Των Αγίων βάσανα

Στη μνήμη του Σπύρου Αλεξίου Γράφει ο Γιώργος Καλός - Νοέμβρης μήνας, κι ο χειμώνας δεν λέει να έρθει» σκέφτεται ο κυρ Σταμάτης, συνταξιούχος σιδηροδρομικός, καθισμένος με τη γυναίκα του σ’ ένα παγκάκι μπροστά στα εκδοτήρια εισιτηρίων των πλοίων της γραμμής. Ηλιόλουστη πέρα για πέρα η ωραία παραλία της Αίγινας, ζεστός ο καιρός σαν να γύρισε δυο μήνες πίσω, στον Σεπτέμβρη και πάλι. «Χαλάλι, βέβαια, στην Ελλάδα τούτων των ψυχρών κι ανάποδων χρόνων, που έχει ανάγκη κι από έναν ήλιο παραπάνω, να τη ζεστάνει…» λέει στωικά κι η κυρά του συμφωνεί: «Χαλάλι να πεις και για τούτο το νησί, που το τελευταίο δίμηνο κάθε χρόνου έχει να γιορτάσει δυο μεγάλους αγίους, τον προστάτη του Άγιο Νεκτάριο και τον πολιούχο του Άγιο Διονύση. Ο καλός καιρός βοηθάει τόσο κόσμο που συρρέει...». «Άσε με, ρε γυναίκα, με τους αγίους... Οι άγιοι καλά κρατούν. Οι άνθρωποι είναι που βασανίζονται!» Τον άφησε έτσι να μουρμουρίζει τα δικά του, πήρε ταξί εκείνη κι ανηφόρισε μόνη προς τον Άγιο Νεκτάριο που γιόρταζε, για ν’ ανάψει ένα κερί στη χάρη του. Από την πιάτσα, ωστόσο, ο Γιαννάκης ο ταξιτζής, παιδί φιλότιμο κι ευγενικό, που άκουσε τον διάλογό τους, τον πλησίασε: «Έχεις βάσανα, μπάρμπα;». Η ερώτηση ανθρώπινη, ζεστή. «Και ποιος δεν έχει σήμερα, φίλε μου;» Η συζήτηση άνοιξε. Φιλότιμος ο Γιαννάκης τού πρότεινε να πάνε να κάτσουν απέναντι, στο παραδοσιακό καφενεδάκι κάτω από το Δημαρχείο, να τον κεράσει τσίπουρο και χταποδομεζέ, αφού οι δρόμοι θα έκλειναν για τη λιτανεία σε λίγο. Κι εκείνος δέχτηκε, είχε ανάγκη να μιλήσει μ’ έναν άνθρωπο, να πει τον πόνο του. «Μου πετσοκόψανε τη σύνταξη κι έχω και δυο παιδιά άνεργα. Βάλε και το ''κόκκινο δάνειο'' για το σπίτι, τις αρρώστιες, τα νοσοκομεία... Μα γιατί με άκουσες να λέω πως οι άνθρωποι κι όχι οι άγιοι έχουν τα βάσανα». «Εδώ θα διαφωνήσω» είπε ο Γιαννάκης κι έδωσε εντολή ν’ ανανεώσουν το κέρασμα. «Αν δεν είχαν οι άγιοι βάσανα όσο ζούσαν, ποιοι τα είχαν; Γι’ αυτό κι άγιασαν και τους τιμάμε σήμερα... Αυτοί δεν πόνεσαν, δεν βασανίστηκαν, δεν μαρτύρησαν;» Ο Σταμάτης έδειχνε να ακούει δίχως προκατάληψη την άποψη του συμπαθητικού ταξιτζή. «Πάρε παράδειγμα τον Άγιο Διονύση μας, που καταγόταν από εύπορη οικογένεια της Ζακύνθου. Πόσο δεν αγωνίστηκε και δεν πόνεσε πλάι στους φτωχούς; Ήρθε στην πάμπτωχη Αίγινα κι εργάστηκε ως επίσκοπος ταπεινά κι ακάματα για το ποίμνιό του, μέχρι που αρρώστησε. Κι όταν γύρισε στο Μοναστήρι της Παναγιάς της Αναφωνήτριας στις Στροφάδες, έζησε το μεγάλο βάσανο, να συναντήσει εξομολογούμενο τον δολοφόνο του αδελφού του Κωνσταντίνου Σιγούρου. Κι όχι μόνο να μη τον καταδώσει, αλλά να τον συγχωρέσει, να τον κρύψει και να τον φυγαδέψει, δίνοντάς του μιαν ευκαιρία να μετανοήσει για το έγκλημά του». Ο μπαρμπα-Σταμάτης άκουγε με το στόμα ανοιχτό: «Γι' αυτό και τον είπαν άγιο της συγγνώμης;». Ο Γιαννάκης μίλησε και για τα βάσανα του Αγίου Νεκταρίου, όσο ζούσε. Του θύμισε την απερίγραπτη πικρία κι απογοήτευση που τον φόρτωσε η αποπομπή του από το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας μετά τις εις βάρος του «διαβολές» στον πατριάρχη Σοφρώνιο. Την περιπλάνησή του ανά την Ελλάδα προς αναζήτηση εργασίας σε συνθήκες φτώχειας, την αγωνία του να εκλιπαρεί μια «τακτοποίηση» εγγράφων από γραφείο σε γραφείο στο υπουργείο Παιδείας, ώσπου να φτάσει στη διεύθυνση της Ριζαρείου Σχολής και να λάμψει με το έργο του. «Βάλε» συνέχισε «και τα τόσα που πέρασε με την υγεία του… Ο παπα- Μανώλης Γιαννούλης λέει στο βιβλίο του πως, επιστρέφοντας από τους γιατρούς της Αθήνας κάποια μέρα στην Αίγινα, και ταλαιπωρημένος από τους αφόρητους πόνους που του προκαλούσε η αρρώστια του, πήγε στον μητροπολιτικό ναό, γονάτισε μπροστά στο εικόνισμα του Άγιου Διονύση και δακρυσμένος παρακάλεσε να τον βοηθήσει εκείνος. Μάλιστα, έβγαλε το εγκόλπιό του και το πέρασε -τάμα- στην εικόνα του, όπου το βλέπεις να κρέμεται μέχρι σήμερα. Ένας άγιος να ζητά βοήθεια από έναν άλλον, θαύμα...» Ωστόσο, η λιτανεία της κάρας του Αγίου είχε φτάσει πια στην παραλία της Αίγινας. Σηκώθηκε αμίλητος ο κυρ Σταμάτης και στάθηκε ακίνητος, κοιτάζοντας επίμονα τη μεγάλη εικόνα του Αγίου που περνούσε από εμπρός του. Έπειτα πήρε την τραγιάσκα του και τον χαιρέτησε από μακριά, όπως χαιρετούσε κάποτε τα τρένα στον ΟΣΕ, νιώθοντάς τον πιο κοντά του τώρα… «Καλά Χριστούγεννα, φίλε μου. Τα βάσανα, φαίνεται, είναι για όλους…» είπε κι έσφιξε παρηγορημένος το χέρι του Γιαννάκη, του φιλόξενου Αιγινίτη ταξιτζή.