Ο γεωµυθότοπος «ΚΑΤΑΦΥΚΙ» της Ερµιόνης
Μνηµείο της φύσης το φαράγγι στη βορειοδυτική πλευρά, πλούτος θρύλων και ιστοριών από τη µυθολογία και τις αφηγήσεις των γιαγιάδων και των µανάδων µας.
Γράφει η Παρασκευή Σκούρτη
Kαταφύκι ή Καταφύγι (αποτελούσε καταφύγιο ληστών µιας άλλης εποχής), έτσι ονοµάζεται το φαράγγι µας στη βορειοδυτική πλευρά της Ερµιόνης, µε τις φυσικές του κοιλότητες, τους απότοµους, ψηλούς, κατακόρυφους βράχους. Η µυθολογία το θέλει ως κατευόδιο των νεκρών στον κάτω κόσµο, των µύθων του Πλούτωνα, της ?ήµητρας και Περσεφόνης, του Κέρβερου και του Ηρακλή, των θρύλων της δαιµονισµένης καλογριάς µπαµπ-Γκελίνας, των ξασπρισµένων οστών στη διαολότρυπα, των ληστοσυµµοριών, του άρχοντα Σπετσιώτη Μπάµπα.
Το φαράγγι αντηχεί στη φωνή της πέτρας. Ένας πλούτος θρύλων και ιστοριών το περιβάλλουν, που στο παρελθόν οι γιαγιάδες και οι µανάδες αφηγούνταν προφορικά στα εγγόνια και στα παιδιά τους. στορίες µαγικές, δραµατικές, εύθυµες, αλµυρές, για να χορτάσουν και να κεντρίσουν την παιδική φαντασία και περιέργεια µε άγνωστες γεύσεις. Η θέα για τον επισκέπτη είναι καθηλωτική σε κάθε εποχή· όµως την άνοιξη, εποχή συναρπαστική, το τοπίο πληµυρίζει χρώµατα και ευωδιές, καθώς η φύση βρίσκεται σε στιγµές παροξυσµού, προσφέροντας στον επισκέπτη µοναδικές εµπειρίες.
Η πυκνή βλάστηση, οι ανθισµένες λυγαριές, οι δάφνες, οι µυρτιές, ο κίτρινος φλόµος, τα λευκά κρινάκια, όλα τους µοσχοβολούν. Η µεγαλοπρέπεια του ορεινού χρωµατιστού όγκου, η θέα των βράχων είναι καθηλωτική. Αποτέλεσµα πολύχρονων γεωλογικών ανακατατάξεων. Η δύναµη του νερού, ο χρόνος και ο αέρας διαµόρφωσαν τούτο το ανάγλυφο της πέτρας. Η πρώτη βροχή του φθινοπώρου κάνει το χώµα να ανασαίνει. Το νερό σκαλίζει και διαµορφώνει ένα ξεχωριστό τοπίο. Το νερό δίνει ζωή στην περιοχή, φιλοξενώντας πτηνά και θηλαστικά, ενώ στους βράχους χτίζουν τις φωλιές τους πολλά αρπαχτικά πουλιά.
Το ποτάµι στο µήκος της ροής του, τους χειµερινούς µήνες, πληµµυρίζει και µεταφέρει χαλίκια και άµµο, δηµιουργώντας µια µοναδική βλάστηση µε σπάνια ενδηµικά φυτά που φυτρώνουν παντού – εκεί που δεν τα σπέρνουν, πάνω στους βράχους, στο έδαφος που αποτελεί τη µήτρα της ζωής, κάτω σε µια χούφτα αφράτο κοκκινόχωµα. Και µε τις ντελικάτες ρίζες τους τρυπούν –θαρρείς– την πέτρα, σκορπίζοντας λεπτές µυρωδιές και εξαίσιο θέαµα µε την οµορφιά τους. Το µικροσκοπικό κρινάκι της άµµου στέλνει το διακριτικό του άρωµα, αποκαλύπτοντας τη δύναµη του ελάχιστου. Το καλοκαίρι, το νερό στερεύει και η κοίτη του ποταµού παραµένει ξερή. Ο τόπος ζωντανεύει στο µικρό πανηγυράκι του Άη Νικόλα ή Μαη-Νικόλα. Ένας µικρός ναός, λιτός και περιποιηµένος, χτισµένος γύρω στα 1740.
Η λατρεία του Αγίου συναντά τους ήχους των τραγουδιών και των χορών των λειτουργηµένων, που προσέρχονται µε τα αυτοκίνητά τους και παλαιότερα µε τα ζώα τους ή πεζοπόροι. Στη γιορτή συνοδοιπορούν οι µυρωδιές του χώµατος, των φυτών και των δέντρων. Η γη ξέρει να ανταµείβει την πίστη των ανθρώπων, προσφέροντάς τους απόλαυση, ξεκούραση, µαγεία. Ένα αληθινό ταξίδι που αξίζει να το ζήσει κανείς.
Το πέτρινο γεφύρι, που κάτω του περνάει το ποτάµι, χειροποίητο, καµωµένο µε γνώση και σεβασµό στη φύση. Τα αγκωνάρια του πελεκηµένα από τα αξιοθαύµαστα µαστορικά χέρια του Γιώργου Σιδέρη το έτος , ενώνει µε τα πευκόφυτα Παπούλια και το χωριό των ούρνων µε την Ερµιόνη. Στο Καταφύκι η οµορφιά σκεπάζει αρµονικά τον χώρο. Η ίδια η φύση, παράδεισος για τον περιπατητή, διδάσκει αρµονία. Το νερό, η γη, ο άνθρωπος, τα πουλιά, ο ήχος, ο άνεµος, η πέτρα συµπορεύονται, µε γνώµονα το µέτρο.
Ένας µικρός οικότοπος το φαράγγι του Καταφυκιού. Απαιτούνται εκ µέρους του ?ήµου Ερµιονίδας φροντίδα και ανάδειξη της οµορφιάς του, για να µετατραπεί σε επισκέψιµο τουριστικό-ιστορικό αξιοθέατο, αναρριχητικό τόπο, χώρο µοναδικής εξερεύνησης. Θα µπορούσε να δηµιουργηθεί µια πίστα αναρρίχησης και έκκρισης αδρεναλίνης για τους λάτρεις του σπορ, αφού ήδη έχουν διανοιχθεί και χαραχθεί µε πρωτοβουλία αναρριχητών ορειβατικές διαδροµές.
*Περιέχονται στο βιβλίο του Μιχ. Παπαβασιλείου «Θρύλοι και μύθοι της Ερμιόνης».
