθάρισε η Ιόλη Χριστοπούλου από το Green Tank.

Όμως, παρά τη μικρή συμμετοχή των νέων στις δημόσιες διαβουλεύσεις για το περιβάλλον, η έρευνα καταδεικνύει ότι το 69% τις θεωρεί σημαντικές και το 77% θεωρεί ότι η συμμετοχή των πολιτών σε περιβαλλοντικές αποφάσεις είναι πολύ και αρκετά σημαντική.

«Με το 66,8% των διαβουλεύσεων για το περιβάλλον να οργανώνεται επί σχεδίων νόμων και υπουργικών αποφάσεων, δηλαδή στο τελικό στάδιο χάραξης πολιτικής, η αποτελεσματικότητά τους μειώνεται. Διαπιστώνεται έλλειψη έγκαιρης και ευρείας επικοινωνίας για επικείμενες διαβουλεύσεις και για την έναρξη μιας διαβούλευσης» ανέφερε η κ.Χριστοπούλου. 

Στα συμπεράσματα της έρευνας προκύπτει ότι το 61,1% των δημόσιων διαβουλεύσεων για το περιβάλλον δεν συνοδεύεται από αιτιολογική έκθεση ή ανάλυση συνεπειών ρύθμισης και εντοπίζονται λειτουργικές δυσκολίες στη δομή και τον τρόπο περιήγησης στο OpenGov.gr που μειώνουν την προσβασιμότητα στις δημόσιες διαβουλεύσεις.

Επιπλέον, για το 91,6% των δημόσιων διαβουλεύσεων για το περιβάλλον, δεν έχει αναρτηθεί έκθεση διαβούλευσης με αποτέλεσμα να δημιουργείται έλλειμμα στη διαφάνεια και τη λογοδοσία του τρόπου λήψης αποφάσεων.

 
Προτάσεις για βελτίωση της αποτελεσματικότητας

Στις προτάσεις του έργου «Γνωρίζω-Συμμετέχω-Προστατεύω το περιβάλλον» που παρουσίασε η κ.Χριστοπούλου, περιλαμβάνονται η επαναφορά και υποχρεωτική εφαρμογή του πεδίου προκαταρκτικής δημόσιας διαβούλευσης ώστε οι πολίτες να συμμετέχουν κατά την αρχική φάση διαμόρφωσης μιας πολιτικής και η αναβάθμιση του OpenGov.gr ώστε να λειτουργεί ως κεντρικός ενιαίος κόμβος όλων των δημόσιων διαβουλεύσεων από όλους τους φορείς. Προτείνεται ακόμη η δημιουργία μηχανισμών εκ των προτέρων ενημέρωσης για επικείμενες διαβουλεύσεις , η επέκταση και εδραίωση  δεσμευτικής χρονικής διάρκειας των διαβουλεύσεων 4 εβδομάδων, η βελτίωση της προσβασιμότητας και η ενίσχυση της διαφάνειας και λογοδοσίας. 

Νατάσα Καραθάνου*