Το παιχνίδι αισχροκέρδιας στα εμβόλια - Αποκαλύψεις στον γερμανικό Τύπο - Ρεπορτάζ του Κώστα Αργυρού
Αποκαλύψεις στο γερμανικό Τύπο για την απόπειρα του διδύμου Pfizer/Biontech να προβούν σε μια σύμβαση αισχροκέρδειας με την ΕΕ για το εμβόλιο τους το περασμένο καλοκαίρι.
O τουρκικής καταγωγής επικεφαλής της Biontech, της γερμανικής εταιρίας που ανέπτυξε μαζί με την Pfizer το πρώτο εγκεκριμένο εμβόλιο κατά του κορωνοϊού, ο Ουγκούρ Σαχίν δήλωνε μεγαλόστομα το περασμένο καλοκαίρι ότι οι δύο εταιρίες δεν θα προσπαθήσουν να κερδοσκοπήσουν σε μια λογική ότι βρήκαν την «κότα με τα χρυσά αυγά». Λίγες εβδομάδες αργότερα η προσφορά που έκανε η εταιρία του προς την Κομισιόν για το εμβόλιο μαρτυρούσε ακριβώς το αντίθετο και οι επιστήμονες που κλήθηκαν να την αξιολογήσουν αποφάνθηκαν ότι βρίσκεται πέραν κάθε λογικής.
Οπως αποκάλυψε τώρα η γερμανική εφημερίδα «Suddeutsche Zeitung» αλλά και η δημόσια γερμανική τηλεόραση η αρχικά προτεινόμενη τιμή ήταν 54 ευρώ ανά δόση. Η αιτιολόγηση αυτής της τιμής δεν αφορούσε το κόστος των ερευνών και της παραγωγής. Αλλωστε ειδικά η Biontech είχε επιδοτηθεί πλουσιοπάροχα για τις έρευνές της, τόσο από το γερμανικό κράτος όσο και από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Οι εκπρόσωποι του διδύμου, που εκείνη την εποχή έδειχνε να αποκτά προβάδισμα στις έρευνες έκαναν μαθήματα πολιτικής οικονομίας στους αρμόδιους της Κομισιόν μετρώντας το κόστος των lockdown το οποίο όπως έλεγαν θα γλύτωνε η ΕΕ με την έναρξη των εμβολιασμών και με αυτή τη βάση υπολόγιζαν την τιμή τους.
Εκαναν λοιπόν λόγο για ένα ημερήσιο κόστος της πανδημίας της τάξης των 3,8 δισ. την ημέρα ή 1,3 τρισ. ευρώ ετησίως και με βάση αυτή τη λογική πρότειναν μια τιμή ανά δόση της τάξης των 54,08 ευρώ (τα δύο δεκαδικά ψηφία αξίζουν προκαλούν πράγματι απορία για το πώς προέκυψαν). Ηταν μια τιμή περίπου εικοσαπλάσια εκείνης της AstraZeneca, αλλά το δίδυμο Pfizer/Biontech την παρουσίαζε ως μια μεγάλη προσφορά και ευκαιρία και πρότεινε συμβόλαιο για 500 εκατ. δόσεις συνολικού ύψους 27 δισ. ευρώ. Οι εμπειρογνώμονες, που κλήθηκαν να δώσουν την δική τους άποψη για αυτή την κοστολόγηση μίλησαν από την πρώτη στιγμή για αισχροκέρδεια.
Τελικά και μετά από διαπραγματεύσεις η τιμή που συμφωνήθηκε το Νοέμβριο ήταν στα 15,50 ευρώ (όπως λένε οι ανεπίσημες πληροφορίες) κάτι που επιβεβαιώνει ότι μάλλον σωστά έπραξε η ΕΕ, όταν αποφάσισε να διαπραγματευτεί αυτή για τους «27» και να μην αφήσει τα κράτη μέλη να κάνουν κάτι τέτοιο μόνα τους. Προφανώς διαφορετικές τιμές θα έπαιρνε κάθε κράτος αναλόγως και της οικονομικής του ισχύος και την πολιτικής του επιρροής από ότι η Ενωση συνολικά. Η αποκάλυψη αυτή μπορεί να εξηγεί ως ένα βαθμό και το γιατί η Κομισιόν ήταν διστακτική στο να δεσμευτεί για πολύ μεγαλύτερες παρτίδες ενός εμβολίου, το οποίο ακόμα βρισκόταν σε δοκιμαστικό στάδιο. Πολλές χώρες είχαν εκφράσει τη δυσφορία τους για το κόστος και προτίμησαν να περιμένουν τις προσφορές και άλλων εταιριών.
Εντυπωσιακό βρίσκουν οι Γερμανοί ερευνητές δημοσιογράφοι και το θράσος με το οποίο η Biontech ισχυρίζεται στην προσφορά της προς την Κομισιόν ότι είναι μια εταιρία που αναπτύχθηκε με ιδίους πόρους. Αυτό ίσως ισχύει πράγματι για την Pfizer, όχι όμως για τη γερμανική εταιρία, η οποία από το 2012 και μετά είχε λάβει συχνά κρατική βοήθεια. Το 2020 το ποσό αυτό έφτασε τα 375 εκατομμύρια από το Γερμανικό Υπουργείο Ερευνας, ενώ εγκρίθηκε και ένα δάνειο της από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων ύψους 100 εκατομμυρίων ευρώ.
Το ίδιο συνέβη πάντως και με άλλες εταιρίες, που ερευνούν για το εμβόλιο κατά του κορωνοϊού, σύμφωνα με το έγκυρο περιοδικό «The Lancet». Οι Sanofi/Glaxo-Smith-Kline και η Novavax έλαβαν από 2,1 δισ. δολάρια, η Astra Zeneca/Πανεπιστήμιο Οξφόρδης 1,7 δισ. δολάρια, η Johnson&Johnson 1,5 δισ. δολάρια και η Moderna 957 εκατομμύρια δολάρια.
