Φέρνει το εμβόλιο πολίτες δύο ταχυτήτων; - Άρθρο του Κώστα Αργυρού
Το 2021 απειλεί να γίνει η χρονιά του μεγάλου διαχωρισμού ανάμεσα στους εμβολιασμένους και μη, με πολλές εταιρίες να μελετούν προτάσεις, που θέτουν τις σύγχρονες δημοκρατίες απέναντι σε ένα πρωτοφανές δίλημμα, για το πώς θα αντιμετωπίζουν τους πολίτες τους.
Καθώς ο εμβολιασμός έχει ήδη ξεκινήσει, έστω και με αργούς ρυθμούς οι περισσότερες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις συνειδητοποιούν ότι σύντομα θα βρεθούν μπροστά σε ένα τεράστιο ηθικό πρόβλημα. Τι θα συμβεί, όταν τους επόμενους μήνες οι πολίτες θα «χωρίζονται» σε εκείνους που έχουν κάνει και εκείνους που δεν έχουν κάνει το εμβόλιο. Μπορεί να επιτραπεί να υπάρχουν διακρίσεις στην αντιμετώπισή τους; Και αυτές οι διακρίσεις θα αφορούν αυτούς που δεν εμβολιάστηκαν επειδή αρνήθηκαν ή και αυτούς που δεν ήρθε ακόμα «η σειρά» τους;
Τα περισσότερα Συντάγματα στις χώρες της ΕΕ εμποδίζουν τον υποχρεωτικό εμβολιασμό. Αυτό έχουν καταστήσει σαφές ακόμα και πολιτικοί, που πιθανώς να επιθυμούσαν κάτι τέτοιο. Αλλά η εκδήλωση της πρόθεσης κάποιων επιχειρήσεων, όπως οι αεροπορικές εταιρίες ή οι διοργανωτές μεγάλων εκδηλώσεων, οι ιδιοκτήτες θεάτρων, κινηματογράφων και εστιατορίων, οι διαχειριστές μεγάλων εμπορικών κέντρων να επιτρέπουν την πρόσβαση ή την παροχή των υπηρεσιών τους μόνο στους εμβολιασμένους έχει ανοίξει ήδη μια μεγάλη συζήτηση.
Eίναι μια εντελώς καινούρια πρόκληση για τις δυτικές δημοκρατίες. Και για πολλούς δεν συνιστά απλώς ένα ερώτημα, που θα πρέπει να απαντηθεί μόνο τώρα για τους επόμενους μήνες, αλλά είναι πιθανόν να το ξαναβρούμε μπροστά μας, όταν θα μας απειλήσει μια επόμενη ζωονόσος. Είναι ενδεικτικό ότι ένα νομοσχέδιο, που έφερε προς συζήτηση η γαλλική κυβέρνηση για την αντιμετώπιση μελλοντικών κρίσεων υγείας προσπάθησε να συμπεριλάβει σχετικές προβλέψεις, αλλά τελικά αποσύρθηκε προσωρινά μετά από τις αντιδράσεις που υπήρξαν.
Στη Γερμανία όπου η ευαισθησία για τα προσωπικά δεδομένα και τα ατομικά δικαιώματα είναι πάντα υψηλή ο υπουργός Εσωτερικών, Χριστιανοκοινωνιστής Χορστ Ζέεχοφερ ξεκαθάρισε ότι δεν τίθεται θέμα διαχωρισμού των πολιτών με τέτοιο κριτήριο. Οπως δε μπορεί να υπάρξει και θέμα υποχρεωτικού εμβολιασμού. Τι θα γίνει όμως αν μια επιχείρηση αρνείται την είσοδο σε μη εμβολιασμένους; Πιθανώς αυτό να οδηγήσει σε μακροχρόνιες διαμάχες στις δικαστικές αίθουσες.
Η Ισπανία ανακοίνωσε ότι θέλει να δημιουργήσει ένα αρχείο με τα στοιχεία όσων αρνούνται να εμοβλιαστούν, διαθέσιμο μάλιστα και στις άλλες χώρες της ΕΕ, υποσχόμενη ότι δεν θα θίγονται ωστόσο τα προσωπικά δεδομένα. Το πώς θα υλοποιήσει κάτι τέτοιο παραμένει ασαφές και μοιάζει με πρόβλημα τετραγωνισμού του κύκλου.
Η Ουγγαρία του Ορμπαν υπερηφανεύεται ότι έχει ήδη έτοιμη την καλύτερη εφαρμογή «διαβατηρίου covid-19», η οποία θα είναι συνδεδεμένη με το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης και θα επιτρέπει άμεσο και αξιόπιστο διαχωρισμό, όσων έχουν ήδη εμβολιαστεί.
Ανάλογες συζητήσεις και προτάσεις γίνονται σε όλες τις χώρες της Ευρώπης. Βρισκόμαστε ακόμα στην αρχή. Είναι σίγουρο ότι το ζήτημα θα κυριαρχήσει τις επόμενες εβδομάδες και μήνες, ειδικά όταν ο αριθμός εκείνων, που έχουν κάνει το εμβόλιο θα είναι τέτοιος, που θα τους επιτρέπει να απαιτούν ως «ομάδα» την ανάκτηση ελευθεριών, οι οποίες τώρα έχουν τεθεί υπό περιορισμό. Εύκολες και κυρίως μονολεκτικές απαντήσεις δεν υπάρχουν. Η συζήτηση αφορά πολιτικούς, γιατρούς, συνταγματολόγους, ψυχολόγους, αλλά ουσιαστικά αφορά κάθε πολίτη. Οι απαντήσεις που θα δοθούν μπορεί να αλλάξουν το χαρακτήρα της δυτικής δημοκρατίας, όπως την γνωρίζαμε μέχρι σήμερα.
