To ναυάγιο της Avramar και τα δάνεια των 450 εκατ. ευρώ που τρομάζουν τις τράπεζες
Του Γιώργου Λαμπίρη από το capital.gr
Σε τεντωμένο σχοινί βαδίζει το τελευταίο διάστημα η Avramar, η μεγαλύτερη εταιρεία ιχθυοκαλλιεργειών της Ελλάδας, η οποία προήλθε από την εξαγορά και συγχώνευση των Ανδρομέδα, Νηρέα και Σελόντα. Η εταιρεία σε ενοποιημένη βάση – σε Ελλάδα και Ισπανία – υπολογίζεται ότι τζιράρει περί τα 400 εκατ. ευρώ. Ωστόσο βρίσκεται να κουβαλάει στις πλάτες της δάνεια που αγγίζουν το διόλου ευκαταφρόνητο ποσό των 450 εκατ. ευρώ για τα οποία φέρεται, σύμφωνα με γνώστες των διαδραματιζόμενων στην επιχείρηση, να βρίσκεται σε αδυναμία εξυπηρέτησης.
Έτσι, παρά το γεγονός ότι η εξαγορά των μεγαλύτερων εταιρειών του κλάδου πριν λίγα χρόνια έδινε παράθυρο για θετικές εξελίξεις, εν τέλει τα πράγματα δείχνουν να εξελίσσονται κόντρα σε κάθε θετική προσδοκία. Ειδικά για τις τράπεζες που έχουν χρηματοδοτήσει αδρά την εταιρεία και παρακολουθούν το μετέωρο βήμα της.
Εκτός των άλλων η Avramar έχει βρεθεί να ταλανίζεται από διοικητική ασυνέχεια με διαδοχικές αλλαγές και αντικαταστάσεις προσώπων σε ανώτατες διοικητικές θέσεις. Επιπροσθέτως βαρύνεται από λανθασμένες επιλογές που σχετίζονται με την επιλογή του παραγόμενου προϊόντος. Είναι χαρακτηριστικό ότι από διοικητικά στελέχη της εταιρείας δόθηκε βάρος σε είδη όπως ο κρανιός και το μαγιάτικο. Πρόκειται για ψάρια τα οποία απέχουν σημαντικά από το μεσογειακό πρότυπο κατανάλωσης με ψάρια όπως το φαγκρί, η τσιπούρα και το λαβράκι, ενώ απαιτείται μεγαλύτερος χρόνος για την ανάπτυξή τους ούτως ώστε να είναι εμπορεύσιμα.
Το σοβαρότερο όμως όλων είναι ότι η εταιρεία μοιάζει να βρίσκεται περίπου δύο χρόνια μετά και την τυπική συγχώνευση των εξαγοραζόμενων οντοτήτων, σχεδόν στο σημείο από όπου ξεκίνησε. Με δυσβάσταχτο δανειακό φόρτο, το οποίο, όπως αναφέρθηκε, οι πληροφορίες συγκλίνουν, ότι αδυνατεί να αντιμετωπίσει. Οι τράπεζες καλούνται να δώσουν ανάσα ρευστότητας μέσω δανεισμού – γέφυρας, προκειμένου να στηρίξουν την εταιρεία αφενός υπό την προοπτική εύρεσης επενδυτή, αφετέρου υπό τη σκιά ραγδαίων και ανεπιθύμητων εξελίξεων. Ο ενδιάμεσος δανεισμός κρίνεται απαραίτητος προκειμένου να προσφέρει τις ανάσες που χρειάζεται η εταιρεία για να καλύψει τις υποχρεώσεις της καθότι διαχειρίζεται ζωντανούς οργανισμούς, όπου κάθε αστοχία, θα μπορούσε να αποτελέσει εφαλτήριο για απρόβλεπτα γεγονότα όχι μόνο για την ίδια την εταιρεία αλλά και για το σύνολο της αγοράς ιχθυοκαλλιέργειας στην Ελλάδα. Έγκυρες πληροφορίες φέρουν την εταιρεία στο πλαίσιο εξυπηρέτησης του χρέους της να έχει ενημερώσει τις τράπεζες ότι μπορεί να καταβάλει στην παρούσα φάση μόνο τους τόκους και να ζητάει νέο δανεισμό για την καταβολή των προβλεπόμενων χρεολυσίων.
Μηδενική παροχή ρευστότητας από τους μετόχους
Για να γίνουμε περισσότερο συγκεκριμένοι ως προς τις εξελίξεις αυτή τη στιγμή, τραπεζικές πηγές επιβεβαιώνουν στο Capital.gr ότι η Avramar έχει ζητήσει ενδιάμεση χρηματοδότηση – γέφυρα. Στελέχη κοντά στην εταιρεία επιβεβαιώνουν με τη σειρά τους ότι θα υπάρξει διασφάλιση με ενέχυρο τις μετοχές προκειμένου να δώσουν την έγκρισή τους σε αυτήν. Το ποσό νέου δανεισμού που ζητά η εταιρεία υπερβαίνει τα 20 εκατομμύρια ευρώ. Την ίδια στιγμή οι μέτοχοι της Avramar πιέζονται από τις τράπεζες να ξεκινήσουν τις διαδικασίες πώλησης της εταιρείας, με την Deloitte να έχει οριστεί ως σύμβουλος των τραπεζών προκειμένου να διερευνήσει τα ακριβή οικονομικά δεδομένα της επιχείρησης. Από την πλευρά τους οι μέτοχοι Amerra Capital και Mubadala εμφανίζονται αμετακίνητοι ως προς τις προθέσεις τους. Έχουν δηλώσει ρητά και κατηγορηματικά προς τις πιστώτριες τράπεζες αλλά και προς κάθε ενδιαφερόμενο ότι δεν θα προβούν σε καμία κεφαλαιακή ενίσχυση προς την Avramar.
Σημειώνεται ότι για την μία από τις δύο εταιρείες που υφίστανται στην Ελλάδα, την Avramar Ιχθυοκαλλιέργειες Α.Ε. τα βιολογικά περιουσιακά στοιχεία (αποθέματα γόνου, ψαριών, γεννητόρων) είχαν εύλογη αξία στο τέλος του 2021 στα επίπεδα των 303,32 εκατ. ευρώ και τα αποθέματα σε 23,76 εκατ. ευρώ.
Το project Nemo και η επιστροφή στο χθες
Θα πρέπει πάντως να σημειωθεί ότι παρά τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετώπισαν τα χρόνια προ της εξαγοράς τους ο Νηρέας και η Σελόντα, κατά την απόκτησή τους από την Amerra και τη Mubadala, είχαν εισέλθει σε διαδικασία εξυγίανσης και εξορθολογισμού των λειτουργιών τους, όπως επισημαίνει στέλεχος του κλάδου με γνώση των πραγμάτων. Αφενός ο Νηρεύς είχε ήδη εξυγιανθεί, ενώ η Σελόντα βρισκόταν σε διαδικασία εξυγίανσης και η Ανδρομέδα, η οποία τελούσε υπό τον Άγγελο Πλακόπιτα και ήδη από το 2016 είχε πουληθεί στην Amerra Capital, μικρότερου βεληνεκούς εταιρεία από τις δύο πρώτες, διατηρούσε θετική οικονομική πορεία προ της συγχώνευσης. Θυμίζουμε ότι η Νηρεύς τζίραρε περίπου 200 εκατ. ευρώ, η Σελόντα περίπου 170 εκατ. ευρώ και η Ανδρομέδα περίπου 110 εκατ. ευρώ. Το εγχείρημα εξυγίανσης και εξαγοράς των δύο μεγαλύτερων – και εισηγμένων – ελληνικών εταιρειών ιχθυοκαλλιιέργειας, Νηρέα και Σελόντα, έφερε την ονομασία "project Nemo”. Πλέον και μετά τις τελευταίες εξελίξεις, το σενάριο που αναδύεται στην επιφάνεια, θυμίζει λιγότερο ή περισσότερο την εικόνα του χθες.
Κενά που προέκυψαν κατά τη διαδρομή
Αρκετά είναι τα ερωτήματα που σχετίζονται με την πορεία της εταιρείας, όπου οι γνωρίζοντες την υπόθεση αναφέρονται στο γεγονός ότι μετά τη συγχώνευση των τριών εταιρειών, υπήρξε επικράτηση του μάνατζμεντ των στελεχών της Ανδρομέδας (Andromeda Seafood Limited) στο διοίκηση της νέας εταιρείας, γεγονός που φάνηκε να αποτέλεσε αιτία απομάκρυνσης ή αποχώρησης αρκετών από τα έμπειρα στελέχη τόσο του Νηρέα όσο και της Σελόντα. Ταυτόχρονα αναφέρονται στο γεγονός ότι η Ανδρομέδα, ούσσα από πλευράς οικονομικών μεγεθών η μικρότερη από τις τρεις εταιρείες, δεν διέθετε πιθανότατα την εμπειρία και το εκτόπισμα να διοικήσει ένα μεγαλύτερο εταιρικό σχήμα, στο οποίο θα συμμετείχαν και δύο ακόμη εταιρείες με συνολικό τζίρο τότε πάνω από 350 εκατ. ευρώ.
Παράγοντας που επίσης φάνηκε ότι επιβάρυνε τη λειτουργία και την εξέλιξη της εταιρείας, θεωρείται η σημαντική καθυστέρηση – περί το ένα έτος και πλέον – για την απόφαση της ευρωπαϊκής αρχής ανταγωνισμού DG Comp, περί διάθεσης των μονάδων της εταιρείας σε ανταγωνιστές της, προκειμένου να μην δημιουργούνται στρεβλώσεις στην αγορά λόγω συγκέντρωσης και συγχώνευσης των εν λόγω επιχειρήσεων. Θυμίζουμε ότι στις υποχρεώσεις του νέου σχήματος το 2019 ήταν να προχωρήσει σε εκποίηση ιχθυοτροφείων δυναμικότητας 70.000 τόνων καθώς και των συσκευαστηρίων της ίδιας δυναμικότητας. Σημειώνεται ότι η συγχώνευση των Νηρεύς, Σελόντα και Aquavest ολοκληρώθηκε τυπικά στο τέλος Δεκεμβρίου του 2021 μετά τη σχετική έγκριση του διοικητικού συμβουλίου της επιχείρηση .
Σε ό,τι αφορά την παρουσία της Avramar στην Ελλάδα, αυτή υλοποιείται μέσω δύο επιμέρους εταιρειών: της Avramar Ιχθυοκαλλιέργειες και της Avramar Εμπορική. Η πρώτη στην τελευταία δημοσιευμένη οικονομική χρήση του 2021 είχε κύκλο εργασιών 184 εκατ. ευρώ από 157,78 το 2020, με λειτουργικό EBITDA στα 7,11 εκατ. ευρώ από 9,12 εκατ. ευρώ σε ενοποιημένη βάση και ζημίες μετά από φόρους 5,5 εκατ. ευρώ.
Αντίστοιχα η Avramar Εμπορική είχε κύκλο εργασιών το 2021 στα 156,8 εκατ. ευρώ με κέρδη μετά από φόρους 1,5 εκατ. ευρώ.
Εταιρείες, οι οποίες επίσης ανήκουν στο σχήμα
είναι η Ανδρομέδα Α.Ε. που ασχολείται με την ανάπτυξη και πώληση γόνου με τζίρο 50 εκατ. ευρώ το 2021 και ζημίες μετά από φόρους 2,7 εκατομμυρίων ευρώ αλλά και η Πρωτεύς Εξοπλισμοί με τζίρο 5,37 εκατ. ευρώ το 2021 και ζημίες μετά από φόρους 45,6 χιλιάδες ευρώ.
Πωλήσεις σε τιμές κάτω του κόστους – Πλήγμα στον ανταγωνισμό
Σοβαρό ζήτημα προκαλεί στην ευρύτερη αγορά, το γεγονός ότι η Avramar προσπαθεί να αντλήσει ρευστότητα, πουλώντας ψάρια σε πολύ χαμηλές τιμές. Σύμφωνα με πηγές της αγοράς η τιμή πώλησης τσιπούρας είναι από 4 έως 4,20 ευρώ το κιλό για παράδοση στην Ιταλία από την Avramar, όταν αυτή τη στιγμή το κόστος παραγωγής και μεταφορικών και τα χρηματοοικονομικά δεδομένα εξυπηρέτησης δανείων από τις υπόλοιπες εταιρείες της ελληνικής αγοράς πλησιάζει και συχνά υπερβαίνει τα 5,5-6 ευρώ το κιλό. Στην περίπτωση του κρανιού - μεγαλύτερου μεγέθους ψάρι εκ των πραγμάτων - η Avramar πουλάει επίσης σε χαμηλές τιμές. Ένα ψάρι 4-5 κιλά πωλείται με 4-4,5 ευρώ, όταν το κόστος για ένα τέτοιου είδους ψάρι φτάνει περί τα 7 ευρώ το κιλό.
Το ίδιο πρόσωπο περιγράφει ως έντονα προβληματική την αγορά, δεδομένου ότι η Avramar που διατηρεί το 55% της ελληνικής παραγωγής, διαθέτει τα προϊόντα της σε αυτές τις τιμές, εξαναγκάζοντας και τις υπόλοιπες επιχειρήσεις να ακολουθήσουν σε ανάλογο ρυθμό χρηματοδοτώντας χαμηλές τιμές.
Βασικό παράγοντα κόστους για τον κλάδο αποτελούν μεταξύ άλλων οι ιχθυοτροφές που έχουν αυξηθεί κατά 40%, κι ενώ τα φυτικά έλαια έχουν παρουσιάσει μείωση όπως και τα σιτηρά ή η σόγια. Ωστόσο το ιχθυέλαιο και το ιχθυάλευρο παρουσιάζουν ελλείψεις αλλά και συνεχιζόμενες αυξήσεις. Για την αγορά ενός κοντέινερ ιχθυελαίου απαιτούνται 200.000 ευρώ για 25 τόνους (όσο η χωρητικότητα ενός κοντέινερ), όταν προ κρίσης κόστιζε από 30.000 έως και 35.000 ευρώ.
Τα δυσβάστακτα δάνεια
Το πιο δυσβάσταχτο βάρος για την Avramar απορρέει σε κάθε περίπτωση από τον δανεισμό που παρέλαβε από τις εταιρείες που απορρόφησε κατά την εξαγορά τους. To κύριο μέρος αυτού απορρέει από το Κοινό Ομολογιακό Δάνειο με ομολογιούχους την Alpha Bank, την Πειραιώς, τη Eurobank, την Εθνική και την Attica Bank. Το συνολικό ύψος του συγκεκριμένου δανείου που είχε λάβει η Σελόντα προ συγχώνευσης, ήταν 166,83 εκατ. ευρώ με επιτόκιο Euribor +3% συν περιθώριο 0,12 για την πρώτη τετραετία. Το σύνολο του δανεισμού στο τέλος του 2021 ήταν 287,84 εκατ. ευρώ.
Επιπλέον η εταιρεία έλαβε στη διάρκεια του 2022 έλαβε νέο δάνειο 30 εκατομμυρίων ευρώ με την εγγύηση του ελληνικού δημοσίου μέσω της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας. Σημειώνεται ότι ο δανεισμός των Νηρέα και Σελόντα κατά την ολοκλήρωση της απορρόφησής τους το 2019, ήταν στα επίπεδα των 346 εκατομμυρίων ευρώ.
Το συνολικό ύψος των δανείων αυτή τη στιγμή υπερβαίνει τα 450 εκατομμύρια ευρώ. Για να δούμε όμως τη διαδρομή, αναφέρουμε ότι τα πάντα ξεκίνησαν στις 27 Νοεμβρίου 2019 όταν οι προς απορρόφηση εταιρείες υπέγραψαν με τις τράπεζες νέες δανειακές συμβάσεις. Αφορούσαν στα εξής δάνεια:
1. Κοινό Ομολογιακό Δάνειο συνολικής αξίας ποσού 166.830.184 ευρώ προς την Σελόντα: Σύναψη νέου κοινού ομολογιακού δανείου με τις δανείστριες τράπεζες Alpha Bank, Eurobank, Εθνική Τράπεζα, Τράπεζα Πειραιώς και Attica Bank με δεκαετή αποπληρωμή τον Νοέμβριο του 2029. Το βασικό επιτόκιο του δανείου είχε οριστεί σε Εuribor +3%, συν 0,12 περιθώριο για τα πρώτα 4 χρόνια.
2. Κοινό Ομολογιακό Δάνειο συνολικής αξίας ποσού 11.599.998 ευρώ προς την Σελόντα: Σύναψη νέου κοινού ομολογιακού δανείου με τις δανείστριες τράπεζες Alpha Bank, Eurobank, Εθνική Τράπεζα, Τράπεζα Πειραιώς και Attica Bank δεκαετούς διάρκειας με ημερομηνία αποπληρωμής τον Νοέμβριο του 2029. Το βασικό επιτόκιο του δανείου ήταν Εuribor+3% συν 0,12 περιθώριο για τα πρώτα 4 χρόνια.
3. Αναχρηματοδότηση δανείων συνολικής αξίας ποσού 8.882.262 ευρώ προς την Σελόντα: Αφορούσε στην αναχρηματοδότηση τεσσάρων παλαιών δανείων με την δανείστρια τράπεζα Eurobank συνολικού ποσού 8.882.262 ευρώ με δεκαετή διάρκεια, 1η δόση τον Νοέμβριο του 2022 και τελευταία δόση τον Νοέμβριο του 2029. Το βασικό επιτόκιο του δανείου ήταν σταθερό για τα πρώτα 4 έτη ύψους 3% ενώ για τα υπολειπόμενα έτη ορίστηκε σε Euribor +3% αυξανόμενο κατά 0,1% ανά έτος.
4. Κοινό Ομολογιακό Δάνειο 122.098.953 ευρώ προς την Νηρεύς : Σύναψη νέου κοινού ομολογιακού δανείου με τις δανείστριες τράπεζες Alpha Bank, Eurobank, Εθνική Τράπεζα, και Τράπεζα Πειραιώς δεκαετούς διάρκειας με ημερομηνία ολικής αποπληρωμής τον Νοέμβριο του 2029. Το βασικό επιτόκιο του δανείου είχε οριστεί σε Εuribor+3% συν 0,12 περιθώριο για τα πρώτα 4 χρόνια.
5. Κοινό Ομολογιακό Δάνειο 24.999.998 ευρώ προς την Νηρεύς: Σύναψη νέου κοινού ομολογιακού δανείου με την Πειραιώς, δεκαετούς διάρκειας με ημερομηνία ολικής αποπληρωμής τον Νοέμβριο του 2025. Το βασικό επιτόκιο του δανείου ήταν Εuribor + 3% συν 0,12 περιθώριο για τα πρώτα 4 χρόνια. Σκοπός του δανείου ήταν η αποπληρωμή υφιστάμενων δανείων.
6. Αναχρηματοδότηση δανείων συνολικής αξίας 6.119.000 ευρώ προς τον Νηρέα: Αναχρηματοδότηση παλαιότερων δανείων με την Πειραιώς συνολικού ποσού 6.119.000 ευρώ. Η διάρκεια του δανείου είναι 6 έτη με ημερομηνία ολικής αποπληρωμής τον Νοέμβριο 2025. Το βασικό επιτόκιο του δανείου ορίστηκε σε Εuribor + 3% συν 0,12 περιθώριο για τα πρώτα 4 χρόνια.
7. Κοινό Ομολογιακό Δάνειο 5.000.000 ευρώ προς την Νηρεύς: H Εταιρεία προέβη κατά τον Φεβρουάριο του 2021 στη σύναψη κοινού ομολογιακού δανείου με τη Eurobank, πενταετούς διάρκειας με ημερομηνία ολικής αποπληρωμής το 2026. Το βασικό επιτόκιο του δανείου ήταν Εuribor + 2,8%. Το εν λόγω κοινόομολογιακό δάνειο έχει σκοπό την κάλυψη των αναγκών της Avramar σε κεφάλαια κίνησης και ρευστότητας λόγω των δυσχερειών που έφερε στην αγορά η πανδημία.
8. Δύο Κοινά Ομολογιακά Δάνεια 90.000.000 ευρώ (60 εκατ. Ευρώ προς την Σελόντα και 30 εκατ. ευρώ προς την Νηρεύς): Οι εταιρείες προέβησαν σε σύναψη μετατρέψιμων ομολογιακών δανείων με την μητρική εταιρεία Avramar Seafood SL στις 27 Νοεμβρίου 2019 χωρίς εξασφαλίσεις, μετατρέψιμο σε νέες ονομαστικές μετοχές. Το σύνολο των δανείων δεν θα αποπληρωθεί σε μετρητά δεδομένου ότι είναι υποχρεωτικά μετατρέψιμο σε μετοχέςοποτεδήποτε μέχρι την ημερομηνία λήξεως. Το βασικό επιτόκιο δανεισμού είναι Euribor εξαμήνου συν 1,5%.
Τι απαντά η εταιρεία
To Capital.gr επιδίωξε και επικοινώνησε με την εταιρεία, προκειμένου να έχει και τη δική της θέση στο πλαίσιο του ρεπορτάζ που πραγματοποίησε.
Όπως αναφέρει σχετικά:
"Όλα τα παρόντα δάνεια εξυπηρετούνται κανονικά και σύμφωνα με τις υφιστάμενες συμφωνίες . Σε μια περίοδο όπου οι συνθήκες της αγοράς και της μακροοικονομίας είναι απαιτητικές, υπάρχουν καλοπροαίρετες ενημερώσεις και συζητήσεις με τις τράπεζές, όπως εξάλλου κάνουμε ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Επιπλέον, με βάση την προσεκτική ανάλυση της αγοράς, έχουμε αναπτύξει ένα νέο επιχειρηματικό σχέδιο (business plan) που βελτιστοποιεί τη λειτουργική μας αποτελεσματικότητα εξασφαλίζοντας έτσι τη μακροπρόθεσμη επιτυχία της Avramar. Η Avramar έχει 2 μετόχουςτην Amerra Capital και την Mubadala Investment Company. Δεν υπάρχει καμία συζήτησηγια νέο υποψήφιο επενδυτή”.
