Δέκα χρόνια Saronic Magazine: Η παλιά όμορφη Αίγινα (φωτογραφίες)

Δέκα χρόνια… Πώς πέρασαν; Δέκα χρόνια ζωής συμπληρώνει φέτος το Saronic Magazine και αναπολεί τα όμορφα ταξίδια που έκανε μαζί σας…

Στα κύματα του Αργοσαρωνικού, στα νησιά και τις νησιωτικές περιοχές της πιο φιλικής και αγαπημένης ελληνικής θάλασσας, εκτελώντας με νοσταλγία το δρομολόγιο της παλιάς ακτοπλοΐας… Και, όπως το Νεράιδα, το Καμέλια, το Μαριώ, αλλά και τόσα άλλα αξέχαστα βαπόρια που ένωναν με τα ταξίδια τους όλο τον Αργοσαρωνικό, έτσι και το Saronic Magazine προσπάθησε να ξαναδέσει το νήμα από την Αίγινα, στο Αγκίστρι, τα Μέθανα, την Τροιζηνία, τον Πόρο, την Ύδρα, τις Σπέτσες έως και την Ερμιονίδα. Να ξαναφέρει
τους ανθρώπους τους πιο κοντά, να θυμίσει στους φίλους και τους επισκέπτες τους ότι ο Πολιτισμός, αρχαίος και νεώτερος, άνθισε εδώ και συνεχίζει να δίνει απλόχερα το φως του σε όλη την ανθρωπότητα.

Δέκα χρόνια ταξιδέψαμε μαζί! Ας ξαναζήσουμε τα ταξίδια που όλοι αγαπήσαμε …

Η παλιά όμορφη Αίγινα

Μια νοσταλγική ξενάγηση στο πολύβουο λιμάνι και στα μαγαζιά της παραλίας του νησιού, στις δεκαετίες '50 και '60, όταν γυρίστηκαν οι ταινίες "Διακοπές στην Αίγινα" και το "Αγοροκόριτσο". 

Της Σίλας Αλεξίου

Μια άλλη Αίγινα, «το ομορφότερο λαϊκό κορίτσι της Ελλάδας», όπως την είχε χαρακτηρίσει ο μεγάλος ζωγράφος Γιάννης Τσαρούχης, γνώρισαν και αγάπησαν οι άνθρωποι του πνεύματος και της τέχνης τη δεκαετία του ?50 και του 6?0. Και δεν άργησαν να τη ζητήσουν σε... γάμο.

Η Αλίκη Γεωργούλη και ο Αλέκος Αλεξανδράκης στην παραλία της Αίγινας στα γυρίσματα της ταινίας "Το αγοροκόριτσο"

Πάμε κάποιες δεκαετίες πίσω... Ήρεμη, απλή, πολλά σφουγγαράδικα, λίγα καφενεία, ένα-δυο εστιατόρια, ταβέρνες με καλό κρασί... πλαισιώνουν το φιλικό λιμάνι του πρώτου κατά σειρά νησιού του Αργοσαρωνικού, όπου –στη σημερινή Παλιά Προβλήτα– προσεγγίζουν τα πλοία της γραμμής: Πειραιάς – Αίγινα – Μέθανα – Πόρος – Ύδρα – Σπέτσες – Ερμιόνη. Απέναντι ακριβώς, όπως βλέπουμε στην ταινία «Διακοπές στην Αίγινα», από το εστιατόριο του Αλεξίου, το καφενείο του Σακκιώτη, το καφενείο του Καραγιάννη...

Η ζωή του νησιού σε κάθε μορφή της, εξελισσόταν στο πιο κεντρικό σημείο του λιμανιού.

«Τα πεζοδρόμια ήταν στενά, κι έτσι τα καφενεία έβγαζαν τα τραπέζια και τις καρέκλες στον δρόμο. Αφού, όταν καμιά φορά έπρεπε να περάσει αυτοκίνητο, μάζευαν εκείνη τη στιγμή τα τραπεζοκαθίσματα και αμέσως μετά τα ξανατοποθετούσαν» θυμάται ο Αντώνης Κανελλάς. Η πολύβουη παραλία, με τη σημερινή της μορφή, δεν υπήρχε τότε ούτε ως υποψία. Τα all day cafe με τη δυνατή μουσική, που –αν δεν διέκοπταν τη συνέχεια οι τράπεζες και κάποια ελάχιστα καταστήματα με σουβενίρ κυρίως– δεν θα άφηναν χιλιοστό ελεύθερο, κατέλαβαν σταδιακά όλα τα ακίνητα του παραλιακού μετώπου.

Τα καφενεία της Αίγινας που συγκέντρωναν όλη την κοσμική κίνηση.

Οι παλαιότεροι θυμούνται και μάλλον νοσταλγούν εκείνη την Αίγινα. Οι νεότεροι και ιδιαίτερα όσοι αγαπούν τη ζωντάνια που αποπνέει σήμερα δεν είναι σε θέση να φανταστούν την εποχή που περιγράφουμε. Όχι πως θύμιζε νησάκι της άγονης γραμμής. Η διαρκής κίνηση επιβατών, που έδινε ζωή στην παραλία, χαρακτήριζε και τότε το νησί. Τα πλοία της ακτοπλοΐας άλλωστε, αν και εκτελούσαν δύο φορές την ημέρα το δρομολόγιο από Πειραιά έως την Ερμιόνη και αντίστροφα, στο λιμάνι της Αίγινας έβλεπαν τα βαπόρια να αδειάζουν και στην επιστροφή να ξαναγεμίζουν...

 Άποψη του παραλιακού μετώπου όπως ήταν κάποτε

Τηρουμένων των αναλογιών δηλαδή, με τα πρώτα οχηματαγωγά να έχουν κάνει ήδη την εμφάνισή τους, η Αίγινα του ??0 ήταν ένα πολύβουο και πολυσύχναστο νησί. Ας μην ξεχνάμε ότι η ταινία «Διακοπές στην Αίγινα» είχε ήδη γυριστεί το 1958, όπως άλλωστε και το «Αγοροκόριτσο» το 1959, κάνοντάς τη γνωστή και σε όσους δεν είχε τύχει να την επισκεφθούν. Η μεγάλη ιστορία της Αίγινας ωστόσο –με βαθιές ρίζες στον αρχαιοελληνικό πολιτισμό και σημαίνοντα ρόλο στην ίδρυση του νέου ελληνικού κράτους ως πρώτη πρωτεύουσα της νεότερης Ελλάδας– είχε ήδη προσελκύσει ξένους επιστήμονες, αρχαιολόγους και ερευνητές, πολλοί από τους οποίους σχεδόν εγκαταστάθηκαν μόνιμα στο νησί, καθιστώντας το με τις μελέτες και τις δημοσιεύσεις τους παγκοσμίως γνωστό. Το γεγονός ότι στην Αίγινα κόπηκε το 560 π.Χ. το πρώτο Ελληνικό αλλά και Ευρωπαϊκό ταυτόχρονα κερματόμορφο νόμισμα –η χελώνα– και αργότερα, το 1828, το πρώτο νόμισμα του νέου ελληνικού κράτους –ο φοίνικας– από τον Κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια, καταδεικνύει τη θέση του νησιού στην ελληνική ιστορία και τη σημασία του για τους ανθρώπους του Πολιτισμού.

Τα ψαράδικα είχαν την αποκλειστική χρήση του λιμανιού.

Ας θυμηθούμε λοιπόν την άλλη Αίγινα, όπως περίπου την πρωτοαντίκρισαν φτάνοντας στο μοναδικής ομορφιάς λιμάνι της ο Σπύρος Βασιλείου, ο Νίκος Νικολάου, ο Γιάννης Μόραλης, ο Χρήστος Καπράλος, οι μεγάλοι δάσκαλοι που άνοιξαν τον δρόμο στους νεότερους. Τυχόν λάθη στην καταγραφή των καταστημάτων της παραλίας ας αντιμετωπιστούν με επιείκεια... Ξεκινώντας από το κτίριο του Βογιατζή, όπου σήμερα στεγάζεται εμπορικό κατάστημα, την εποχή εκείνη ήταν τα εποχικά ήδη Τσάλα-Βρανά, το ποδηλατάδικο του Νάσου και αργότερα η καφετέρια του Κώστα Μπέση.

Το κτίριο του Δημαρχείου με τα καφενεία είναι ίσως το μόνο σημείο της παραλίας που δεν έχει αλλάξει μέχρι σήμερα.

Συνεχίζουμε στο Ποσειδώνειο. Εκεί ήταν τότε οι λεμονάδες του Μουτσάτσου. Στην Τράπεζα Πειραιώς ήταν το καφέ «Διόνυσος» και νωρίτερα τα ποδοσφαιράκια του Ντούρου.  Στο «Τρόπικς» το ουζερί του Φέξα και νωρίτερα το καφενείο του Βασίλη του Στρατηγού. Στη θέση της Εurobank η θρυλική «Αίγλη» με τους ωραίους λουκουμάδες και νωρίτερα το καφενείο του Αρτίν.  Στο κτίριο της ALPHA BANK στεγαζόταν κάποτε ο ΟΤΕ, ενώ παλαιότερα ήταν εστιατόριο. Στο κατάστημα ρούχων «Άγκυρα», του Δημήτρη Μπέση, υπήρχε η Κάβα του Στέλιου Γιαννούλη.

Μέρα γιορτής, ο κόσμος ξεχύνεται στην παραλία.

Το Κέντρο Τύπου ήταν κάποτε κατάστημα εμπορίας ξυλείας και αργότερα η καφετέρια «Κανελλάς». Τα παγωτά Gelato Follia ήταν επί σειρά πολλών ετών κατάστημα με σουβενίρ, των Μιχάλη Πιπίνη και Hλία Καραγιάννη. Στον χώρο της «Νήσου» στεγαζόταν η Iονική Τράπεζα και νωρίτερα καφεζαχαροπλαστείο. Δίπλα, εκεί που είναι σήμερα το «Πάντα Ρει», ήταν το βενζινάδικο της SHELL, του Στέλιου Τζίτζη. Ακριβώς μετά, στη γωνία όπου διατηρεί εμπορικό κατάστημα ο Σάκης Πιπίνης, ήταν το κουρείο του Xρόνη και αργότερα το κατάστημα του Μαργαρίτη με τέντες και περιφράξεις. Στη θέση της «Δωδώνης» ήταν η ταβέρνα του Pοδίτη, όπου σύχναζαν παλιά οι βουτηχτές. Δίπλα, εκεί που στεγάζεται το εστιατόριο Οικονόμου, ήταν το καφενείο «H Αγάπη». Το ΑIΑΚΕIΟΝ βρίσκεται στην ίδια θέση από το 19?58, ενώ παλαιότερα εκεί έκανε εμπόριο αναψυκτικών ο Xατζόπουλος. Το καφέ «Παναγάκης» ήταν η ταβέρνα του Παναγάκη, πατέρα του σημερινού ιδιοκτήτη. Στη θέση της καφετέριας «Λεούσης» ήταν το ποδηλατάδικο του Παναγιώτη Λεούση και το μανάβικο του Παναγή. H καφετέρια «Αλέξανδρος» ήταν το μπακάλικο του Μούρτζινου-Φρεατσώτη.

Η ουρά των επιβατών για την επιστροφή της Κυριακής από την Παλιά Προβλήτα, όπου προσέγγιζαν τα πλοία, καταλάμβανε σχεδόν όλη την παραλία.

H γωνία του «Remezzo», όπου υπάρχει τώρα εμπορικό κατάστημα, ήταν ραφείο και ακριβώς δίπλα το πρακτορείο εφημερίδων του Γιώτη. Ο χώρος της γκαλερί «Xελώνα» στέγαζε τον Κλεάνθη με το εμπόριο φιστικιών και παλαιότερα το γραφείο του Κώστα Κανελλά, αντιπροσώπου της Εθνικής Τράπεζας και της εταιρείας FIX. Στο σημερινό «Εν πλω» ήταν το εστιατόριο του Γιώργου Αλεξίου και ακριβώς δίπλα, στο καφέ «Οινόη», το καφενείο του Σακκιώτη. Στην επόμενη γωνία, όπου βρίσκεται το χρυσοχοείο Κουκούλη, υπήρχε το πρατήριο τσιγάρων του Πάσχα και δίπλα, στη θέση του σουβενίρ του Xαλδαίου, ήταν το καφενείο Κουκούλη και πάνω το ξενοδοχείο της Τζούλιας. Το κατάστημα της Εθνικής Τράπεζας ήταν καφενείο, ενώ δίπλα, στο ουζερί του Μπαρούτη, βρίσκονταν το ξενοδοχείο και το καφενείο του Καραγιάννη, που συγκέντρωναν την ελίτ Αιγινητών και επισκεπτών. (Από το καφενείο του Καραγιάννη και η φωτογραφία του εξωφύλλου με την Τζίνα Λολομπριτζίτα.)

Στη γωνία ήταν το πρακτορείο ΠPΟ-ΠΟ και το περίπτερο του Σπύρου Xαρτοφύλακα. Το «Μπλε», όπως λέγεται το πρώτο ουζερί του επόμενου τετραγώνου από τους θαμώνες του, ήταν παλιά το κρεοπωλείο του Σαντορινιού και δίπλα το κατάστημα με είδη ψαρικής του Γιάννη Γκίκα. H Ψαραγορά, όπως και τα καφενεία κάτω από το Δημαρχείο, ήταν και τότε στην ίδια θέση. Εκεί όπου είναι σήμερα τα «Τενεκεδάκια» ήταν κρεοπωλείο, δίπλα ο «Πελαΐσιος» του Βαγγέλη Κάτσα ήταν πάντα εκεί (καθώς η ταβέρνα περνάει από γενιά σε γενιά), ο φούρνος δίπλα ήταν επίσης εκεί, όπως και το κρεοπωλείο του Τζώνη, με τη διαφορά ότι ανήκε στον Ράκη. Το ουζερί «Σκοτάδης» ήταν τότε καφενείο και ανήκε στον Γιάννη Αλυφαντή, παππού του σημερινού ιδιοκτήτη Γιώργου Λυκούρη, και το «Μαριδάκι», με τη μάντρα του μπροστά, ήταν πάντα στην ίδια θέση, με ιδιοκτήτες την ίδια οικογένεια.

Όλη η Αίγινα παρακολουθεί την περιφορά της εικόνας του Αγίου Νεκταρίου στην παραλία.

Το νεότευκτο «Καφενέον» ήταν παλιά η ταβέρνα του Καλοκρασά, το «Ηeaven» παλαιότερα ήταν αποθήκη και αργότερα το μπαρ της Ουρανίας, το μεζεδοπωλείο «Τσίας» ήταν καφενείο και το εμπορικό κατάστημα της Λουκίας ήταν η ταβέρνα του Πέτρου Κάτσα, οποίος πουλούσε επίσης πίνακες με καΐκια και κανάτια που ζωγράφιζε ο ίδιος. Και έτσι φτάσαμε στη «Ρέμβη», εκεί όπου κλείνει το μέτωπο του λιμανιού της Αίγινας. Το υπέροχο αυτό κτίριο στέγαζε το «Ακταίον», το ξενοδοχείο της οικογένειας Γιαννέλη, όπου λάμβαναν χώρα όλες οι χοροεσπερίδες μιας άλλης ωραίας εποχής.

Υ.Γ. Ευχαριστούμε θερμά τον Δημήτρη Πάσχα και τον Βασίλη Οικονόμου για την παραχώρηση των ιστορικών φωτογραφιών.