Ο δικός μου Πόρος...
Το νησί που δημιούργησε το προσωπικό της πέρασμα ανάμεσα σε δύο χώρους, σε δύο φάσεις της ζωής της, φιλοτεχνεί η οικοδέσποινα της γνωστής μας γκαλερί «Citronne». Της Τατιάνας Σπινάρη-Πολλάλη
Στον Πόρο πήγα για πρώτη φορά τα Χριστούγεννα του 1988. Στην πρώτη αυτή επίσκεψη μου φάνηκε ότι ο τόπος απέπνεε μια μελαγχολία, όπως συμβαίνει συνήθως στα ελληνικά νησιά τον χειμώνα. Ο Πόρος είναι ένα ιδιότυπο νησί. Η θάλασσα, ακύμαντη σαν λίμνη, δεν χωρίζει· συνδέει με τον αντικρινό Γαλατά. Στο νησί αυτό όπου, παρά τις κοντινές αποστάσεις, δεν φθάνουν οι θορυβώδεις θερινοί ρυθμοί από τα γύρω νησιά, η ζωή κινείται καθησυχαστικά, σχεδόν αθόρυβα. Η κίνηση έρχεται φυσικά, από τις βάρκες και τα πλοία, αλλά και από το ανεπαίσθητο λίκνισμα των πεύκων που κατεβαίνουν κλιμακωτά ως τη θάλασσα.
Η σχέση μου με τον τόπο κατ' ουσίαν στήθηκε εννιά χρόνια πριν – μαζί με το σπίτι μας. Παρόλο που δεν πρόκειται για πατρογονικό κτίσμα, αυτό το κτίσμα του 19ου αιώνα στο λιμάνι από την πρώτη στιγμή απέκτησε το ύφος μιας προσωπικής κατοικίας. Αναπαλαιώθηκε, αλλά και ανασκευάστηκε. Ενσωμάτωσε τα χαρακτηριστικά μας, στέγασε τις εμπειρίες μας, απεικόνισε τις επιλογές και τον τρόπο της ζωής μας. Έγινε δηλαδή ένα κομμάτι εντεταγμένο στην τοπική παράδοση, αλλά και ένα άνοιγμα ενεργό στον ορίζοντα της θάλασσας. Τα παιδιά μας μεγάλωσαν στο σπίτι αυτό, από καλοκαίρι σε καλοκαίρι· έφτιαξαν τις δικές τους μνήμες, τις δικές τους αναφορές, τη δική τους τοπική ιστορία
Έτσι καταλαβαίνω τον Πόρο, έτσι τον οικειοποιούμαι. Ενστερνίζομαι τη στενή του σχέση με την ξηρά, με την ακτή της Πελοποννήσου απέναντι: το Λεμονοδάσος, γνώριμο από τα εφηβικά μου διαβάσματα, η «Κοιμωμένη», που μας παραπέμπει στο ιστορικό συγκινητικό γλυπτό του Χαλεπά, οι αεικίνητες βάρκες στο λιμανάκι του Γαλατά. Στο νησί τα πεύκα και η περίκλειστη θάλασσα –πάντα σχεδόν ήρεμη– σηματοδοτούν τα τοπία και τα κτίσματα: το ρομαντικό Λιμανάκι της Αγάπης, μετά τον Ρωσικό Ναύσταθμο, η Βίλα «Γαλήνη», με την πάντα ζωντανή μνήμη του Σεφέρη και του Θεοτοκά, το γραφικό εκκλησάκι στο κατάφυτο Δασκαλειό.
Με γοητεύει το άρωμα του γειτονικού γιασεμιού που φθάνει ως τα παράθυρά μου. Μου αρέσει να κολυμπώ στο Μοναστήρι και στα γύρω λιμανάκια, να αγοράζω ψάρια από τη Δημοτική Αγορά, αμυγδαλωτά από τον Δάγλη, παγωτά από τον ΒεσσαλάΣε αυτή την ξεχωριστή ατμόσφαιρα διαμορφώθηκε στο ισόγειο του σπιτιού μας και η γκαλερί «Citronne», ένας χώρος όπου διασταυρώνονται σύγχρονα ρεύματα της τέχνης, όπου εκτίθενται έργα καλλιτεχνών από την Ελλάδα και από τη Διασπορά. Το όνομά της έρχεται φυσικά από το ομώνυμο δάσος, αλλά και από τη μεγάλη λεμονιά που βρήκαμε στην αυλή του σπιτιού. Η γκαλερί –εφέτος στο δέκατο καλοκαίρι της λειτουργίας της–, όπως και το σπίτι, όπως και το ίδιο το νησί, είναι ένα πέρασμα, ένας «πόρος». Λειτουργεί τοπικά, αλλά και «κοσμοπολίτικα». Τα καλοκαίρια μου στο νησί περιλαμβάνουν μια ζωή απλή και σύνθετη ταυτοχρόνως. Με γοητεύει το άρωμα του γειτονικού γιασεμιού που φθάνει ως τα παράθυρά μου. Μου αρέσει να κολυμπώ στο Μοναστήρι και στα γύρω λιμανάκια, να αγοράζω ψάρια από τη Δημοτική Αγορά, αμυγδαλωτά από τον Δάγλη, παγωτά από τον Βεσσαλά. Με συναρπάζει η επίπονη αλλά και τόσο ανανεωτική προσπάθεια για την κάθε εικαστική πρόταση της γκαλερί. Με συνδέουν με την Ιστορία το Μόδι - «λιοντάρι» και ο Ναός του Ποσειδώνα. Με πλαισιώνει η τοπική κοινωνία. Με ζωογονεί η αδιάκοπη σύνθεση ανάμεσα στον νησιωτικό βίο και στο άνοιγμα στον κόσμο. Το νησί, «ο δικός μου Πόρος», δημιούργησε το προσωπικό μου πέρασμα ανάμεσα σε δύο χώρους, σε δύο φάσεις της ζωής μου. Με εμπιστεύτηκε. Μου διαμόρφωσε μια παραγωγική σχέση με την ελληνική καλλιτεχνική πραγματικότητα. Μου διοχετεύει πίστη, ενέργεια και δύναμη σε ό,τι καταπιάνομαι. Ντόπιοι ή πιστοί παραθεριστές, οι κάτοικοι ανέκαθεν περιφρουρούσαν αυτή την πολύτιμη τοπική τους ιδιαιτερότητα: τη «Γαλήνη», που σημαίνει ηρεμία της θάλασσας – όπως η ομώνυμη βίλα ανάμεσα στο λιμάνι και στο Νεώριο, έμπνευση και λίκνο μιας ιστορικής πνευματικής δημιουργίας. Βιογραφικό Τατιάνα Σπινάρη-Πολλάλη Είναι ιστορικός Τέχνης. Έχει σπουδάσει Ιστορία Τέχνης και Μουσειολογία (Διδακτορικό, Boston University, Μασαχουσέτη). Εργάστηκε και διοργάνωσε εκθέσεις στην πανεπιστημιακή γκαλερί του Boston University και στη συνέχεια δίδαξε στο Boston College της Βοστώνης Ιστορία της Ευρωπαϊκής και Αμερικανικής Τέχνης του 19ου και 20ού αιώνα, όπως επίσης και Ιστορία της Φωτογραφίας. Το 2006 ξεκίνησε στον Πόρο την γκαλερί «Citronne». Φέτος η κ. Σπινάρη- Πολλάλη οργανώνει την επετειακή έκθεση «10 καλοκαίρια Citronne», παρουσιάζοντας τις επιλογές, τους θεματικούς άξονες και την πορεία της γκαλερί από την ίδρυσή της μέχρι σήμερα (20 Ιουνίου- 6 Σεπτεμβρίου 2015).
