Σαν σήμερα η εκτέλεση 18 πολιτικών κρατουμένων στον Τούρλο Αίγινας

Φωτογραφία: 1945 στην Αίγινα. ΕΠΟΝίτες στη Β` Ακτίνα των μελλοθανάτων

Σαν σήμερα, στις 19 Ιουνίου 1947 γράφεται στον Τούρλο της Αίγινας, μια από τις σκοτεινότερες σελίδες της μεταπολεμικής ιστορίας μας, η μαζική κι αιφνιδιαστική εκτέλεση 18 πολιτικών κρατουμένων. 

Για το τραγικό στιγμιότυπο, αλλά και προηγούμενες εκτελέσεις Ελλήνων στον ίδιο χώρο, επί γερμανικής κατοχής, διαβάζουμε  στην αντίστοιχη ανάρτηση της ιστοσελίδας του Γυμνάσιου Μεσαγρού:

Εκτελέσεις στον Τούρλο

Στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής στον Τούρλο γίνονταν εκτελέσεις Ελλήνων πατριωτών. Γι’ αυτήν την περίοδο δεν έχουμε στοιχεία για τους κρατούμενους, επειδή οι Γερμανοί φρόντισαν να κάψουν τα στοιχεία  λίγο πριν να εγκαταλείψουν το νησί και τη χώρα μας. Το βέβαιο είναι ότι οι Γερμανοί εκτέλεσαν στον Τούρλο έναν εικοσιεννιάχρονο Έλληνα το λιγότερο δύο μήνες πριν φύγουν. Η εκτέλεση αναγράφεται στο «Βιβλίο θανάτων, τόμος Β,7/1940-44/1948» της τότε κοινότητας  Μεσαγρού. Η ληξιαρχική πράξη θανάτου  6/17-08-1944, ημέρα Πέμπτη, καταγράφει τα στοιχεία της ταυτότητας του: «Αρτέμιος Σορότος του Ζαφειρίου, κάτοικος Πειραιώς, γεννηθείς εν Θήρα Κυκλάδων, ηλικίας ετών 29, επαγγέλματος εργατικός και θρησκεύματος ορθόδοξος, υπήκοος Έλλην». Η εκτέλεση έγινε: «… εν το βορίω οχειρόν Μεσαγρού Αιγίνης (σ.σ: στον Τούρλο) … και ώραν 6ην π. μεσημβρία του χιλιοστού εννεακοσιοστού τετάρτου έτους… εφονεύθη Αρτέμιος Σορόνος του Ζαφειρίου… Ο θάνατός του  κατά την πιστοποίησιν του ιατρού… (δεν αναφέρεται το όνομά του) επήλθεν εκ εφονεύθη υπό των Γερμανών στρατιωτών». Υπογράφουν ο ληξίαρχος Θεόδωρος Ηρακ. Κρομμύδας και ο αστυνομικός σταθμάρχης που δήλωσε την εκτέλεση στον κοινοτάρχη  Μεσαγρού. 

Οι αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης  και  πολλοί αριστεροί που συμμετείχαν, όταν συλλαμβάνονταν, περνούσαν από δίκες, οδηγούνταν στις φυλακές και οι θανατοποινίτες εκτελούνταν. Στις 19 Ιουνίου 1947 εκτελέστηκαν στον Τούρλο μαζικά και αιφνιδιαστικά 18 πολιτικοί κρατούμενοι. Στις 20 Ιουνίου η εφημερίδα Ακρόπολη γράφει: «Η εκτέλεσις των άνω (των 18) ακολουθεί διαταχθείσα και συντελεσθείσαν σειράν εκτελέσεων 21 δοσίλογων, διότι μόνον δοσίλογοι έχουν εκτελεσθεί προηγουμένως μέχρι τούδε ……….»

19/6/1947: Στον Τούρλο Αίγινας εκτελούνται 17 κομμουνιστές από τις φυλακές της Αιγινας.

Είναι οι: Αποστολάκης Νίκος, Αυγέρης Μήτσος, Βουτσινάς Κώστας, Γκινανιώτης Θανάσης, Γκίνης Δημήτρης, Δημητρακόπουλος Παναγιώτης, Καλογιάννης Κυριάκος, Κόλλιας Αλέκος, Κωτούλιας Κώστας, Λάτσος Συνοδινός, Μονέδας Μιχάλης, Μπουρδής Αντώνης, Ντάλιος Δημήτρης, Σιδέρης Θόδωρος, Τόλιας Παναγιώτης, Τριαντάφυλλου Θόδωρος, Χατζόπουλος Βαγγέλης.

Στο ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ της επόμενης μέρας το στυγερό έγκλημα γίνεται πρωτοσέλιδο: «17 ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΤΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΟ ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΟ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ. Μαζί με τους άλλους εξετελέσθησαν και οι Μονέδας, Μπουρδής, Αυγέρης. ΘΑ ΕΚΤΕΛΕΣΘΟΥΝ ΚΑΙ ΑΛΛΟΙ ΚΡΑΤΟΥΜΕΝΟΙ;»

Το ρεπορτάζ που ακολουθεί δίνει συγκλονιστικά στοιχεία: «Με τη μυστικότητα που διαπράττονται οι ανανδρίες και τα εγκλήματα η κυβέρνηση του αίματος οδήγησε χθες το πρωί στο εκτελεστικό απόσπασμα ΔΕΚΑΕΠΤΑ αγωνιστές του Εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνα καταδικασμένους σε θάνατο από τα μεταδεκεμβριανά δικαστήρια σκοπιμότητος από το 1945. Και οι 17 ήταν όλο τον καιρό στις φυλακές της Αίγινας…» Στη συνέχεια αφού αναφέρει τα ονόματα των εκτελεσμένων τονίζει: «Η εκτέλεση τους έγινε από μικτό απόσπασμα χωροφυλακής και στρατού χθες στις 5 το πρωί έξω από την πόλη της Αίγινας και προς την ανατολική της πλευρά, όπου τα οχυρά των γερμανικών πυροβόλων. Στην εκτέλεση παρευρέθησαν ο αντιεισαγγελέας Πειραιώς κ. Μάλθας και ισχυρή δύναμη από χωροφύλακας και άνδρες της ΕΣΑ και ο ναυτικός διοικητής του Πειραιά.

ΜΕ ΔΕΜΕΝΑ ΤΑ ΧΕΡΙΑ!

Ταξιδιώτες που ήρθαν χθες το απόγευμα από την Αίγινα αναφέρουν ότι από την Τρίτη μεταφέρθηκε εκεί μικτό απόσπασμα από 200 περίπου στρατιώτες και χωροφύλακες.

Επικεφαλής ήταν ο αντισυνταγματάρχης Μπάχρης και ο διοικητής της Χωροφυλακής Πειραιώς Πολίτης. Οι εκτελέσεις έγιναν στη θέση Τούρλα κοντά στο β’ οχυρό. Ειδικά γι’ αυτές  είχε πάει στην Αίγινα και ο αντιεισαγγελέας Μάλφας. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες το βράδυ της τετάρτης έκλεισαν πολύ νωρίς όλα τα μαγαζιά.  Μαζί με  τους 17 αγωνιστές που εκτέλεσαν είχαν πάρει άλλους πέντε μη μελλοθανάτους για να παραπλανήσουν τους φυλακισμένους.

Οι αγωνιστές οδηγήθηκαν στον τόπο όπου εκτελέσθησαν με δεμένα τα χέρια. Και οι εκτελεστές τους αρνήθηκαν να τους λύσουν όταν ζήτησαν να γράψουν το τελευταίο γράμμα στους δικούς τους.

Και οι 17 πρόταξαν ηρωικά τα στήθη τους στο εκτελεστικό απόσπασμα φωνάζοντας: «Ζήτω το  ΕΑΜ, Ζήτω ο Ζαχαριάδης»

ΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ

Το Υπουργείο της Δικαιοσύνης στο ανακοινωθέν που έδωσε στη δημοσιότητα χθες το βράδυ, δεν   αναφέρει τίποτα ούτε για τον τόπο όπου έγινε η εκτέλεση των 17 αγωνιστών ούτε για την ώρα που πραγματοποιήθηκε, όπως ακόμη ούτε και πότε απεφασίσθη η εκτέλεσή τους και για ποιους λόγους.

Από αρμόδια πηγή του υπουργείου πληροφορούμεθα ότι η εκτέλεση είχε απεφασίσθει από μέρες. Για το σκοπό αυτό μάλιστα είχαν αποσταλεί από μέρες ισχυρά τμήματα χωροφυλάκων και ανδρών της στρατιωτικής αστυνομίας.

Χαρακτηριστική είναι η στάση τόσο του υπουργείου Δικαιοσύνης όσο και της υπηρεσίας των φυλακών Αιγίνης απέναντι στους 17 μελλοθανάτους. Όχι μόνο απέφυγαν να τους ανακοινώσουν την απόφαση ότι επρόκειτο να εκτελεστούν αλλά τους έβγαλαν από τα απομονωτήρια τους χθες το απόγευμα με τη διαβεβαίωση ότι πρόκειται να τους μεταφέρουν σε άλλες φυλακές. Τέχνασμα που μόνο οι Γερμανοί δάσκαλοι τους το χρησιμοποιούσαν.

ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΕΚΤΕΛΕΣΕΙΣ;

Ο υπουργός της Δικαιοσύνης κ. Αλεξανδρής και ο αρμόδιος διευθυντής των φυλακών του κράτους στο υπουργείο ως χθες το μεσημέρι εδήλωναν ότι δεν γνωρίζουν τίποτα σχετικό και μόνον όταν η είδηση έφθασε από τον Πειραιά και διαδόθηκε σε όλη την Αθήνα τόλμησαν να ανοίξουν το στόμα τους και να επιβεβαιώσουν το γεγονός.

Σε ερωτήσεις των δημοσιογράφων χθες το  μεσημέρι ο διευθυντής της Σωφρονιστικής Διοικήσεως του υπουργείου κ. Κορφιωτάκης είπε ότι «δεν γνωρίζει αν θα επακολουθήσουν και άλλαι εκτελέσεις αγωνιστών» , επιβεβαίωσε όμως την πληροφορία ότι από το Συμβούλιο Χαρίτων έχουν επιστραφεί στον εισαγγελέα εφετών άλλες 200 δικογραφίες αγωνιστών με θανατικές καταδίκες που είχαν υποβάλει αιτήσεις για χάρη και απερρίφθησαν.

Διαβάστε τη συνέχεια στο atexnos.gr

Πληροφορίες κι από το aeginalight.gr 

Φωτογραφία από το rizospastis.gr