Αίγινα: Με καλό κρασί, νόστιμους μεζέδες και μεγάλη ιστορία…

Μια νοσταλγική αναδρομή στις παλιές μπακαλοταβέρνες της Αίγινας, που από γενιά σε γενιά συνεχίζουν την παράδοση των ιδρυτών τους. Της Σίλας Αλεξίου Φωτό: Νέλλη Πετροπούλου Kαλό κρασί, παρέα, νόστιμος μεζές... Τι άλλο θέλει ο άνθρωπος; Σήμερα, χθες... Ακόμη και πριν από 100 χρόνια, η ζωή περιστρεφόταν γύρω από το τραπεζάκι της μπακαλοταβέρνας, εκεί όπου άναβε η συζήτηση κι έσβηνε η κούραση. Με ένα-δυο ποτηράκια, λίγο τυρί και μια σαρδέλα. Κάπως έτσι ξεκίνησαν όλες οι παλιές ταβέρνες, καταφύγια των εξουθενωμένων μεροκαματιάρηδων στον δρόμο για το σπίτι. Με την πάροδο των χρόνων εξελίχθηκαν, αλλά όσες άντεξαν δεν απεμπόλησαν την ιστορία τους. Συντηρώντας με αγάπη την πατίνα της παράδοσης, συνεχίζουν από γενιά σε γενιά το έργο που οραματίστηκε ο ιδρυτής τους. Η Αίγινα, το μεγαλύτερο νησί του Αργοσαρωνικού και πλησιέστερο στην Αττική, είναι αυτονόητο πως διαθέτει πολλά καταστήματα εστίασης, όλα προσεγμένα και ποιοτικά, όπως απαιτούν οι καιροί, τα περισσότερα ανοιχτά χειμώνα καλοκαίρι. Ανάμεσα σε αυτά ξεχωρίσαμε στο παρόν αφιέρωμα τις αρχαιότερες ταβέρνες που έχουν παραμείνει στα χέρια της ίδιας οικογένειας και λειτουργούν ανελλιπώς από την ημέρα που πρωτοάνοιξαν. «Νώντας» Η γνωστή ψαροταβέρνα της Πέρδικας άνοιξε το 1936 από τον Κυριάκο Μαρτή, παππού της σημερινής ιδιοκτήτριας Σωζίας Μαρτή. Ήταν το παντοπωλείο του χωριού που διέθετε είδη μαναβικής και μπακαλικής, και συγχρόνως σέρβιρε μεζεδάκια στους ψαράδες και στους παραθεριστές που έφταναν στην Πέρδικα με καΐκια, καθώς δεν υπήρχε δρόμος από το λιμάνι της Αίγινας. Τον παππού διαδέχθηκε η γιαγιά και αργότερα πήρε τα ηνία ο γιος Νώντας. Ο Νώντας, οποίος δυστυχώς «έφυγε» πολύ νωρίς, βυθίζοντας στη θλίψη όλο το νησί, όχι μόνο μεγάλωσε την επιχείρηση, αλλά κατόρθωσε να κάνει γνωστή την Πέρδικα και το φρέσκο ψάρι της έξω από τα σύνορα της χώρας. Μετά τον Νώντα την παράδοση συνέχισε η γυναίκα του Αγγέλα, μαγείρισσα ολκής. Σήμερα, πάντα με την έμπρακτη υποστήριξη της Αγγέλας, η γνωστή ταβέρνα βρίσκεται στα χέρια της κόρης Σωζίας Μαρτή, η οποία ανεβάζει όλο και πιο ψηλά τον πήχη.   «Στρατηγός» Η παλαιότερη ταβέρνα του νησιού βρίσκεται στον Μαραθώνα. Ξεκίνησε το 1926 από τον Κυριάκο Στρατηγό, σαν ένα ταβερνάκι μικρό με δικό του κρασί. Στην Αίγινα τότε δεν υπήρχαν δρόμοι, και έτσι πελάτες του ήταν οι αγρότες της περιοχής. Και ο ίδιος άλλωστε ήταν αγρότης, αλλά οι εικόνες από το ταβερνάκι του παππού του στην Παχειά Ράχη τού άναψαν το μεράκι της ταβέρνας. [caption id="attachment_47055" align="alignnone" width="628"] Η ταβέρνα στην άκρη της θάλασσας.[/caption] Σιγά-σιγά η φήμη του εξαπλώθηκε, και το ζυμωτό ψωμί, το καλό κρασί, τα φρέσκα ψάρια και τα χορταρικά, όπως και όλα τα πιάτα της κουζίνας, άρχισαν να προσελκύουν «στου Στρατηγού» Αιγινήτες και Αθηναίους παραθεριστές. Από το 1977 ανέλαβε το μαγαζί ο γιος του Στέλιος, ο οποίος διατηρεί και σήμερα την επιχείρηση, προσφέροντας πάντα κρασί από τα δικά του ξύλινα βαρέλια, φρέσκο ψάρι και καλό παραδοσιακό φαγητό. [caption id="attachment_47053" align="alignnone" width="628"] Ο πρωτεργάτης Κυριάκος Στρατηγός στο κέντρο[/caption] [caption id="attachment_47051" align="alignnone" width="628"] Ο Στέλιος Στρατηγός βραβεύεται από το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Πειραιά, παρουσία του τότε Προέδρου της Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλου, για την αρχαιότερη ταβέρνα της Αίγινας.[/caption]   «Ο Βατζούλιας» Στην περιοχή των Αγίων Ασωμάτων, κοντά στην πόλη της Αίγινας, άνοιξε το 1956 ο Βαγγέλης Μπαρμπέρης την ταβέρνα «Ο Βατζούλιας». Σπιτικό φαγητό, χοντρό μακαρόνι με σάλτσα που δεν το έβρισκες σε άλλα εστιατόρια, μαγειρευτά και ψητά συγκέντρωναν σε δύο δωμάτια όλους τους καλοφαγάδες. Στην κουζίνα η γυναίκα του με τους δυο μικρούς γιους βοηθούς και ο Βατζούλιας στην υποδοχή και στο σερβίρισμα. Με το αστείρευτο χιούμορ του και τις έξυπνες πλάκες έδινε νόημα στις Τετάρτες των Αιγινητών και στα Σαββατοκύριακα ντόπιων και φίλων του νησιού, καθώς άνοιγε πάντα, χειμώνα καλοκαίρι, τις συγκεκριμένες ημέρες. Σήμερα το μαγαζί, από όπου έχουν περάσει όλοι οι καλλιτέχνες και οι λεγόμενοι «επώνυμοι», το έχουν οι γιοι του, Αντώνης και Μανώλης, που μαγειρεύουν και σερβίρουν με το ίδιο μεράκι, ανοίγοντας και τις Παρασκευές.   «Το δέκα» Το 1943 άνοιξε τη γνωστή ψαροταβέρνα της Πέρδικας ο Νίκος Μούρτζης. Στην αρχή ήταν μπακαλοταβέρνα που εξυπηρετούσε τις ντόπιες νοικοκυρές, σερβίροντας στους ψαράδες το πρωινό καφεδάκι και το μεσημεριανό μεζεδάκι με κρασί. Αρχικά το μαγαζί βρισκόταν λίγο πιο πάνω από το σημείο που είναι σήμερα, αλλά αργότερα μεταφέρθηκε στο «μπαλκόνι» της Πέρδικας με τη μοναδική θέα. Τον Νίκο Μούρτζη διαδέχθηκαν η κόρη του Σωζία και ο γαμπρός του Γιώργος Αμάφης, οι οποίοι κατάφεραν με πολύ μεράκι να καθιερώσουν την ψαροταβέρνα ανάμεσα στις καλύτερες της Πέρδικας. Την οικογενειακή παράδοση συνεχίζει σήμερα η νέα γενιά, η κόρη του ζεύγους Αμάφη Ελευθερία με τον σύζυγό της Γιάννη Κακούση, δίνοντας στο μαγαζί έναν άλλο αέρα, με γνώμονα πάντα την ποιότητα και την άψογη εξυπηρέτηση.   «Πανόραμα» Στην προνομιακή θέση όπου βρίσκεται σήμερα το ξενοδοχείο «Πανόραμα», στην Αγία Μαρίνα, άνοιξε το 1962 ο Θόδωρος Καλαμάκης το πρώτο εστιατόριο της περιοχής. Λειτουργούσε μόνο το καλοκαίρι και εξυπηρετούσε τους λουομένους, όπως τους εκδρομείς της Εργατικής Εστίας που έφταναν εκεί με τα ρυμουλκά του Βερνίκου. Το εστιατόριο λειτουργεί και σήμερα, σε συνδυασμό με τη λειτουργία του ξενοδοχείου, με ιδιοκτήτη τον γιο του Σταύρο.   «Κόκορας» Στην Κυψέλη, το μεγάλο χωριό της Αίγινας, βρίσκεται η ταβέρνα του «Κόκορα», που μετράει σήμερα τρεις γενιές ιδιοκτητών. Ξεκίνησε το 1938 από τον Γιάννη Σακκιώτη, σαν μπακαλοταβέρνα, όπως όλες εκείνης της εποχής, και εξελίχθηκε σε παραδοσιακή ταβέρνα, που διατηρεί και σήμερα τον χαρακτήρα της. Φρέσκο ψάρι, χόρτα του βουνού, πατάτα τηγανητή, σπιτικά μαγειρευτά, ψητά της ώρας και πολύ καλό κρασί. Η ταβέρνα πέρασε στα χέρια της κόρης του Ελένης, συζύγου του Αντώνη Γρυπαίου, ενός από τους τελευταίους βουτηχτές της Αίγινας και ψυχής του μαγαζιού. Παρά το γεγονός ότι βρίσκεται στο εσωτερικό του νησιού και δεν βλέπει θάλασσα, ο «Κόκορας» είχε ανέκαθεν πιστούς πελάτες, λάτρεις του καλού και ανεπιτήδευτου φαγητού. Η βεράντα του άλλωστε εξασφαλίζει πολλή δροσιά το καλοκαίρι και, σε συνδυασμό με την ησυχία, αποτελεί την καλύτερη επιλογή. Σήμερα η ταβέρνα ανήκει στον γιο Μιχάλη Γρυπαίο, αν και όλη η οικογένεια είναι εκεί παρούσα.   «Κυριακάκης» Με μια ταβερνούλα κάτω από το σπίτι του, στον χώρο όπου υπήρχαν και τα βαρέλια με τη δικιά του ντόπια ρετσίνα από σαββατιανό, ροδίτη και ρετσίνι από τα πεύκα της Αγίας Μαρίνας, ξεκίνησε το 1936 ο Κυριάκος Γαλάρης, πιο γνωστός ως Κυριακάκης. Το παρατσούκλι «Κυριακάκης» βγήκε λόγω του σωματότυπού του, καθώς ήταν μικροκαμωμένος, χαμογελαστός και αεικίνητος. Μετά τον Πόλεμο, και συγκεκριμένα το 1950, η επιχείρηση μεταφέρθηκε απέναντι, στο αλώνι της οικογένειας, με την καταπληκτική θέα στη θάλασσα. Το εστιατόριο με την ελληνική παραδοσιακή κουζίνα –σήμα κατατεθέν της Αγίας Μαρίνας– λειτουργεί από τότε εκεί, στο γνωστό προνομιακό σημείο. Στην αρχή ο Κυριάκος Γαλάρης δούλευε το μαγαζί με τα τέσσερα αγόρια του, τον Θοδωρή, τον Νίκο, τον Γιάννη και τον Βαγγέλη. Από το 1999 τη σκυτάλη πήρε ο εγγονός του Κυριάκος Γαλάρης, ο οποίος ανακαίνισε το εστιατόριο εξ ολοκλήρου το 2004.   «Αγορά» Η ψαροταβέρνα της ψαραγοράς, πιο γνωστή με το όνομα του ιδιοκτήτη, άνοιξε το 1964 από τον Χρήστο Γελαδάκη σαν καφενείο. Ταβέρνα έγινε το 1990 και σερβίρει ό,τι διαθέτει η ψαραγορά της Αίγινας, που είναι ακριβώς απέναντι. Κρέας δεν διαθέτει. Μόνο ψάρι, ψαρομεζέδες και ό,τι ταιριάζει με αυτά. Η ταβέρνα, που μετράει σήμερα τρεις γενιές –Χρήστος Γελαδάκης, Στέλιος Γελαδάκης, Χρήστος Γελαδάκης–, συγκεντρώνει τους μερακλήδες, πολλούς αλλοδαπούς που θέλουν να νιώσουν τον παλμό της αγοράς του νησιού, αλλά και τους ντόπιους ψαροφαγάδες. Είναι ανοιχτή όλο τον χρόνο, όλη μέρα, συμβαδίζοντας με το ωράριο της ψαραγοράς, από όπου προμηθεύεται διαρκώς ό,τι τραβάει η όρεξη του πελάτη.