Ιστορικές χοροεσπερίδες στην Αίγινα του Καποδίστρια
Οι πρώτες κοσµικές εκδηλώσεις στη µετεπαναστατική Ελλάδα, µε αφορµή σηµαντικά γεγονότα της εποχής.
Οι πρώτες χορο-εσπερίδες ήταν για την απελευθέρωση του Μεσολογγίου και τον Γάλλο στρατάρχη Μαιζών τον Απρίλιο και τον Μάιο του 1829Η Αίγινα της εποχής του Καποδίστρια υπήρξε η πρώτη πόλη του αρτισύστατου Ελληνικού Κράτους όπου εµφανίστηκε απαρχή κοσµικής κίνησης. Κοσµικές εκδηλώσεις κατά τα επικρατούντα στη ?ύση πρότυπα έλαβαν χώρα, µε αφορµή κάποια σηµαντικά γεγονότα της εποχής. Σε αυτά, όπως ήταν φυσικό, συµµετείχαν όλα τα επίσηµα πρόσωπα του τόπου, προεξάρχοντος φυσικά του Κυβερνήτου Ιωάννου Καποδίστρια. Όπως µας πληροφορεί ο Ν. ?ραγούµης, το έργο του οποίου «Ιστορικαί αναµνήσεις» αποτελεί τη βασική πηγή άντλησης πληροφοριών, δύο ήσαν οι κοσµικές αυτές συναντήσεις τις οποίες αφηγείται, όντας και ο ίδιος παρών. Η µία έγινε στις 6 Μαΐου 1829 στο σπίτι του Σπ. Τρικούπη, µε την ευκαιρία της απελευθέρωσης του Μεσολογγίου. Ο επί των Εξωτερικών Γραµµατεύς (υπουργός) Σπ. Τρικούπης είχε έναν παραπάνω λόγο να γιορτάσει το γεγονός, µιας και το Μεσολόγγι ήταν η ιδιαίτερη πατρίδα του. Αποφάσισε λοιπόν να δώσει έναν χορό. Στον χορό παρευρέθηκαν ο Κυβερνήτης, οι πρεσβευτές των Μεγάλων ?υνάµεων, ξένοι αξιωµατικοί, ανώτεροι υπάλληλοι του Κράτους, αγωνιστές µε τις γυναίκες τους και άλλοι εξέχοντες επίσηµοι –Αιγινήτες και ξένοι–, όλη «η καλή κοινωνία της πρωτεύουσας». Το σπίτι του Τρικούπη ήταν απλό και φτωχικά επιπλωµένο. Στον ευρυχωρότερο των δύο θαλάµων της υπουργικής κατοικίας εκάθοντο στο βάθος, σε σοφά, «κατά το τουρκικόν έθος», οι προσκεκληµένες κυρίες «φορούσαι φέσια, µπόλιες, φακιόλια, ενί λόγω εκπροσωπεύουσαι διά του ενδύµατος πάσας τας επαρχίας της Ελλάδος». Στις δύο πλευρές υπήρχαν καθίσµατα µε ψάθα σε δύο σειρές για τις κυρίες, ενώ στη µέση, προς την είσοδο, στέκονταν όρθιοι ο Κυβερνήτης, οι ξένοι και πολλοί άλλοι. Από όλες τις γυναίκες ξεχώριζε η οικοδέσποινα Αικ. Σπ. Τρικούπη, αδελφή του Αλέξ. Μαυροκορδάτου, «ήτις γόνος ούσα του αρχαιοτάτου των αριστοκρατικών οίκων της Κωνσταντινουπόλεως, του των Μαυροκορδάτων, και τυχούσα ελευθερίου αγωγής, διδαχθείσα δε και παρά του ανδρός τον προς την ελευθερίαν και ισότητα έρωτα, διεκρίνετο επί ευπροσηγορία…». Υπήρχε και ορχήστρα «συγκείµενη εξ ενός µόνου βιολίου». Όµως, και αυτό το ένα και µοναδικό βιολί ήταν αρκετό για «να θέλγει και να κνίζει τους πόδας των χορευτών». Ο βιολιστής κατέβαλε κάθε προσπάθεια για να διασκεδάσει τους καλεσµένους του Τρικούπη. «Ιδού, ο τράχηλος του λυριστού κυρτούται, η αριστερά σιαγών αυτού στηρίζει το όργανον, και το πλήκτρον κινείται εύµολπον και µεγαλοπρεπές» συνεχίζει τη διήγησή του ο Ν. ?ραγούµης. Η διασκέδαση προχωρούσε πολύ καλά, το κέφι είχε ανάψει και ο χορός καλά κρατούσε, όταν συνέβη κάτι το αναπάντεχο. Μία χορδή του βιολιού έσπασε ξαφνικά, «εθραύσθη µετά πατάγου», και παρά λίγο να βγάλει το µάτι του ατυχούς οργανοπαίκτη, ο οποίος ήταν ο Νικόλαος Φλογαίτης, αγωνιστής, Φιλικός, πεζογράφος και µετέπειτα λαµπρός δικαστικός. «Οποία απελπισία, ανά πάσαν την Αίγιναν ουδεµία χορδή προς αναπλήρωσιν της κοπείσης ευρίσκετο». Περίλυπος, και ίσως και κάπως ντροπιασµένος, απεχώρησε ο δυστυχής Φλογαίτης, ερασιτέχνης και όχι επαγγελµατίας µουσικός. Τον βιολιστή αντικατέστησε ο Σπυρίδων Σκούφος, αγωνιστής από τη Σµύρνη, ερασιτέχνης και αυτός, «κιθαρωδός, όλος κοµψευόµενος και πρόθυµος να επιδείξει την εµπειρίαν αυτού». Άρχισε µε το «αγοραίον»: «Η ώρα ήλθεν / Έχε υγείαν / Με θρηνωδίαν / αναχωρώ Έχε υγείαν / Φεύγω, πηγαίνω / Το πεπρωµένο / Ακολουθώ» κ.λπ. Αλλά, «επειδή το µεν άσµα ην άµουσον, ο δε ήχος βαρύς και άχαρις η φωνή, µετέβη η κιθάρα εις τας χείρας του Κοκκινάκη». Ο Χιώτης λόγιος Κωνσταντίνος Κοκκινάκης, συνεκδότης του περίφηµου « Λόγιου Ερµή» µαζί µε τον Θεόκλητο Φαρµακίδη στη Βιέννη, ήταν δάσκαλος, µεταφραστής διδακτικών και άλλων βιβλίων, θεατρικών, όπως ο «Ταρτούφος» του Μολιέρου, και ποιητής. Κυρίως όµως ήταν γνωστός για τον πασίγνωστο και δηµοφιλέστατο θούριό του: «Ω λυγιρόν και κοπτερόν σπαθί µου». Πάραυτα το ηθικό και το κέφι της συνάξεως αναζωπυρώθηκαν και οι καλεσµένοι άκουγαν συγκινηµένοι τον θούριο «και της εµµελούς και ενθουσιώδους φωνής µεθ’ ης έψαλλεν αυτό». Ο Κοκκινάκης τραγούδησε και άλλα τραγούδια, ανακουφίζοντας έτσι «την στεναχωρίαν των οικοδεσποτών µετά την αποτυχίαν του πρώτου µουσουργού». Παρά τις αναποδιές και τα στενάχωρα ευτράπελα, η χοροεσπερίδα είχε ευοίωνη συνέχεια και σηµείωσε µεγάλη επιτυχία, προς ευφροσύνη όλων και, κυρίως, του πανευτυχούς οικοδεσπότη Σπ. Τρικούπη. Tου Γεωργίου Ι. Μπόγρη
