Η Αγία Σοφία του Πειραιά: Ένας από τους ιστορικότερους ναούς της πόλης
Ένα μεγάλο πανηγύρι για τον Πειραιά και ίσως ένα από τα μεγαλύτερα είναι της Αγίας Σοφίας στην ομώνυμη περιοχή. Η Αγία Σοφία βρίσκεται στους πρόποδες του λόφου του Βώκου στον οποίο κατοίκησαν πολλοί Μανιάτες από τις αρχές περίπου του 20ου αιώνα. Γι’ αυτό και η περιοχή ονομάζεται «Μανιάτικα»
Ο Ιερός Ναός Αγίας Σοφίας Πειραιώς, θεμελιώθηκε το 1900 επί δημαρχίας Τρύφωνος Μουτσοπούλου ο οποίος ζήτησε να λάβει το όνομα της συζύγου του Σοφίας. Με την 532 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου το 1898, ο Δήμος Πειραιά ανέλαβε τις δαπάνες για την ανέγερσή του. Σήμερα ο ναός αυτός όπως και του Αγίου Βασιλείου που θεμελιώθηκε το ίδιο έτος αριθμεί πάνω από έναν αιώνα συνεχούς ζωής.
Αρχιτεκτονικά είναι βυζαντινού ρυθμού με τρούλο ο οποίος δεσπόζει στην περιοχή. Είναι τρισυπόστατος. Το δεξί κλίτος, τιμάται στην Μνήμη του Αγίου Τρύφωνος και το αριστερό στην Μνήμη της Ζωοδόχου Πηγής.
Αγιογραφήθηκε και διακοσμήθηκε περίπου το 1960 από τους αειμνήστους Σούτσο και Γραικό. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι εικόνες του Τέμπλου έχουν αγιογραφηθεί από τον αείμνηστο π. Αχίλλειο Κρίθαρη, ο οποίος για πολλά χρόνια ήταν εφημέριος του Ναού. Πολλοί και άξιοι κληρικοί έχουν διακονήσει στο ναό όπως ο αρχιμανδρίτης Ιερόθεος Καρελάς που υπηρέτησε σε αυτόν τα περισσότερα χρόνια της ιερατικής του ζωής.
Σημαντική επίσης είναι η ποιμαντική ζωή στην ενορία που βοηθείται από το Πνευματικό Κέντρο της ενορίας, ακριβώς πίσω από το ναό επί της οδού Μπούρμπαχη, το οποίο εγκαινίασε ο προηγούμενος Μητροπολίτης Πειραιώς Καλλίνικος. Αξιόλογη επίσης συνεχίζει να είναι η Νεανική και Κατηχητική Κίνηση της Ενορίας που διατηρεί ηλεκτρονική σελίδα στο διαδίκτυο.
Το 2004 εγκαινιάσθηκε το Ιερό Παρεκκλήσιο των Αγίων Ελέσας (1 Αυγούστου), Βαρβάρας (4 Δεκεμβρίου) και Γεωργίου (23 Απριλίου) που βρίσκεται στον προαύλιο χώρο του Ναού μας.
Ο ναός θεωρείται πλέον από τους ιστορικότερους του Πειραιά σε μια περιοχή που έχει υμνηθεί από τη λογοτεχνία και έχει τραγουδηθεί ανάλογα. Μη ξεχνάμε την επί πολλά χρόνια παρουσία στην περιοχή του ρεμπέτη Γεννίτσαρη. Έντονη επίσης είναι η παρουσία των Μανιατών, οι οποίοι μετέφεραν από τη Μάνη τα δικά τους ήθη και έθιμα.
Οι Μανιάτες που εγκαταστάθηκαν στην Αγία Σοφία, απασχολούνταν κυρίως με τη λατόμευση και τα καμίνια για ασβέστη που δημιουργήθηκαν πλησίον του λόφου του Βώκου, αλλά και σε λιμενικές εργασίες, σε βιομηχανίες και βιοτεχνίες οι οποίες "άνθιζαν" στα τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ου αιώνα στη ζώνη του λιμανιού καθώς και στις σιδηροδρομικές εγκαταστάσεις.
Μην ξεχνάμε επίσης και τον ισχυρό δεσμό πολλών βουλευτών με την περιοχή της Αγίας Σοφίας που αποτελεί ισχυρή εκλογική δύναμη στον Πειραιά με την εκλογή Μανιατών βουλευτών και τοπικών αρχών όπως του Β. Μιχαλολιάκου, Π. Μαντούβαλου, Π. Μελά, Χρ. Αγραπίδη.
