Η εφαρμογή μέσω της οποίας λειτουργεί το Παρατηρητήριο ονομάζεται ferrywatchers – ferrywatchers.aegean.gr και στόχο έχει την συγκέντρωση δεδομένων. Ο χρήστης εισαγάγει δεδομένα όπως το δρομολόγιο που πραγματοποίησε, την εταιρεία που ανήκει το πλοίο, τη χρονολογία του ταξιδιού, την ώρα αναχώρησης, τον τύπο του πλοίου (ταχύπλοο ή συμβατικό) την κατηγορία του εισιτηρίου, το αν είχε όχημα, την τιμή του εισιτηρίου, και τον βαθμό ικανοποίησης από τη συχνότητα των δρομολογίων της συγκεκριμένης ακτοπλοϊκής σύνδεσης, τη συνέπεια στις αφιξο-αναχωρήσεις, την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών, τη χρονιά διάρκεια του ταξιδιού σε σχέση με την απόσταση και την ποιότητα των παρεχομένων υπηρεσιών από τα πληρώματα.
Επίσης θα δημιουργηθεί ένα ιστορικό με τις τιμές των εισιτηρίων.
Η ανάγκη παρακολούθησης υποστηρίζεται και από τις επιπτώσεις της απελευθέρωσης των ακτοπλοϊκών υπηρεσιών η οποία συμπλήρωσε μια εικοσαετία μετάβασης.
«Η εφαρμογή FERRY WATCHERS έρχεται να δώσει λύση στις αναγνωρισμένες δομικές δυσλειτουργίες και έχει βασικό στόχο την βελτίωση των ακτοπλοϊκών υπηρεσιών. Για την επίτευξη αυτών των στόχων δίνεται η δυνατότητα μέσω μιας διαδικτυακής πύλης στους νησιώτες και τους επισκέπτες να δημιουργούν δεδομένα για την ακτοπλοΐα» επεσήμανε στο newmoney η Μαρία Λεκάκου, καθηγήτρια, κοσμήτορας της Σχολής Επιστημών της διοίκησης του Πανεπιστημίου Αιγαίου:
«Με αυτά τα δεδομένα και κατόπιν σχετικής επεξεργασίας είναι δυνατόν να αξιολογείται τόσο η ακτοπλοϊκή υπηρεσία ως προς τις τιμές, την ποιότητα και το προσωπικό αλλά και την επίπτωση των δημόσιων πολιτικών ή των ιδιωτικών πρωτοβουλιών.
Η συγκεκριμένη εφαρμογή σχετίζεται με την δημιουργία βάσης δεδομένων και ενός ψηφιακού χώρου για την ακτοπλοΐα ο οποίος θα περιλαμβάνει πρωτογενή δεδομένα για συγκεκριμένα χαρακτηριστικά των ακτοπλοϊκών υπηρεσιών, η επιλογή των οποίων έγινε από εργαστήρια με εμπλεκόμενα μέρη και πολίτες (citizens science)» και συνέχισε:
«Παράλληλα προβλέπονται τοπικές δράσεις για την επαλήθευση των ευρημάτων αλλά την εκπαίδευση και εμπλοκή των τοπικών κοινωνιών αλλά και η οργάνωση διαδικασιών για την επιβεβαίωση των δεδομένων από τη πλευρά του κλάδου (triangulation)».
Για τα οφέλη από τη χρήση της εφαρμογής η Μαρία Λεκάκου τόνισε:
«Τα οφέλη από τη χρήση της εφαρμογής είναι πολλαπλά τόσο τα ατομικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο. Ωφελούνται πρώτα απ’ όλα οι χρήστες καθώς με τη συγκέντρωση δεδομένων και την επεξεργασία τους από έναν Ανεξάρτητο φορέα όπως το Πανεπιστήμιο αυξάνεται η γνώση αλλά και η δύναμη επιρροής τους.
Το Δημόσιο έχει ένα εργαλείο άμεσης αξιολόγησης πολιτικών και μέτρων. Η Αυτοδιοίκηση μπορεί να αποκτήσει ένα πολύτιμο εργαλείο για εκπόνηση αναπτυξιακών πολιτικών με στόχο την ελκυστικότητα και την βιωσιμότητα. Οι δε Ακτοπλοϊκές Εταιρείες ένα αξιόπιστο εργαλείο αξιολόγησης των παρεχόμενων υπηρεσιών κρίσιμο στοιχείο για την στρατηγική τους.
Η εφαρμογή έχει σχεδιαστεί να είναι φιλική, έξυπνη και δυναμική ώστε οι συμμετέχοντες, να αξιολογούν και να επαναξιολογούν τη λειτουργία της, αναδεικνύοντας σημεία βελτίωσης ή εμπλουτισμού».
Η ελληνική ακτοπλοϊα είναι η δεύτερη μεγαλύτερη της Ευρώπης κλάδος μεγάλου δημοσίου ενδιαφέροντος καθώς αφορά την μετακίνηση επιβατών και εμπορευμάτων από την ηπειρωτική χώρα στα νησιά αλλά μεταξύ των νησιών.
Είναι ο βασικός συντελεστής ενίσχυσης της συνοχής των ελληνικών νησιών, θέμα καθοριστικής εθνικής σημασίας, καθώς διακινεί περί τους 40 εκατομμύρια επιβάτες και τρία εκατομμύρια οχήματα. Αυτό το μεταφορικό έργο εκτελείται από 28 εταιρείες με 100 ακτοπλοϊκά πλοία που εξυπηρετούν καθημερινά 115 νησιά της χώρας είτε συνδέοντάς τα με την ενδοχώρα είτε πραγματοποιώντας συνδέσεις μεταξύ τους.
Σήμερα οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει η αγορά της ακτοπλοΐας έχουν αυξηθεί ραγδαία, κυρίως με την ανάγκη υιοθέτησης βιώσιμων πολιτικών που επηρεάζουν τη λειτουργία των επιχειρήσεων και συσχετίζονται πρώτιστα με τα θέματα των αέριων εκπομπών των πλοίων, αλλά με το δεδομένο των αρνητικών οικονομικών αποτελεσμάτων των τελευταίων ετών και την αδυναμία χρηματοδότησης που δεν επιτρέπει τη ναυπήγηση νέων πλοίων, αλλά καθιστούν οριακή και την επιβίωση μικρών αλλά και μεγάλων επιχειρήσεων.
Όλα τα παραπάνω αναδεικνύουν τη σημαντικότητα της παρακολούθησης της αγοράς με στόχο την βέλτιστη εξυπηρέτηση των χρηστών με ταυτόχρονη διασφάλιση του υγιούς ανταγωνισμού.
Το επίπεδο αποδοτικότητας της μετάβασης του κλάδου της ακτοπλοΐας από τον κρατικό παρεμβατισμό στην ρύθμιση της αγοράς μπορεί να εκτιμηθεί από το ύψος των κρατικών ενισχύσεων σε σχέση με το παρασχεθέν μεταφορικό έργο. Αυτές έχουν αυξηθεί κατά την περίοδο μετά την απελευθέρωση σε μεγαλύτερο από τον ετήσιο ετήσιο αριθμός διακινούμενων επιβατών.
Πρώτιστης σημασίας για την επιτυχή μετάβαση είναι το επίπεδο των τιμών και σε αυτή την κρίσιμη παράμετρο τα μοναδικά κριτήρια για την εκτίμηση των προϋποθέσεων απελευθέρωσης των τιμών σε μία ακτοπλοϊκή γραμμή (σύνδεση μεταξύ ενός ή περισσότερων προορισμών), ήτοι για την κατά τεκμήριο παραδοχή λειτουργίας υγιούς ανταγωνισμού, είναι ο συνολικός αριθμός κατ΄ έτος των διακινούμενων επιβατών και ο συνολικός αριθμός ανεξάρτητων εταιρειών που παρέχουν δρομολόγια στη συγκεκριμένη γραμμή. Παράλληλα δεν καθορίζονται κριτήρια ή κάποια συγκεκριμένη μεθοδολογία ή πρακτική για τον έλεγχο ύπαρξης εναρμονισμένων πρακτικών. Τέλος, δεν παρέχεται επαρκής τεκμηρίωση για τον καθορισμό των τιμών των ανώτατων ναύλων.
Από την πλευρά του κλάδου καλείται να ανταποκριθεί στο περιεχόμενο των σύγχρονων στρατηγικών συμπεριλαμβάνοντας κριτήρια που αφορούν στη βιωσιμότητα της βιομηχανίας με βάση το τρίπτυχο ESG (Environmental, Social, and corporate Governance), με έμφαση στις περιβαλλοντικές επιπτώσεις για την μείωση των αέριων ρύπων, στην κοινωνική αποδοχή και στη σταθερή διακυβέρνηση.
Σε αυτό το νέο πλαίσιο διακυβέρνησης και της εντός Ευρωπαϊκής Πολιτικής για βιώσιμη Γαλάζιας Οικονομίας αναβαθμίζεται ο ρόλος των Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών και αυτό συνδέεται με την απαίτηση για δεδομένα για την ενεργή συμμετοχή των χρηστών σε συστήματα λήψης απόφασης.
