Ο χαμένος ανταγωνισμός στην ακτοπλοΐα...

Προτάσεις για έναν ικανοποιητικό συμβιβασμό στην ελληνική ακτοπλοΐα, ο οποίος θα συμβιβάσει τα δίκαια αιτήματα των κατοίκων των νησιών με τις επιχειρηματικές ανάγκες των ακτοπλόων. Του Τάσου Αβραντίνη Στον χώρο της ακτοπλοΐας εύκολα διαπιστώνει κανείς ότι όλοι είναι δυσαρεστημένοι. Οι νησιώτες παραπονούνται ότι τα δρομολόγια είναι λίγα, τα πλοία σε κακή κατάσταση και τα εισιτήρια ακριβά. Οι δήμαρχοι –όχι μόνο των ακριτικών νησιών– παραπονούνται ότι είναι αποκομμένοι από την ηπειρωτική Ελλάδα, ιδιαίτερα κατά τη χειμερινή περίοδο. Οι εφοπλιστές παραπονούνται ότι αντιμετωπίζουν πολλές δυσκολίες, που δεν τους επιτρέπουν να λειτουργήσουν τις επιχειρήσεις τους με κάποια υποφερτή απόδοση στα κεφάλαια που απασχολούν κ.ο.κ. Ένας αέναος καταιγισμός παραπόνων από όλες τις πλευρές, ενώ οι λύσεις ενός ικανοποιητικού συμβιβασμού των αντικρουόμενων συμφερόντων είναι εξαιρετικά λίγες. Αυτό συμβαίνει για τρεις λόγους: Πρώτον, γιατί η ακτοπλοΐα αντιμετωπίζει σημαντική εποχικότητα, η οποία αναγκάζει τις ακτοπλοϊκές εταιρείες να τιμολογούν τις υπηρεσίες τους στην κορυφή της μεταφορικής ικανότητας μέσα στο έτος. Δεύτερον, γιατί στις ακτοπλοϊκές γραμμές η διάρθρωση της αγοράς είναι από τη φύση της ολιγοπωλιακή, και Τρίτον, γιατί οι κυβερνήσεις με άμεσες και έμμεσες διοικητικές παρεμβάσεις –ενίοτε ευνοιοκρατικές– αποτελούν μέρος του προβλήματος, και όχι της επίλυσής του. Το 2001 ιδρύθηκε η Ρυθμιστική Αρχή Θαλάσσιων Ενδομεταφορών (ΡΑΘΕ), με σκοπό την εποπτεία της εφαρμογής του ελεύθερου ανταγωνισμού και άλλων νομικών αρχών στον κλάδο της ακτοπλοΐας. Η προσδοκία τότε ήταν ότι, εάν η ΡΑΘΕ λειτουργούσε κατά τα πρότυπα των ρυθμιστικών αρχών για τις τηλεπικοινωνίες και την ενέργεια, το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας (ΥΕΝ) θα περιοριζόταν στις ούτως ή άλλως ευρύτατες αρμοδιότητες του σχεδιασμού και της υλοποίησης της ακτοπλοϊκής πολιτικής, και θα σταματούσε να αναμειγνύεται στα θέματα ανταγωνισμού και διαμόρφωσης τιμών στην ακτοπλοΐα. Μάλιστα, αυτή η προσδοκία είχε αναπτερωθεί, ενόψει της δέσμευσης που είχε αναληφθεί για κατάργηση των εκπτώσεων στους διάφορους «τσαμπατζήδες», που ίσχυαν μέχρι την ημερομηνία αλλαγής του ρυθμιστικού καθεστώτος στην ακτοπλοΐα τον Νοέμβριο του 2002. Αλλά τι είχες, Γιάννη, τι είχα πάντα. Οι εκπτώσεις ως διοικητικό καθεστώς όχι μόνο δεν καταργήθηκαν, αλλά πολλαπλασιάσθηκαν, και επειδή η λειτουργία της ΡΑΘΕ θα έβαζε τέλος στην ασυδοσία των οργανωμένων μειοψηφιών στον κλάδο, το 2004 απλώς καταργήθηκε. Είναι πλέον σαφές ότι, αν μια νέα κυβέρνηση θελήσει να υιοθετήσει μια ακτοπλοϊκή πολιτική, η οποία θα συμβιβάσει τα δίκαια τα αιτήματα των κατοίκων των νησιών με τις επιχειρησιακές ανάγκες των εφοπλιστών της ακτοπλοΐας, θα έπρεπε να προωθήσει σειρά μέτρων στο ακόλουθο πλαίσιο: 1. Μέχρις ότου οι επιμέρους γραμμές φθάσουν σε κάποια ανταγωνιστική ισορροπία, τα δρομολόγια είναι σκόπιμο να κατανέμονται μέσω πλειοδοτικού διαγωνισμού. Σκοπός του διαγωνισμού, η διαμόρφωση σε κάθε γραμμή ενός ολιγοπωλίου με δύο ή τρεις σχετικά μεγάλες ναυτιλιακές εταιρείες και κάποιες μικρότερες. 2. Τα δρομολόγια στις άγονες γραμμές να επιδοτούνται από τα έσοδα των πλειοδοτικών διαγωνισμών για τις κερδοφόρες γραμμές και η επιδότηση να παρέχεται ανά ταξίδι, και όχι ανά επιβάτη. 3. Η πιστή εκτέλεση των αναλαμβανόμενων υποχρεώσεων από τις ναυτιλιακές επιχειρήσεις να μοριοδοτείται και να λαμβάνεται υπ’ όψιν στους πλειοδοτικούς διαγωνισμούς για τα δρομολόγια. 4. Όλες οι διοικητικές παρεμβάσεις που έχουν λάβει τη μορφή δωρεάν παροχής εισιτηρίων, επιβολής μη ανταποδοτικών τελών κ.λπ. θα πρέπει να καταργηθούν, γιατί νοθεύουν τον ανταγωνισμό. 5. Στο νέο ανταγωνιστικό περιβάλλον η είσοδος πλοίων στις επιμέρους γραμμές θα πρέπει να είναι ελεύθερη. Για να εξασφαλισθεί το στοιχείο του αιφνιδιασμού και συνακόλουθα η πίεση του δυνητικού ανταγωνισμού, οι ανούσιοι διοικητικοί περιορισμοί της μεταφοράς ενός πλοίου από μια γραμμή σε άλλη πρέπει να ελαχιστοποιηθούν. 6. Καθώς περνά ο χρόνος και καθώς οι επιλογές των επιβατών θα επιβάλλουν τον ανταγωνισμό, η διοίκηση θα πρέπει να περιορισθεί στους ελέγχους για την ασφάλεια των πλοίων και στον διοικητικό κολασμό των καταχρηστικών πρακτικών μεταξύ των ανταγωνιζόμενων ναυτιλιακών επιχειρήσεων. Συμπέρασμα: Ο υπερβάλλων κρατισμός της μεταπολεμικής περιόδου στην ακτοπλοΐα είχε ως αποτέλεσμα να μη λειτουργήσει ποτέ ο ανταγωνισμός, και έτσι οι κρατικοδίαιτοι ακτοπλόοι εφοπλιστές να μην μπορέσουν ποτέ να πραγματοποιήσουν το θαύμα που πέτυχε ο κραταιός ποντοπόρος εμπορικός στόλος που οικοδόμησαν οι αληθινοί εφοπλιστές στις θάλασσες ολόκληρης της υφηλίου. Ηθικόν δίδαγμα: «Μη ρωτάς τι μπορεί να κάνει το κράτος για σένα. Να ρωτάς τι κάνει το κράτος σε σένα». Βιογραφικό Ο Τάσος Αβραντίνης, υποψήφιος βουλευτής Α' Πειραιά και Νήσων με το «Ποτάμι», γεννήθηκε το 1969, με καταγωγή από τις Σπέτσες. Είναι παντρεμένος με τρία παιδιά. Ως δικηγόρος, είναι ειδικός στο φορολογικό, εταιρικό και ναυτιλιακό δίκαιο. Για πολλά χρόνια υπήρξε στενός συνεργάτης του Ανδρέα Ανδριανόπουλου. Είναι αντιπρόεδρος της «Δράσης» και έχει διατελέσει αντιδήμαρχος Αθηναίων με τον Γιώργο Καμίνη. Αγωνίζεται υπέρ των ατομικών δικαιωμάτων και εναντίον της γραφειοκρατίας, της σπατάλης του κράτους και των υψηλών φόρων. Έδωσε τη μάχη κατά του ΕΝΦΙΑ και πέτυχε την κατάργηση των αντικειμενικών αξιών από το Συμβούλιο της Επικρατείας. Αρθρογραφεί τακτικά στον ημερήσιο περιοδικό και ηλεκτρονικό Τύπο της χώρας. www.facebook.com/TasosAvrantinis • 210 4173812 • avrantinis2015@gmail.com