Από την άλλη μεριά το ζήτημα του κόστους που καλούνται να επωμιστούν οι υπόχρεες επιχειρήσεις ανέδειξαν οι εκπρόσωποι των φορέων, μεταξύ των οποίων ο πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδος (ΚΕΕΕ), Ιωάννης Μασούτης, ο πρόεδρος της Εθνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου & Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ), Γιώργος Καρανίκας, ο πρόεδρος της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας (ΓΣΕΒΕΕ), Γιώργος Καββαθάς, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων & Λιανικής Πώλησης Ελλάδος (ΣΕΛΠΕ), Αντώνης Μακρής κ.α..
Λαμβάνοντας υπόψη το διαχειριστικό και οικονομικό κόστος το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης δεσμεύτηκε για έναν ακόμη κύκλο στο πρόγραμμα χρηματοδότησης για απόκτηση POS, καλώντας ελεύθερους επαγγελματίες και επιχειρήσεις να τον αξιοποιήσουν, καθώς θα γίνονται δεκτές αποδείξεις προμήθειας ακόμη και από τον περασμένο Σεπτέμβριο.
Μάλιστα η ΕΣΕΕ φέρεται να έστειλε σχετική εγκύκλιο στα μέλη της προκειμένου να τους επιστήσει την προσοχή στις κυρώσεις που εγκυμονούν στην περίπτωση που δεν πράξουν τα δέοντα. Δεδομένου του ασφυκτικού χρονικού πλαισίου των 2 εβδομάδων που απομένουν, όσοι έμποροι δεν έχουν ακόμη ρυθμίσει την σχετική εκκρεμότητα, θα πρέπει να έρθουν άμεσα σε επικοινωνία με τους αρμόδιους τεχνικούς εγκατάστασης για την ολοκλήρωση της διασύνδεσης.
Σε διαφορετική περίπτωση οι επιχειρηματίες αντιμετωπίζουν δύο κινδύνους:
Από την Παρασκευή 1η Μαρτίου θα επιβάλλονται πρόστιμα που θα ανέρχονται σε έως και 10.000 ευρώ για τους ήδη υπόχρεους προμήθειας και εγκατάστασης POS που τηρούν απλογραφικά βιβλία και έως 20.000 ευρώ για όσους διαθέτουν διπλογραφικά. Τα πρόστιμα θα είναι συνάρτηση οικονομικών στοιχείων, όπως ο τζίρος ενώ θα πρέπει να ληφθεί υπόψη και η απόσυρση από την αγορά ταμειακών μηχανών και POS που δεν πληρούν συγκεκριμένες προδιαγραφές.
Από 1η Μαρτίου οι επιχειρηματίες δεν θα έχουν επίσης τη δυνατότητα πληκτρολόγησης του προς είσπραξη ποσού συναλλαγής στα POS τους, καθώς, παρά το γεγονός πως οι πάροχοί τους έχουν ήδη αναβαθμίσει – όπως υποχρεούνται – τα τερματικά τους, εκκρεμεί από μέρους τους η διασύνδεση των POS με τις ταμειακές τους μηχανές.
Σημειώνεται ότι στόχος του προγράμματος, προϋπολογισμού 162,4 εκατ. ευρώ, είναι η διασύνδεση περί των 350.000 ταμειακών μηχανών (ΦΗΜ – POS). Δυσκολίες εγείρονται κυρίως από τις μικρότερες επιχειρήσεις λόγω του επιπλέον κόστους για τον εξοπλισμό και την εγκατάσταση αλλά και των προμηθειών που χρεώνουν οι τράπεζες.
Αναφορικά με το κόστος παράγοντες του λιανεμπορίου αναφέρουν ότι η προμήθεια ανά συναλλαγή στα POS διαφοροποιείται ανά τράπεζα, ανάλογα με τη συμφωνία που έχει συνάψει η επιχείρηση και κυμαίνεται κατά μέσο όρο στο 1% ενώ οι χρεώσεις στις υπηρεσίες άμεσης πληρωμής με μεταφορά χρηματικών ποσών μεταξύ τραπεζικών λογαριασμών, όπως η υπηρεσία IRIS online payments, μπορεί να ξεπερνά και τα 2 ευρώ ανάλογα με την κάρτα και την τράπεζα, εσωτερικού ή εξωτερικού. Παρόλα αυτά, φαίνεται να υπάρχουν οικονομικές λύσεις στην αγορά, χωρίς εκτύπωση της απόδειξης, η οποία μπορεί να αποστέλλεται ηλεκτρονικά. Επίσης, για τις άμεσες πληρωμές υπάρχουν διεργασίες με στόχο ενσωμάτωση της τεχνολογίας στο POS, κατά την πρακτική άλλων χωρών, κάτι που θα οδηγήσει σε μείωση των χρεώσεων και διευκόλυνση των επιχειρηματιών.
Η μεγάλη πρόκληση είναι οι άνθρωποι
Για την αποτελεσματική υλοποίηση του μεγάλου project η μεγαλύτερη πρόκληση σήμερα είναι οι ανθρώπινοι πόροι. Απαιτούνται εξειδικευμένοι τεχνικοί και εργατοώρες για να ανταπεξέλθουμε στο μεγάλο εγχείρημα, που εν τέλει είναι προς το συμφέρον του καταναλωτή και της οικονομίας αφού θα συνεισφέρει στην πάταξη της φοροαποφυγής στο σημείο πώλησης. Μάλιστα πηγές στην αγορά των παρόχων μας μεταφέρουν ότι και οι χρεώσεις είναι προσιτές, τουλάχιστον χαμηλότερες από τον μέσο όρο της ΕΕ. Σημειωτέον οι πάροχοι δεν έχουν λαμβάνειν από το σκέλος της διασύνδεσης των ταμειακών με την ΑΑΔΕ. Είναι ένα μεγάλο έργο που προσφέρουν αφιλοκερδώς στην Πολιτεία αλλά θα έχουν μεγάλο όφελος από την υποχρεωτικότητα της χρήσης POS, που διευρύνεται σε όλους τους κλάδους του λιανεμπορίου καλύπτοντας ακόμη και ταξί και λαϊκές αγορές.
Αν και το συνολικό έργο περιλαμβάνει την ενημέρωση πολλών εκατοντάδων χιλιάδων συστημάτων που περιλαμβάνουν ERPs, συστήματα λογισμικού που υποστηρίζουν μια σειρά από λειτουργίες στην επιχείρηση, στην παρούσα φάση το κρίσιμο είναι η διασύνδεση περίπου 350.000 ταμειακών μηχανών και περί των 500.000 POS.
Αν ληφθεί υπόψη ότι στην αγορά υπάρχουν περίπου 20-30 τύποι POS και άλλα 150-200 είδη ταμειακών μηχανών γίνεται κατανοητή η πολυπλοκότητα του εγχειρήματος, καθώς απαιτούνται περί τους 6.000 τύπους συνδέσεων. Αυτό από μόνο του έχει οδηγήσει στην ανάπτυξη 10-15 εργαστηρίων από τους παρόχους POS και ταμειακών μηχανών, που λειτουργούν νυχθημερόν προκειμένου να αναπτύξουν πρότυπα συνδέσεων. Η πρόκληση είναι να κατασκευαστούν και να δοκιμαστούν όλες οι συνδέσεις, πέραν της αναβάθμισης των POS που εν προκειμένω είναι μια διαδικασία που μπορεί να ολοκληρωθεί εξ’ αποστάσεως αρκεί το σύστημα να είναι συνδεδεμένο. Προφανώς έχει προβλεφθεί το ρίσκο μη αναβάθμισης POS επιχειρήσεων με εποχιακή λειτουργία όπως π.χ. οι τουριστικές.
Από την άλλη μεριά οι ταμειακές μηχανές δεν μπορούν όλες να αναβαθμιστούν απομακρυσμένα, λόγω της πανσπερμίας τεχνολογιών και τύπων συνδέσεων. Αυτό είναι και η μεγαλύτερη πρόκληση, καθώς αποτελεί ένα έργο το οποίο μαζί με την διασύνδεση είναι δουλειά τεχνικού. Διαθέτουμε όμως περί τους 1.000 ανθρώπους με εξειδίκευση για το συγκεκριμένο έργο. Αυτοί οι άνθρωποι πρέπει να συνδέσουν 300.000-350.000 ταμειακές μηχανές και POS εντός της αφυκτικής προθεσμίας. Η άσκηση είναι δύσκολη και αφορά project management. Υπολογίζεται ότι μπορούν να κάνουν περί τα 8 ραντεβού την ημέρα και άρα με πρόχειρους υπολογισμούς 8.000 συνδέσεις την ημέρα ή 200.000 συνδέσεις σε ένα μήνα.
Τα 3 στοιχήματα στο ασφυκτικό deadline
Συνοψίζοντας, το μεγάλο project που έχει βάλει μπρος το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών αφορά τρία στάδια: την αναβάθμιση των POS, την αναβάθμιση των ταμειακών μηχανών και την διασύνδεσή τους. POS και ταμειακή μηχανή στην πλειοψηφία των επιχειρήσεων είναι ανεξάρτητα εργαλεία. Δεν ισχύει το βέβαια ο ίδιο για τις μεγάλες επιχειρήσεις, όπως αλυσίδες σούπερ μάρκετ τύπου ΑΒ, Μασούτης, Σκλαβενίτης, My Market αλλά και για πολυεθνικές όπως η Zara, όπου τα εργαλεία αυτά είναι ήδη συνδεδεμένα, καθώς ο ταμίας σκανάρει το προϊόν στο ταμείο και με το πάτημα ενός κουμπιού η πληροφορία πάει στο POS χωρίς να χρειαστεί να πληκτρολογήσει την τιμή. Με άλλα λόγια ένα μέρος του έργου που προωθεί η ΑΑΔΕ, ήτοι η αναβάθμιση του POS, έχει προωθηθεί από μερίδα της αγοράς.
Τα άλλα 2 μέρη του μεγάλου έργου αφορούν την αναβάθμιση των ταμειακών μηχανών και τη σύνδεσή τους με τα POS. Σημειώνεται επίσης ότι η ταμειακή είναι αυτή που είναι συνδεδεμένη σήμερα με την ΑΑΔΕ και διαβιβάζει τις αποδείξεις σε πραγματικό χρόνο.
Με τη μεταρρύθμιση που προωθείται ο έμπορος δεν θα μπορεί πια να γράφει στο POS κάτι διαφορετικό από αυτό που εισάγει στην ταμειακή μηχανή. Ακόμη κι αν ο πελάτης πληρώνει μέρος της αξίας της αγοράς του με μετρητά και μέρος με κάρτα η ΑΑΔΕ ενημερώνεται. Οπότε με την ολοκλήρωση του έργου ο ταμίας θα εισάγει την τιμή στην ταμειακή μηχανή, το POS θα ενημερώνεται αυτόματα και θα περιμένει την επαφή με την κάρτα για να κάνει τη χρέωση.
Εν κατακλείδι, σε 2 εβδομάδες υπολογίζεται ότι θα έχουν αναβαθμιστεί όλα τα POS, πλην όσων δεν είναι συνδεδεμένα, οπότε το 1ο σκέλος του έργου θα έχει επιτυχία 100%. Στο 2ο σκέλος, της αναβάθμισης των ταμειακών μηχανών, προβλέπεται ένα σημαντικό σκορ και στο 3ο, που αφορά στη συνδεσιμότητα, αναμένεται σχετική πρόοδος.
