Είναι η πιο εκρηκτική δεκαετία, με μαζική παραγωγή καταναλωτικών προϊόντων, με το μεταπολεμικό οικονομικό θαύμα. Εμφανίζονται το αντισυλληπτικό χάπι, το κίνημα του φεμινισμού, η σεξουαλική απελευθέρωση, το αντιπολεμικό κίνημα με το “make love not war” και γενικότερα η αμερικανική κουλτούρα αρχίζει να επιδρά καθοριστικά. Η δολοφονία του Τζον Κέννεντι, ο αντικομφορμισμός, η Beatlemania, η ψυχεδέλεια, δημιούργησαν μια δεκαετία, που εξαφάνισε την συντηρητική των ’50s και άνοιξε το δρόμο για την ξέφρενη επίσης δεκαετία των ’70s και την εμφάνιση των χίπις.

Για την Ελλάδα είναι μία δεκαετία με έντονα πολιτικά και κοινωνικά κινήματα, πολυποίκιλες ανατροπές, αλλαγές στα ήθη και έθιμα και στη νοοτροπία αλλά και με πολλές αμφισβητήσεις και αντιφάσεις. Δυστυχώς, όπως λόγω της Τουρκοκρατίας η Ελλάδα έχασε την Αναγέννηση, έτσι και με την χούντα, χάνει αρκετές από τις μεγάλες τάσεις και αλλαγές της Δύσης. Ομως, παρ’όλα αυτά, ο αέρας αυτής της μοναδικής και σπάνιας δεκαετίας φουσκώνει και εδώ τα πανιά της ελπίδας, της αισιοδοξίας, της οικονομικής ανάπτυξης, της δημιουργίας, με εσωτερικές και διεθνείς επιτυχίες. Η οικονομία γνωρίζει μεγάλη άνθηση, με επενδύσεις στη βαριά βιομηχανία και τα καταναλωτικά αγαθά ενώ προσανατολίζεται προς τις εξαγωγές.

 

Μεταξύ του 1950 και του 1973, ο μέσος όρος ανάπτυξης της χώρας, κυμαινόταν περίπου στο 7%, δεύτερος στον κόσμο μετά την Ιαπωνία. Ειδικά για τις δεκαετίες του ’50 και του ’60, έφτασε μέχρι και 10% ετησίως. Η Βόρεια Ελλάδα πρωτοστατεί: 

Η οινοποιία Μπουτάρη προωθεί τα περίφημα κρασιά της, μαζί και η ποτοποιία Μαλαµατίνα, η σοκολατοποιία Φλόκα και η βιομηχανία χαλβά Χαΐτογλου, τα μακαρόνια της ΑΒΕΖ και τα πρώτα ντολμαδάκια της ΖΑΝΑΕ, η ΜΕΒΓΑΛ με τα γάλατα και τα εσώρουχα Μινέρβα, δίνουν το στίγμα. Στη βαριά βιομηχανία ο ΤΙΤΑΝ, μαζί με τον ΗΡΑΚΛΗ θα χτίσουν όλη την Ελλάδα, ενώ το 1968 ιδρύεται το εργοστάσιο της GOODYEAR, το διυλιστήριο της ESSO Papas και την επόμενη χρονιά η Siemens θα εγκαινιάσει εργοστάσιο της. 

Τη ίδια στιγμή όμως, η ανυπαρξία υποδομών στην επαρχία, δημιουργεί τεράστια προβλήματα, με πρώτο αυτό της αστυφιλίας και κατ’ επέκταση, το μεγάλο κύμα μετανάστευσης σε Αμερική και Αυστραλία: Ολοι ονειρεύονται να φύγουν με τα Υπερωκεάνια «Ολυμπία» και «Βασίλισσα Φρειδερίκη». Στην Αθήνα οι πολυκατοικίες αρχίζουν να αντικαθιστούν τα πανέμορφα νεοκλασικά κτίρια, με τον Ιούνιο του 1968 να μπαίνουν τα θεμέλια για τον Πύργο των Αθηνών, τα τραμ καταργούνται και εμφανίζονται φωτεινοί σηματοδότες, για να αντιμετωπίσουν την εμφάνιση του κυκλοφοριακού από το ξέφρενο ρυθμό εισαγωγής αυτοκινήτων.

Τουρισμός

Τη δεκαετία του 1960 γνωρίζει μεγάλη ανάπτυξη και ο τουρισμός και η  Ελλάδα γίνεται γνωστή για τις φυσικές ομορφιές της, τον πολιτισμό και τη ζωή της.

Τον Αύγουστο του 1960 δημιουργείται η πλαζ της Βουλιαγμένης, με την παρουσία του Κωνσταντίνου Καραμανλή στα εγκαίνια, η Ακτή του Αγίου Κοσμά, κτίζεται το ξενοδοχείο Μον Παρνές στην Πάρνηθα και το ξενοδοχείο Χίλτον που στις αίθουσές του συγκεντρώνει όλη την κοσμική Αθήνα της εποχής. 

 

 

Kάθε σπίτι θέλει και τις ηλεκτρικές συσκευ εταιρίες Πίτσος και Eskimo, η Ιζόλα απογειώνεται  με τα ψυγεία της, τις ηλεκτρικές κουζίνες, και τα πλυντήρια της να κοσμούν τα νοικοκυριά των ελληνικών σπιτιών. Στα sixties αρχίζουν να εμφανίζονται και τα πρώτα εισαγόμενα, που αφήνουν εποχή, όπως τα Hoover και τα Kelvinator. Και μια που η τηλεόραση θα κάνει την εμφάνισή της στα μέσα της δεκαετίας, πολλοί θα τρέξουν να αγοράσουν τα κουτιά της Sony, της Phillips και της Telefunken. 

 

 

 

 

 

Επειδή όμως δεν έχουν όλοι την οικονομική άνεση για να αποκτήσουν τηλεόραση, οι περισσότεροι θα παραμείνουν στο ραδιόφωνο, στα τρανζιστοράκια, τα ραδιοπικάπ και τα ραδιομαγνητόφωνα. Tώρα εμφανίζονται και οι Grundig και Crown.

Η Coca Cola, που δεν έχει εμφανιστεί ακόμα για τα καλά, αντιμετωπίζεται ως προϊόν που προωθεί τον αμερικάνικο τρόπο ζωής. Ετσι, η Φιξ, βγάζει στην αγορά το ανταγωνιστικό Tam-Tam, με παρόμοιο μπουκάλι. Η εμπορική του επιτυχία φτάνει μέχρι το 1969, που η έλευση της original Coca Cola την βγάζει από την αγορά.

Τα τρόφιμα έχουν δυναμική εξέλιξη και χτίζουν τις βάσεις για τα 70s. Oι νοικοκυρές μαγειρεύουν με Φυτίνη, χρησιμοποιούν Βιτάμ για τα γλυκά και τα απογεύματα η πιτσιρικαρία στριγγλίζει επίμονα για παγωτό ΕΒΓΑ, από την ΕΒΓΑ της γειτονιάς.

 

 

 

 

Φυσικά ο Ακάκιος δεν ξεχνά τα μακαρόνια να είναι ΜΙΣΚΟ, ενώ η εταιρεία Γιώτης με το Ανθος Ορύζης γίνεται «η πρώτη τροφή για βρέφη»  και ο θεριακλίδικος καφές αν είναι BRAVO, τότε “μπράβο, αυτός είναι καφές”.

Ο καφές πάει παρέα με τσιγαράκι και οι εταιρείες φροντίζουν για την προμήθεια του. Ο Παπαστράτος, ηγέτης του χώρου με τον ΑΣΣΟ του, αλλά και τα Εθνος εξτρά ελαφριά, τα Αριστα Ματσάγκου, τα Αντινικότ 22, και τα Καρελάκια, αφήνουν εποχή, ενώ κάποιοι ψαγμένοι θεριακλήδες βρίσκουν τα Σέρτικα Ξάνθης και τα Κιρέτσιλερ. 

 

 

 

Η Πειραϊκή Πατραϊκή, ακολουθώντας την ξέφρενη ανάπτυξη, γιγαντώνεται και «ντύνει, στολίζει, νοικοκυρεύει» την ελληνική οικογένεια και το 1962 το αμερικανικό περιοδικό «Time» χαρακτήριζε το εργοστάσιο «πρότυπο» για κάθε ελληνική βιομηχανία.

Το νοικοκυριό όμως θέλει και την καθαριότητά του, έτσι τα καθαριστικά είναι σε πρώτη ζήτηση με το Κλιν, την Λευκίνη, και το Ajax.

Τα μεγάλα πολυκαταστήματα όπως το Μινιόν εξακολουθούν να είναι η πρώτη επιλογή για ψώνια, αλλά ξεπηδούν και νέα, όπως οι Αφοί Τσιτσόπουλοι, φορμαρισμένοι περισσότερο στα γυναικεία είδη, o Κλαουδάτος, με πολύ λογικές τιμές και ο Φλεξ Φορμ Κοντώσης με γυναικεία εσώρουχα. 

Η ευημερία φέρνει και καλύτερη υγεία αφού οι Ελληνες φεύγουν σιγά – σιγά από τα μαντζούνια και μπαίνουν στα φάρμακα. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να υπάρξουν δύο από τα πιο γνωστά φαρμακεία της χώρας, του Μαρινόπουλου (στη γωνία Πατησίων & Πανεπιστημίου) και του Μπακάκου (πλ. Ομονοίας και Αγ. Κωνσταντίνου) που είναι τόπος ραντεβού για όλη την Ελλάδα. Μαζί τους φυσικά και τα νέα φάρμακα όπως το Kalmol, ο προάγγελος της ασπιρίνης. 

 

Οι Ελληνες της δεκαετίας στενάζουν στα γήπεδα της χώρας, τα οποία γεμίζουν ασφυκτικά μόνο κάθε Κυριακή. Εκτός από τις γνωστές ομάδες τότε έπαιζαν με αξιώσεις ο Πιερικός, η Προοδευτική, ο Απόλλων Αθηνών ο Εθνικός Πειραιώς, ο Παναιγιάλειος, ο Απόλλων Καλαμαριάς, η Δόξα Δράμας και άλλες.

Μαζί τους και το ΠΡΟ–ΠΟ, που ξεκίνησε τη λειτουργία του τον Μάρτιο του 1959 παρέα με τα κρατικά λαχεία, δίνουν ελπίδες στον κοσμάκη και το πρακτορείο η “Ελπίς Νικολαΐδη” στην οδό Πανεπιστημίου γίνεται συνώνυμο της τύχης.

 

 

 

Δεν θα μπορούσε να λείπουν τα αυτοκίνητα από την ζωή  του Έλληνα για τον οποίο είναι φετίχ. Μετά τις αμερικανιές του ’50, η Ευρώπη πατά στα πόδια της και μπαίνει δυναμικά στην παραγωγή, με τα Simca, το Ford Consul, το Ford Taunus την Cortina 1966, τα Mercedes 180, το Opel Kadett, το Zephyr, το Moskvich, και τον Σκαραβαίο να εκτοπίζουν τα αμερικάνικα. 

Μαζί τους η πιο οικονομική και κουκλίστικη Vespa, εκείνη την εποχή το σύμβολο της ιταλικής κομψότητας, μαζί με την Lego, γίνονται οι δύο μεγάλες μάρκες παρουσιάζουν τη LEGO® Vespa 125, που γίνεται μόδα «με το κορίτσι το βεσπάκι μου και ‘γω».

 

 

 

 

Για τους πιο «λαϊκούς» υπάρχει η Kreidler Florett, ή “φλορέτα” όπως την αποκαλούσαν τότε. Πρόκειτο για μια γερμανική μοτοσυκλέτα η οποία υπήρξε από τις πιο επιτυχημένες σε όλη την Ευρώπη τις δεκαετίες του 50 και του ’60, μια δίχρονη μοτοσυκλέτα 50 κυβικών, μοντέλο Κ50 και απέδιδε 2,2 ίππους ενώ το 1967 κυκλοφορεί με το μοντέλο Florett RS, με μεγαλύτερη ιπποδύναμη. Τέλος στα δίτροχα εμφανίστηκε το Solex, ένα μικρό μηχανάκι με πετάλια, που δεν …μακροημέρευσε.

Οι εκδρομές φέρνουν και την Kodak, για να αποθανατίσουμε τις στιγμές με το έτερον ήμισυ, ενώ το στυλάκι συμπληρώνουν τα ρολόγια Omega ή Tissot, όνειρο του καθενός.

Κάθε αμφισβητίας της εποχής που σεβόταν τον εαυτό του, δεν θα μπορούσε να μην φοράει «παπούτσια στην πέννα με Camel βαμμένα» να μην αρωματίζεται με Old Spice, η Pino Silvestre ή να μη ξυρίζεται με ξυραφάκια Gilette, να πηγαίνει στο «Αττικόν» για να δει σινεμασκόπ, να πίνει Φραπέ, να παρακολουθεί τον Πεσμαζόγλου και τον «Σιρόκο» στην Πάρνηθα και το Τατόι και να μην είναι και λίγο τεντιμπόης.

 

 

 

 

Διασκέδαση

Και μια και η διασκέδαση ποτέ δεν σταματά, στην δεκαετία του ’60 η έξοδος και η έξω καρδιά απογειώνονται. Οι κινηματογράφοι ανοίγουν ο ένας μετά τον άλλον με την ΑΑΒΟΡΑ στα Εξάρχεια, το Τριανόν στην Κοδριγκτώνος, το Αστυ στην Πλατεία Κλαυθμώνος, το Πάλας στο  Παγκράτι, την Αλκυονίδα στην Ιουλιανού. Σχεδόν κάθε γειτονιά και μια αίθουσα με τις παραστάσεις να ξεκινούν από το μεσημέρι ή το απόγευμα!!

Με τα θέατρα η κατάσταση είναι ίδια και «χειρότερη», σχεδόν κάθε γειτονιά έχει και το θέατρό της, όχι μόνο στην Αθήνα αλλά σε όλη την χώρα, στην Θεσσαλονίκη, την Πάτρα, τον Βόλο κ.α. με το Θέατρο Τέχνης, Θέατρο Καισαριανής, Βέμπο, Αμόρε, Αλίκη, Αθήναιον, και δεκάδες άλλα, ενώ τα μπουλούκια οργώνουν την επαρχία.

Συγχρόνως ξεκινούν και τα Φεστιβάλ Επιδαύρου και το Φεστιβάλ Αθηνών στο Ηρώδειο, και τα δυο παγκοσμίου απήχησης, όπου θέλουν να παίξουν όλοι οι μεγάλοι δραματικοί του κόσμου στις Ελληνικές Αρχαίες Τραγωδίες. Ο Φιλοποίμην Φίνος με την Φίνος Φιλμ σπάει τα ταμεία με πολλές εκατοντάδες χιλιάδες εισιτήρια στις ταινίες του, βάζοντας χέρι – χέρι το σινεμά με το τραγούδι, με μια άλλη άνοιξη να «ανατέλλει». Ο Ελληνας τραγουδάει και χορεύει με τους νταλκάδες του, την φτώχεια, τον διχασμό και την μετανάστευση και φυσικά η παραγωγή έπρεπε να ακολουθήσει. Τότε εκτοξεύεται και ο αριθμός των δισκογραφικών εταιρειών σε πολλές εκατοντάδες, με leaders τις Columbia και His Master’s Voice, υπό την διεύθυνση των αδελφών Λαμπρόπουλου με σήμα το θρυλικό σκυλάκι που κοιτάζει το γραμμόφωνο. Οι Odeon, Parlophone υπό την διεύθυνση του Μίνωος Μάτσα (η εξέλιξή της είναι η Μίνως Μάτσας και Υιός), η ολλανδική Philips, η σημερινή Polygram. Την ίδια εποχή επίσης εκπροσωπείται στην Ελλάδα και η RCA Victor, που παρήγε τα τρομερά 45 πεντάρια της εποχής. 

 

 

 

 

 

Στη Φωκίωνος Νέγρη, μερικά στέκια γίνονται διάσημα και δίνουν τις τάσεις της δεκαετίας, όπως το ζαχαροπλαστείο Σελέκτ, στη γωνία Φωκίωνος και Επτανήσου που γίνεται το στέκι της θεατρικής παρέας της εποχής, το κλαμπάκι Quinta, όπου γυρίζονται οι περισσότερες ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου, και το κέντρο «Ιγκλού» στο οποίο εμφανίσθηκαν ο Βαγγέλης Παπαθανασίου και ο Ντέμης Ρούσος πριν κάνουν διεθνή τους καριέρα, ενώ έπαιξε και ο Ερικ Κλάπτον.

Τα πάρτι δίνουν και παίρνουν κυρίως στα σπίτια με καναπεδάκια, μπισκοτάκια και έτοιμες αλοιφές σε σωληνάρια, ενώ αναβαθμίζονται και τα ποτά από τα βερμούτ στα μπράντι, όπως το Μεταξάς, αλλά και στα Ουίσκι με τα Vat 69, King George IV, Black & White, Johnnie Walker και White Horse. Για απεριτίφ, το μυρωδάτο πειραιώτικο ούζο Sans Rival, στα βερμούτ αυτό του Καμπά, του Clauss και τα ιταλικά Martini και Cinzano. Στα κρασιά, η παραδοσιακή βαρελίσια ρετσίνα καλά κρατεί, ενώ αρχίζουν να ξεμυτίζουν και οι πρώτες εμφιαλωμένες Μαρκό από το Μαρκόπουλο Μεσογείων, η «Πλάκα», η Ρετσίνα Κουρτάκη και η διάσημη τότε «Ρετσίνα Καμπά», το μπρούσκο Ναούσης του Μπουτάρη (προμηθευτού της Βασιλικής Αυλής), το King Minos του Κτήματος Αθανασιάδη, παρασκευασμένο από «εκλεκτές ποικιλίες σταφυλών Γαλλίας και Ρήνου καλλιεργημένας εις την Σταμάταν Αττικής», και φυσικά η διάσημη ΚΑΪΡ της Ρόδου για γάμους, βαφτίσια, γιορτές και άλλα εορταστικά γεγονότα. 

 

 

 

Οι μπύρες ανεβαίνουν στις προτιμήσεις του κοινού με την Bavaria, του FIX, την HELLAS Fix και τη Μάμος. Τέλος αρχίζει να δουλεύει και το γλυκό κρασί με τον οίνο της Σάμου, τη Μαυροδάφνη της Clauss και τα λικέρ του Παναγιωτάκη και του Κούτσικου από το Βόλο. 

Στις εκδόσεις εκτός από τις εφημερίδες, εκτοξεύονται οι πωλήσεις σε περιοδικά όπως, ο Ταχυδρόμος, η Γυναίκα, οι Εικόνες, και ο Θησαυρός που θησαυρίζει, ενώ διατηρούν τα τιράζ τους τα Κλασικά Εικονογραφημένα, οι Μάσκες και τα Μυστήρια και εμφανίζονται και τα πρώτα Διαπλανητικά, τα Σούπερμαν με τον Κλαρκ Κεντ κ.α. Η Χρύσα Παραδείση, στη Γυναίκα, δημιουργεί μια στήλη μαγειρικής που θα παραμείνει πρωτοποριακή για πάνω από 30 χρόνια.

 

 

Είναι η πιο αυθάδικη και στιλάτη δεκαετία της μόδας, με τα sixties να φέρνουν κοσμογονικές αλλαγές  που επηρέασαν τη μόδα και την ποπ κουλτούρα. Οι μίνι φούστες, τα κοντά παλτό, οι μπότες με μεσαίο τακούνι, τα twin sets, οι cropped ζακέτες, τα ρούχα του Pierre Cardin και οι δημιουργίες του Yves Saint Laurent στέλνουν άντρες και γυναίκες στη Carnaby Street του Λονδίνου για ξέφρενα ψώνια που γίνεται talk of the world. 

 

 

Η δεκαετία αυτή που σφράγισε την εποχή της ανεξίτηλα, εξακολουθεί να στέλνει το άρωμά της ακόμη και σήμερα, και απ’ ότι φαίνεται δεν θα ξεπεραστεί εύκολα, έχοντας κάνει την μεγαλύτερη επανάσταση όλων των εποχών, στο τραγούδι, στα κοινωνικά κινήματα, στον κινηματογράφο, στη μουσική, στη ζωγραφική, στην πολιτική σκέψη, στη μόδα, αλλά κυρίως στην κατανάλωση και στα προϊόντα.