ΣτΕ: Συνταγματική η πράξη του ΕΟΦ για προσωρινή απαγόρευση εξαγωγής 75 φαρμακευτικών προϊόντων

Συμβατή με το Σύνταγμα και το ενωσιακό δίκαιο κρίθηκε από το Συμβούλιο της Επικρατείας η από 22.11.2022 πράξη του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΟΦ) με την οποία απαγορεύθηκε προσωρινά η παράλληλη εξαγωγή και ενδοκοινοτική διακίνηση 75 φαρμακευτικών προϊόντων, με το σκεπτικό ότι προέχει η επαρκής κάλυψη των αναγκών των ασθενών που βρίσκονται στην Ελλάδα.

Το Δ΄ Τμήμα του ΣτΕ (πρόεδρος η αντιπρόεδρος Σπυριδούλα Χρυσικοπούλου και εισηγήτρια η Σύμβουλος Επικρατείας Όλγα Παπαδοπούλου), με την υπ΄ αριθμ. 2214/2023 απόφασή του απέρριψε την αίτηση του Πανελλήνιου Συλλόγου Φαρμακοαποθηκαρίων με την οποία ζητούσε την ακύρωση της εν λόγω πράξης του προέδρου του ΕΟΦ.

Σύμφωνα με τους συμβούλους Επικρατείας «οι κάτοχοι άδειας χονδρικής πώλησης φαρμάκων, στο πλαίσιο των υποχρεώσεων δημόσιας υπηρεσίας, οφείλουν να εξασφαλίζουν κατά πάντα χρόνο τον εφοδιασμό με τα κατάλληλα φαρμακευτικά προϊόντα των φαρμακείων και των άλλων προσώπων που διαθέτουν φάρμακα στο κοινό, ώστε να καλύπτονται με επάρκεια οι ανάγκες των ασθενών που βρίσκονται στην Ελληνική επικράτεια» και προσθέτουν:

Προστασία της δημόσιας υγείας με την διασφάλιση επαρκούς εφοδιασμού της αγοράς

«Η εξαγωγική δραστηριότητα των οικονομικών αυτών φορέων τελεί υπό τον όρο ότι, πάντως, διασφαλίζεται η άμεση διαθεσιμότητα των φαρμάκων στην εγχώρια αγορά, με δυνατότητα πρόσβασης των ασθενών στο κατάλληλο φάρμακο, και ότι δεν δημιουργείται θεραπευτικό κενό προς βλάβη της δημόσιας υγείας».

Σε άλλο σημείο η απόφαση του ΣτΕ, αναφέρει, ότι σκοπός του ΕΟΦ είναι «η προστασία της δημόσιας υγείας με την διασφάλιση επαρκούς εφοδιασμού της αγοράς με τα κατάλληλα φαρμακευτικά προϊόντα, είναι αρμόδιος να λαμβάνει κάθε νόμιμο και προσήκον προληπτικό ή κατασταλτικό μέτρο για τον ομαλό εφοδιασμό της αγοράς και την αποφυγή ελλείψεων, προκειμένου να αποτρέπεται ο κίνδυνος αδυναμίας πρόσβασης των ασθενών στην ενδεδειγμένη φαρμακευτική αγωγή».

Ειδικότερα, σημειώνουν οι σύμβουλοι Επικρατείας, στον ΕΟΦ παρέχεται η δυνατότητα, κατ’ εκτίμηση των δεδομένων για τις συνθήκες εφοδιασμού της ελληνικής επικράτειας, να επιβάλλει για περιορισμένο χρονικό διάστημα απαγόρευση των εξαγωγών συγκεκριμένων προϊόντων από την Ελληνική επικράτεια είτε προς τρίτες χώρες είτε και στο πλαίσιο της “ενδοκοινοτικής διακίνησης”.

Τα μέτρα, σύμφωνα με την απόφαση, επιβάλλονται όταν διαπιστώνεται αιτιολογημένα ότι το παράλληλο εξαγωγικό εμπόριο ενδέχεται να θέσει σε κίνδυνο τον σταθερό, ασφαλή και με τα απαιτούμενα ποιοτικά εχέγγυα εφοδιασμό του πληθυσμού με τα αναγκαία φάρμακα» και ιδίως όταν «διαπιστώνεται θεραπευτικό κενό».

Καταλήγοντας, το ΣτΕ υπογραμμίζει ότι οι διατάξεις του νόμου 1316/1983 για την οργάνωση και τις αρμοδιότητες του ΕΟΦ δεν αντίκεινται ούτε στο Σύνταγμα ούτε στο δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.