Η γερμανική Χριστιανοδημοκρατία ψηφίζει τον διάδοχο της Μέρκελ - Ρεπορτάζ του Κώστα Αργυρού
Αυτό το Σάββατο η γερμανική CDU θα εκλέξει διαδικτυακά τον επόμενο πρόεδρο της, ο οποίος θα είναι κατά πάσα πιθανότητα και ο υποψήφιος καγκελάριος της τον ερχόμενο Σεπτέμβρη.
Πριν από δύο χρόνια στο Αμβούργο ήταν η Ανεγκρέτ Κραμπ-Κάρενμπαουερ (ΑΚΚ), αυτή που με τη στήριξη της κυρίας Μέρκελ κέρδισε τις εκλογές για την προεδρία της Χριστιανοδημοκρατικής Ενωσης. Υποτίθεται ότι ήταν μια «επιλογή συνέχειας». Αντίπαλος της τότε ήταν ο Φρίντριχ Μερτς, ο οποίος θεωρείται πιο συντηρητικός, έχει μακρά παράδοση ως στέλεχος μεγάλων τραπεζών και είχε τη στήριξη του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Ηταν μια ήττα που δύσκολα χωνεύτηκε. Τώρα ο Μερτς επιστρέφει και πάλι για να πάρει τη ρεβάνς αφού το μοντέλο ΑΚΚ αποδείχτηκε δυσλειτουργικό.
Βασικός του αντίπαλος θα είναι ο Αρμιν Λάσετ, πρωθυπουργός στο κρατίδιο της Βόρειας Ρηνανίας – Βεστφαλίας, ο οποίος θεωρείται ως πιο μετριοπαθής πολιτικός, που σε περίπτωση επικράτησής του θα συνεχίσει στην «γραμμή Μέρκελ». Ο Μερτς αντίθετα θεωρείται ως υποστηρικτής μιας αλλαγής γραμμής πλεύσης και εκτιμάται ότι θα εκφράσει μια πιο αμιγώς νεοφιλελεύθερη πολιτική. Οι θέσεις του είναι πιο σκληρές και για άλλα θέματα, όπως για παράδειγμα το προσφυγικό.
Ο τρίτος υποψήφιος είναι ο Νόρμπερτ Ρέτγκεν, αλλά έχει το ρόλο του αουτσάιντερ. Μιλάει για ένα μοντέρνο, ψηφιακό κόσμο και οι θέσεις του θεωρούνται επίσης σχετικά ήπιες έως άνευρες. Θα είναι πιθανώς αυτός, που θα κρίνει την μάχη ανάμεσα στους άλλους δύο σε ένα δεύτερο γύρο, αφού θεωρείται μάλλον απίθανο να εξασφαλίσει κάποιος το απαραίτητο «50% + 1» για να εκλεγεί με την πρώτη.
Ενας αστάθμητος παράγοντας είναι σίγουρα η καινοτομία ενός «ιντερνετικού συνεδρίου». Οι 1.001 σύνεδροι θα ακούσουν διαδικτυακά τις ομιλίες των τριών αντιπάλων, όπως και διαδικτυακά θα ψηφίσουν. Είναι αδύνατο να προβλέψει κανείς αν μέσα από αυτή τη διαδικασία μπορεί να προκύψει κάποιου είδους «δυναμική» για έναν από τους υποψήφιους. Επίσης με εξαίρεση το 2018 η Χριστιανοδημοκρατική Ενωση δεν έχει και πολύ μεγάλη εμπειρία από αμφίρροπες «μονομαχίες». Στην ηγεσία της βρέθηκαν τεράστιες προσωπικότητες, που δεν αμφισβητήθηκαν παρά μόνο στα... τελευταία τους (Αντενάουερ, Κολ, Μέρκελ).
Προγνωστικά είναι λοιπόν δύσκολο να γίνουν κάτω από αυτές τις συνθήκες. Πιθανότατα πάντως Μερτς και Λάσετ θα βρεθούν στο δεύτερο γύρο και εκεί οι σύνεδροι θα πρέπει να συνυπολογίσουν και το ποιός θα είναι καλύτερος για να διεκδικήσει την καγκελαρία, αλλά και πιο συνεργάσιμος με τους πιθανούς μελλοντικούς εταίρους. Αυτή τη στιγμή ως πιθανότερη μετεκλογική εξέλιξη φαντάζει μια συνεργασία CDU και Πρασίνων. Ο Μερτς για παράδειγμα δεν θεωρείται ο καταλληλότερος για κάτι τέτοιο, αν και τελευταία έχει προσπαθήσει να προσθέσει κάποιες προοδευτικότερες και οικολογικότερες νότες στη ρητορική του.
Δεν είναι πάντως βέβαιο ότι ο νέος πρόεδρος θα είναι ο υποψήφιος καγκελάριος της παράταξης. Υπάρχει και ο Βαυαρός πρωθυπουργός Μάρκους Ζέντερ, από την αδερφή Χριστιανοκοινωνική Ενωση στο Μόναχο, ο οποίος εμφανίζεται σε πολλές δημοσκοπήσεις ως ο καταλληλότερος και έχει χτίσει ένα εντυπωσιακό επικοινωνιακό προφίλ στο διάστημα της πανδημίας. Δεν έχει ακόμα ανοίξει τα χαρτιά του για το θέμα, αλλά πολλοί πιστεύουν ότι οι φιλοδοξίες του φτάνουν μέχρι και το Βερολίνο. Το ζήτημα αυτό θα κριθεί λογικά μέχρι το καλοκαίρι.
Σε κάθε περίπτωση η Χριστιανοδημοκρατία βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι, μετά από τα 16 χρόνια διακυβέρνησης Μέρκελ. Η ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) έχει εδραιωθεί ως πρώτο κόμμα της αντιπολίτευσης, πιέζοντας διαρκώς από τα δεξιά με ακραία ρητορική. Πολλοί πιστεύουν ότι η «κεντρώα» πολιτική της Μέρκελ, η οποία λειτουργούσε πάντα πρακτικά, χωρίς ιδεολογικές εμμονές έχει απονευρώσει το κόμμα, το οποίο θα πρέπει να επαναπροσδιορίσει το πρόγραμμα και τις αρχές του. Ο πειρασμός για μια «δεξιά στροφή» είναι λοιπόν μεγάλος. Από την άλλη το προαναφερθέν μετεκλογικό σενάριο συνεργασίας με τους Πράσινους βάζει στο τραπέζι και άλλες παραμέτρους. Μια πολύ συντηρητική Χριστιανοδημοκρατική Ενωση θα είχε ίσως δυσκολίες να καταλήξει σε ένα κοινό πρόγραμμα μαζί τους.
Το ποιός θα οδηγήσει τη μεγαλύτερη πολιτική δύναμη της χώρας στις εκλογές του ερχόμενου Σεπτεμβρίου δεν είναι συνεπώς καθόλου αδιάφορο και για την υπόλοιπη Ευρώπη. Ο φόβος για μια στροφή της γερμανικής πολιτικής ελίτ στην εσωστρέφεια είναι υπαρκτός. Η Ευρώπη έχει πικρή εμπειρία από προηγούμενες εκλογικές μάχες στη Γερμανία, όταν για κάποιους μήνες σταματούσαν τα πάντα στις Βρυξέλλες και αλλού. Φέτος μάλιστα πρόκειται για μια «σούπερ εκλογική χρονιά» με αναμετρήσεις σε έξι συνολικά κρατίδια. Κάτι που σημαίνει ότι για τους επόμενους οκτώ μήνες η χώρα θα διανύει μια παρατεταμένη προεκλογική περίοδο, με ότι μπορεί αυτό να συνεπάγεται για τη στάση της μέσα στην ΕΕ.
Σίγουρα πάντως η εκλογή νέου προέδρου της CDU θα αλλάξει τα δεδομένα. Η διαμόρφωση του προεκλογικού του λόγου, η συνύπαρξή του με τη Μέρκελ, οι προοπτικές που θα εμφανιστεί να προκρίνει για μετεκλογικές συνεργασίες θα δείξουν τι θα πρέπει να περιμένει η υπόλοιπη Ευρώπη από την γερμανική Κεντροδεξιά, που όπως όλα δείχνουν θα συνεχίσει να αποτελεί την κυρίαρχη πολιτική δύναμη και στη δεκαετία που μόλις ξεκίνησε
