Ένα αλλιώτικο εισιτήριο…
Μια αναδρομή στη βιωματική σχέση που αναπτύσσει κανείς με την Αίγινα, και ιδιαίτερα από τη μαγευτική θέση στην Παχειά Ράχη. Της Βένιας Δημητρακοπούλου
Λαθρεπιβάτης λέγεται κάποιος που ταξιδεύει λαθραία, και όχι δικαιωματικά. Μεταφορικά κάποιος που, ενώ δεν ανήκει επίσημα στους επιβαίνοντες, απολαμβάνει το ταξίδι ρίχνοντας μια ματιά τριγύρω του. Μια ματιά όμως πλάγια.
Η ουσιαστική σχέση μου με το νησί της Αίγινας άρχισε πριν από δεκαέξι χρόνια. Έως τότε ήταν για μένα, που λάτρευα την ιστιοπλοΐα, το πρώτο νησί, το πρώτο λιμάνι πριν από κάθε εξόρμηση. Δείπνο στην πόλη, μια διανυκτέρευση, ένα ωραίο πρωινό στο «Αιάκειο».
Το καλοκαίρι του 1998 γνώρισα καλύτερα την Αίγινα – κι εκείνο το Σαββατοκύριακο άλλαξε κυριολεκτικά η ζωή μου! Οι φίλοι που φιλοξενούσαν εμένα και τη μητέρα μου θέλησαν να μας δείξουν ένα χωριό στη νοτιοδυτική πλευρά, απέναντι από τις βουνοκορφές των Μεθάνων και το νησάκι της Μονής. Την Παχειά Ράχη.
Ακόμη θυμάμαι, ανηφορίζοντας προς το χωριό, την έκπληξή μου μπροστά στο αναπάντεχο τοπίο. Τις πλαγιές με τα ελάχιστα τότε κτισμένα σπίτια, πλησιάζοντας στους Τζίκηδες. Άγριο τοπίο, με πέτρες ηφαιστειακής προέλευσης, ελιές, κυπαρίσσια και στον ορίζοντα ένα βουνό σαν βασιλική πυραμίδα, με ένα εκκλησάκι στην κορυφή, το Όρος.
Στην είσοδο του χωριού η καρδιά μου άρχισε να χτυπά δυνατά. Ήμουν μαγεμένη. Στη θέα και μόνο αυτού του βυθισμένου στην πέτρα τοπίου ένιωσα σαν να είχα βρει ξανά μετά από καιρό ένα χαμένο κομμάτι του εαυτού μου.
Η Παχειά Ράχη έγινε ο τόπος μου. Εδώ μεγάλωσε και η κόρη μου. Η πρώτη ατομική μου έκθεση γλυπτικής στην Αθήνα έγινε με τις πέτρες αυτές της Αίγινας. Τον ανδεσίτη, τον δακίτη, τη «μαυρόπετρα», όπως τη λένε εδώ οι ντόπιοι. Ο «Αιακός» μου από πέτρα ταξίδεψε σε διάφορα μέρη και μαζί ο μύθος που τον ακολουθεί. Σήμερα, όταν πατάω τη λέξη «Αιακός» στο Διαδίκτυο, εμφανίζεται το γλυπτό μου...
«Ένα πράγμα που έμαθα από τον πατέρα μου, όσο ζούσε, ήταν πως αυτό που δένει τους ανθρώπους μεταξύ τους δεν είναι τόσο οι δεσμοί αίματος όσο η αγάπη. Στο πλοίο που όλοι ταξιδεύουμε μαζί, ίσως, αυτό να είναι το εισιτήριο»Εδώ γνώρισα ένα σωρό ενδιαφέροντες ανθρώπους, έκανα φίλους πολλούς. Με κάποιους κάναμε, και συνεχίζουμε να κάνουμε, κοινά σχέδια. Ένας από αυτούς ήταν και ο Ιάσονας Μολφέσης, που έχει φύγει από κοντά μας, αλλά έχει αφήσει πολλά να τον θυμίζουν. Δεν κουραζόμουν να τον ακούω να επαναλαμβάνει τις ιστορίες του για μια γοργόνα στην Κορσική, ένα μεσημέρι που έτρωγε με τον Πάμπλο Νερούδα, για τα κοντά παντελόνια του Σάμιουελ Μπέκετ στη γειτονιά τους στο Παρίσι, για τον σκύλο του, που δάγκωσε το χέρι ενός φίλου του κάτω από το τραπέζι, όταν πήγε να αγγίξει κρυφά το γόνατο μιας παντρεμένης κυρίας, για ένα άλλο χέρι στη θάλασσα που στην αρχή νόμιζε πως τον χαιρετούσε, αλλά κατάλαβε μετά πως καλούσε απεγνωσμένα σε βοήθεια... Μια μέρα μάς λέει: «Γιατί δεν μετατρέπουμε το αλώνι στον κήπο σε θέατρο;». «Θέατρο; Τι θέατρο, Ιάσονα;» «Θέατρο. Που μαζεύονται οι άνθρωποι και συζητούν. Βλέπουν και ακούνε. Βρίσκονται μαζί». Εκείνη τη στιγμή άλλαξε αυτόματα ο τρόπος που έβλεπα το σπίτι μας, τον ιδιωτικό μας χώρο. Μας άρεσε η ιδέα αυτή, γιατί ήταν αυθόρμητη και αγαθή. Και πραγματοποιήθηκε τελικά. Στο «μικρό θέατρο Ιάσονα Μολφέση» από το 2005 μέχρι σήμερα έχουν γίνει πολλά. Συναυλίες του Διεθνούς Μουσικού Φεστιβάλ Αίγινας, με καλλιτεχνική διευθύντρια, αλλά και ψυχή του, την Ντόρα Μπακοπούλου. Μια ακόμη φίλη που έκανε το όραμά της πράξη με πολλή δουλειά και κόστος, φέρνοντας στο νησί μεγάλα ονόματα της μουσικής από την Ελλάδα και από όλο τον κόσμο. Τι να πρωτοθυμηθώ; Θεατρικές παραστάσεις με την Όλια Λαζαρίδου και τον Αντώνη Αντωνίου, ομιλίες, παρουσιάσεις βιβλίων, βραδιές ποίησης – όλα με μοναδικό άξονα και κρίκο συνδετικό την αγάπη του τόπου, τη διάθεση για συνεργασία. Κάτι δύσκολο να βρεθεί στη μεγάλη κλίμακα, στη μεγάλη πόλη. Η Αίγινα μας καλεί μέσα από την ιστορία της, το φως της, τους μύθους που παραμένουν ζωντανοί, τη λαϊκή παράδοση, τα επαγγέλματα που σιγά- σιγά εγκαταλείπονται, αλλά και μέσα από το σύγχρονό της πρόσωπο των νέων ανθρώπων που ζουν εδώ και επινοούν τρόπους για να συνεχίσει το νησί τη διαδρομή του στην Ιστορία... Ένα πράγμα που έμαθα από τον πατέρα μου όσο ζούσε ήταν πως αυτό που δένει τους ανθρώπους μεταξύ τους δεν είναι τόσο οι δεσμοί αίματος όσο η αγάπη. Στο πλοίο που όλοι ταξιδεύουμε μαζί, ίσως, αυτό να είναι το εισιτήριο. Βιογραφικό Η Βένια Δημητρακοπούλου είναι γλύπτρια-εικαστικός. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα και στην Αίγινα. Έχει αναπτύξει ιδιαίτερη πολιτιστική δράση στο νησί, με τη φιλοξενία και τη διοργάνωση θεατρικών παραστάσεων, συναυλιών, εκθέσεων αλλά και εκδηλώσεων του Διεθνούς Μουσικού Φεστιβάλ Αίγινας, στο ειδικά διαμορφωμένο Μικρό Θέατρο Ιάσονα Μολφέση. Από το καλοκαίρι του 2007, στο εργαστήριό της στην Αίγινα διοργανώνει πρωτότυπα εικαστικά δρώμενα εκπαιδευτικού χαρακτήρα για παιδιά. Παράλληλα, σε συνεργασία με τον σκηνοθέτη Φίλιππο Κουτσαφτή, έχουν ιδρύσει την ΕΥΔΙΑ, μια αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία παραγωγής και διανομής πολιτιστικού και εκπαιδευτικού έργου.
