Ελάχιστες νύξεις για την Αίγινα…
Μια εκδρομή στα τέλη του '80, που επανέφερε παιδικές μνήμες και γέννησε την απόφαση για θερινή κατοικία. Του Κώστα Σερέζη
Οι συμπτώσεις ήταν καθοριστικές. Απρίλης, πρωί Κυριακής, ηλιόλουστο, τέλος της δεκαετίας του ’80. Προτείνω στην οικογένεια, και προπαντός στα μικρά τότε παιδιά μου, να κάνουν γρήγορα, αν θέλουν να πάμε εκδρομή στην Αίγινα. Αλλιώς, χάνουμε το επόμενο καράβι. Δεν είχαν περάσει 20 λεπτά και ήμασταν από τον περιφερειακό του Λυκαβηττού στο λιμάνι. Μόλις που προλάβαμε το καράβι. Σε λιγότερο από μία ώρα βρεθήκαμε στην Αίγινα. Σε ώρες αιχμής μια μετάβαση τότε προς τα βόρεια προάστια κρατούσε τον ίδιο και περισσότερο χρόνο. Η Αίγινα λοιπόν προάστιο της Αθήνας. Και μάλιστα νησιωτικό. Τοπίο που αλλού θυμίζει Αττική, προς τα νότια αιγαιοπελαγίτικο νησί και σε κάποιες δασωμένες περιοχές Πάρνηθα. Μεγάλη ποικιλία, χωρίς να διασπάται απότομα η ενότητα του χώρου.
Μετά από ένα ωραίο γεύμα, χαρήκαμε την εξοχή μαζεύοντας ανεμώνες. Το ίδιο κάναμε παιδιά στην ιδιαίτερη πατρίδα μου για το βάζο της μάνας. Τώρα, στα μέρη εκείνα της αθώας ηλικίας υπάρχουν σπίτια και μεγάλη κυκλοφορία. Η Αίγινα μου επανέφερε παιδικές μνήμες.
Ωραίος τόπος, είπα, για να ζούμε τα καλοκαίρια. Συμφώνησαν όλοι. Λίγα χρόνια πριν είχα διαφορετική γνώμη. Ήταν βράδυ με μεγάλη συντροφιά στο φιλόξενο σπίτι, που τώρα παραμένει σιωπηλό, του αείμνηστου ζωγράφου Νίκου Νικολάου, όταν μου είπε σχεδόν επιτακτικά: «Θα σε κάνω Αιγινήτη». Υδραίος ο ίδιος, επέλεξε την Αίγινα για να ζήσει. Προτίμηση που δείχνει πόσο τον κέρδισε το νησί. Την επόμενη μέρα μού έστειλε κάποιον για να μου υποδείξει οικόπεδα. Απογοητεύτηκα. Οι στενοί και πολυδαίδαλοι δρομίσκοι, με τους οποίους επικοινωνούν σπίτια αστικής κυρίως μορφής, που ολοένα αυξάνονται στο νησί, με απέτρεψαν. Σύντομα θα επέλθει συμφόρηση.
Ήταν βράδυ με μεγάλη συντροφιά στο φιλόξενο σπίτι, που τώρα παραμένει σιωπηλό, του αείμνηστου ζωγράφου Νίκου Νικολάου, όταν μου είπε σχεδόν επιτακτικά: «Θα σε κάνω Αιγινήτη»Η γνώμη του αρχιτέκτονα και πολεοδόμου Κωνσταντίνου Δεκαβάλλα, όταν συναντηθήκαμε στο λειτουργικό και ωραίο σπίτι που έφτιαξε για τον αείμνηστο Κώστα και τη Ρένα Χαϊδεμένου, φίλοι λόγω Αίγινας, ήταν απρόσμενα θετική: «Καλύτερα έτσι, γιατί θα λείψουν οι μεγάλες ταχύτητες και δεν θα χαλάσει η ατμόσφαιρα της γειτονιάς. Από τις μικρές εσοχές που υπάρχουν στις εισόδους των σπιτιών διευκολύνεται η συνάντηση δύο αυτοκινήτων που κινούνται αντίθετα, όπως συμβαίνει και στη Σκοτία, όπου επικρατεί ανάλογη κατάσταση». Τα τροχαία δυστυχήματα είναι τραγικά για ένα μικρό νησί, υπενθύμισα. Συμφωνήσαμε σε μια με μέτρο βελτίωση και όχι με πολλών μέτρων διαπλάτυνση. Από το οικόπεδο του σπιτιού μου είχα αποφασίσει να διαθέσω χώρο υπέρ του δρόμου. Πολλοί με αποπήραν. Το ίδιο και ο αρχιτέκτονάς μου: «Το μόνο που θα πετύχεις είναι το παρκάρισμα αυτοκινήτων των περιοίκων. Πάλι θα στενέψει ο δρόμος». Ριζωμένη νοοτροπία. Όσο περιορισμένο χώρο διέθεσα τον φύτεψα μ’ ένα παραπέτασμα από πικροδάφνες. Η Αίγινα τον χειμώνα έχει 12 χιλιάδες κατοίκους και το καλοκαίρι 120 χιλιάδες. Από την υπερβολή αυτή, που μου διατύπωσε κάποιος στο νησί για να μ’ εντυπωσιάσει, προκύπτει μια διαπίστωση: Ότι είναι πολλοί από την Αθήνα που την επέλεξαν για να δημιουργήσουν εδώ τη θερινή τους κατοικία. Το καλοκαίρι ο πληθυσμός αυξάνεται εντυπωσιακά. Αυτό σημαίνει μόνιμη οικονομική στήριξη, που συμβάλλει στην ανάπτυξη. Κι επειδή η ζήτηση σε πολλούς τομείς είναι μεγαλύτερη από την προσφορά, υπάρχει μια «καταπίεση», που θυμίζει την κότα με το χρυσό αυγό. Μπορεί να μην τη σφάζουν, αλλά πολλοί και συχνά την ταλαιπωρούν. Η Αίγινα ωστόσο είναι νησί της αγάπης, που σε καθηλώνει με τις πολλές αρετές της. Ελάχιστα είναι όσα μπορούν να χωρέσουν σ’ αυτό το σημείωμα. Είναι τόσο μικρή που τη γυρίζεις σε μία μέρα και τόσο μεγάλη που να μην τη βαριέσαι, και έχει ζωή όλο τον χρόνο. Διαθέτει άριστα δείγματα αρχιτεκτονικής της κλασικής, της βυζαντινής και της νεοκλασικής περιόδου. Το περίφημο «αττικό κλίμα» επιζεί εδώ, όσο κι αν έχει αλλοιωθεί στην ίδια την Αττική από τα εκατομμύρια των ανθρώπων που την κατοικούν. Έχει δηλαδή περιορισμένη υγρασία για νησί. Τον δε Αύγουστο, σε μια διάφανη ατμόσφαιρα, ένα απίθανο μπλε φεγγάρι σεργιανά πάνω από θάλασσες και στεριές που συναποτελούν το ευρύτερο τοπίο της. βιογραφικό Kύπριος με μικρασιατικές ρίζες από τη μητέρα του. Σε κολέγιο στη Γλασκώβη, και για ένα σύντομο φεγγάρι στο BBC, βελτίωσε τις γνώσεις του στην ηλεκτρονική δημοσιογραφία, την οποία υπηρέτησε στο ραδιόφωνο και στην τηλεόραση του ΡΙΚ για 15 χρόνια και για άλλα 25 στην ΕΡΤ. Επιλογή από την επί χρόνια συνεργασία του με τον «Φιλελεύθερο» της Λευκωσίας αποτέλεσε το πρώτο από τα βιβλία του – αρκετά από τα οποία έχουν ως θέμα την τέχνη, την άλλη του αφοσίωση. Κείμενά του φιλοξένησαν κατά καιρούς η «Καθημερινή», το «Βήμα» και ο «Οικονομικός Ταχυδρόμος».
