Κορωνοϊός: Τι συνέβη στην Τσεχία; - Ρεπορτάζ του Κώστα Αργυρού

Από «χώρα πρότυπο», που σχεδόν δε γνώρισε την πανδημία την άνοιξη, σήμερα καταγράφει τον υψηλότερο αριθμό κρουσμάτων covid-19 ανά 100.000 προκαλώντας πανικό στις αρχές και αλληλοκατηγορίες πολιτικών.

Τον περασμένο Μάρτιο οι επιστήμονες στην Πράγα επεσήμαναν ότι τα κρούσματα κορωνοϊού ήταν τόσο λίγα που κανονικά δεν θα έπρεπε να γίνεται λόγος για πανδημία. Η Τσεχία πέρασε αλώβητη στο πρώτο κύμα, κλείνοντας πάντως έγκαιρα τα σύνορα και εφαρμόζοντας ένα αυστηρό και καθολικό lockdown, που αποδείχθηκε όπως όλα δείχνουν αποτελεσματικό. Ακολούθησε ένα ανέμελο καλοκαίρι που οι πολίτες της χώρας μάλλον πίστεψαν ότι είχαν ξεμπερδέψει με τον ιο. Το γύρο του κόσμου έκανε η φωτογραφία με το
γιορτινό τραπέζι κατά μήκος της γέφυρας του Καρόλου, που αποτέλεσε και κάτι σαν επίσημο εορτασμό της νίκης κατά του Sars-CoV-2.

Hταν στις αρχές Ιουλίου όταν άρθηκαν οι περισσότεροι εκ των περιορισμών και η πρωτεύουσα της Τσεχίας δήλωνε έτοιμη να υποδεχθεί τους ξένους τουρίστες, οι οποίοι ήρθαν αλλά όχι σε μεγέθη αντίστοιχα των προηγούμενων ετών.
Μέχρι τότε η χώρα είχε καταγράψει μόλις 350 νεκρούς, συνήθως μεγαλύτερης ηλικίας και πολλοί είχαν αρχίσει να πιστεύουν ότι δεν επρόκειτο για κάτι σοβαρότερο από μια εποχιακή γρίπη. Αλλά μέσα σε μια εβδομάδα του Οκτωβρίου όλα άλλαξαν. Τα κρούσματα εκοτοξεύθηκαν και σήμερα η Τσεχία έχει τον μεγαλύτερο αριθμό νέων λοιμώξεων στην Ευρώπη, αναλογικά με τον πληθυσμό της (περίπου 11 εκατομμύρια). Οι νεκροί προσεγγίζουν πλέον την χιλιάδα και η κυβέρνηση δείχνει μάλλον αμήχανη μπροστά στη νέα αυτή εξέλιξη, αναρωτώμενη και αυτή όπως οι περισσότεροι Τσέχοι τι μπορεί να πήγε τόσο στραβά.

Το σύστημα εντοπισμού μέσω κινητών φαίνεται να μη μπορεί να ανταποκριθεί στο πρόβλημα. Οι αρχές χρειάζονται αρκετές ημέρες - μερικές φορές ακόμα και δόυ εβδομάδες - για να επικοινωνήσουν με τις «επαφές» ασθενών. Οι γραμμές βοήθειας είναι μόνιμα μπλοκαρισμένες. Ο Ρόμαν Πρίμουλα, υπουργός υγείας και γιατρός και ο ίδιος προειδοποιεί για την δύσκολη περίοδο που έρχεται, αλλά δε μπορεί να πει κάτι αισιόδοξο ή τουλάχιστον πιο συγκεκριμένο. Στο επίκεντρο της κριτικής βρίσκεται ήδη ο πρωθυπουργός Αντρέι Μπάμπις για τη χαλαρότητα που επέδειξε και ο ίδιος τους καλοκαιρινούς μήνες. Μάλιστα πολλοί του καταλογίζουν ότι αυτός ήταν, που καθυστέρησε την απόφαση για την επαναφορά της μάσκας σε συγκεκριμένους χώρους.

Τώρα ο πρωθυπουργός προειδοποίησε ότι δεν μπορεί να αποκλειστεί ένα νέο lockdown και προέτρεψε τους ανθρώπους να μείνουν στο σπίτι τους για το Σαββατοκύριακο, ως ύστατο μέτρο για την αναχαίτιση της επιδημίας. Από τη Δευτέρα ισχύουν πάντως αρκετοί νέοι κανόνες, που και στην περίπτωση της Τσεχίας, όπως συμβαίνει και αλλού μοιάζουν συχνά μπερδεμένοι και αντιφατικοί. Ο πρόεδρος της Δημοκρατίας Μίλος Ζέμαν βρήκε πάντως την ευκαιρία να επικρίνει τον πρωθυπουργό για την κινδυνολογία, που πανικοβάλει τους πολίτες ενώ και ο πρώην πρόεδρος Βάτσλαβ Κλάους τον προειδοποίησε ότι η οικονομία δεν θα αντέξει ένα δεύτερο lockdown. Το βάρος θα πρέπει να πέσει περισσότερο στον περιορισμό δραστηριοτήτων στον
ελεύθερο χρόνο των πολιτών. Μάλιστα ο Ζέμαν μίλησε και για «στρατιωτικού τύπου μέτρα» αν χρειαστεί.

Οι παμπ, τα εστιατόρια και τα μπαρ μπορούν να δεχτούν έως τέσσερα άτομα ανά τραπέζι και πρέπει να κλείνουν στις 20:00. Το Wi-Fi θα απενεργοποιηθεί στα εμπορικά κέντρα για να αποτρέψει τη συγκέντρωση νεολαίων. Μόνο ομάδες δύο ατόμων θα μπορούν να εισέρχονται μαζί σε καταστήματα ή εμπορικά κέντρα και τα παιδιά ηλικίας 12-15 θα κάνουν σπαστά διδασκαλία στην τάξη και από το σπίτι, για να αποτραπεί η ανάμιξη των μαθητών στα σχολεία. Το Σαββατοκύριακο πάντως καταγράφηκαν λιγότερα κρούσματα κάτι που όπως και στην Ελλάδα έχει να κάνει με το γεγονός ότι γίνονται λιγότερα τεστ. Οι αρχές περιμένουν να δουν αν οι εκκλήσεις προς τους πολίτες θα φρενάρουν τελικά τους απίστευτους ρυθμούς εξάπλωσης που
παρατηρήθηκαν την προηγούμενη εβδομάδα.

Σημαντική άνοδο κατέγραψαν στα κρούσματα και οι υγειονομικές αρχές στη γειτονική Σλοβακία, όπου την Κυριακή ανακοινώθηκαν αυστηρότερα μέτρα, ανάμεσά τους και η χρήση μάσκας σε εξωτερικούς χώρους.