14 μέτρα φρίκης και το μέλλον μας - Άρθρο του Ηλία Παπαθεοδώρου

Την εικόνα την έχετε μάλλον δει. Δεκατέσσερα μέτρα ο μαζικός τάφος που βρέθηκε μετά την αποχώρηση στρατευμάτων στην Μπούτσα. 14 μέτρα φρίκης, 14 μέτρα που θα μπορούσαν να είχαν αποκαλυφθεί σε οποιαδήποτε χώρα βιώνει πόλεμο είτε επιθετικό είτε εμφύλιο.

Μου είναι αδύνατο να φανταστώ άνθρωπο που να βλέπει αυτές τις σκληρές εικόνες και δεν αγανακτεί. Μου είναι αδύνατο να φανταστώ επιχειρήματα όπως «παράπλευρες απώλειες υπάρχουν σε κάθε πόλεμο» ή «αυτά έχει ο πόλεμος» ή «τα ίδια κάνουν και οι άλλοι» ή «το έκαναν και οι Χ πριν από Ψ χρόνια». Μου είναι δύσκολο να φανταστώ πως μπορεί οποιοσδήποτε να μένει ψύχραιμος στην φρίκη του πολέμου και να μην απαιτεί από την κυβέρνηση του να πιέσει την ΕΕ, τον ΟΗΕ και όποιον άλλο οργανισμό μπορεί για να σταματήσει τη φρίκη που βιώνουν ένοπλοι και άμαχοι. Μου είναι αδύνατο να κατανοήσω πως μπορείς κανείς να υφάνει στο μυαλό του δικαιολογίες για την φρίκη του πολέμου, οποιουδήποτε πολέμου. Αλλά κατανοώ με λύπη, για άλλη μια φορά, τη γνωστή λατινική ρήση Homo homini lupus est (ο άνθρωπος για τον άνθρωπο είναι λύκος).

Δεν είναι η πρώτη φορά που ζούμε παρόμοιες καταστάσεις στην Ευρώπη. Στην χώρα μας έχουμε βιώσει θηριωδίες επίδοξων κατακτητών και τη θηριωδία ενός εμφύλιου πολέμου. Στα Βαλκάνια έχουμε βιώσει σχετικά πρόσφατα προσπάθειες για εθνοκάθαρση και βομβαρδισμούς αμάχων. Στην Μέση Ανατολή, στην Αφρική και στην Ασία χιλιάδες άμαχοι έχουν χάσει την ζωή τους λόγω ανούσιων πολέμων πολεμαρχών, ολιγαρχών και δικτατόρων. Αντί να εστιάζουμε στην προσπάθεια λήξης των εχθροπραξιών, οι κοινωνίες διχάζονται για το ποιος έχει δίκιο και ποιος άδικο. Άνθρωποι πεθαίνουν και εμείς τσακωνόμαστε εκ του ασφαλούς. Δυστυχώς έχουμε παραμείνει επί της ουσίας σχεδόν απαθείς, έχουμε κάνει λίγο τα στραβά μάτια γιατί βάζουμε πολλές φορές την ανάπτυξη της οικονομίας, τα οικονομικά συμφέροντα και τις εμπορικές σχέσεις πάνω από τις αξίες της κοινωνίας μας και την ανθρώπινη ζωή. Οι τιμές στα καύσιμα, ο πληθωρισμός που καλπάζει, η ανεργία που δεν μειώνεται πιέζουν ιδιαίτερα τους οικονομικά αδύναμους και αντί οι κυβερνόντες να παραδεχθούν πως η εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα μας έχουν οδηγήσει σε μία άνευ προηγουμένου εξάρτηση προς Ρώσους, Αμερικανούς και άλλους, χρησιμοποιούνται ως ο λόγος για τις «προσεκτικές» κινήσεις των κυβερνήσεων έναντι των εισβολέων Ρώσων.

Ως Ελλάδα και ως ΕΕ οφείλουμε να είμαστε έμπρακτα κατά οποιασδήποτε επιθετικής και επεκτατικής πολιτικής ή προσπάθειας αλλαγής συνόρων οπουδήποτε.

Ως ΕΕ πρέπει να διασφαλίσουμε την αμυντική μας ικανότητα και συγχρόνως να αποκτήσουμε στενότερες σχέσεις με όλες τις χώρες με τις οποίες συνορεύουμε. Εάν η Ουκρανία ήταν μέλος της ΕΕ (όχι του ΝΑΤΟ), ο πόλεμος αυτός μάλλον θα είχε αποφευχθεί. Ως ΕΕ πρέπει να αναθεωρήσουμε την ανάγκη ύπαρξης οργανισμών όπως το ΝΑΤΟ και την σύγχρονη αναβάθμιση θεσμών όπως ο Ευρωπαϊκός στρατός. Ως ΕΕ πρέπει να απαιτήσουμε όχι μόνο την ταχύτερη δυνατή απόσυρση των πυρηνικών όπλων αλλά και την πλήρη κατάργηση τους. Ως ΕΕ πρέπει να μην εμπλακούμε σε νέες κούρσες εξοπλισμών με τους γείτονες μας και τους εμπορικούς μας εταίρους. Ως ΕΕ πρέπει να επιταχύνουμε την ένταξη στην ένωση χωρών των Δυτικών Βαλκανίων. Μια τέτοια εξέλιξη θα είναι ιδιαίτερα θετική για την Ελλάδα. Πρέπει να διασφαλίσουμε την ειρήνη και ασφάλεια στην Ευρωπαϊκή Ήπειρο και να αναδείξουμε την ΕΕ ως την κυρίαρχη δύναμη ασφάλειας, σταθερότητας και δημοκρατίας παγκοσμίως. Δεν μπορούμε να παραμείνουμε σε ρόλο κομπάρσου και να αφήνουμε δυνάμεις εκτός Ευρώπης να καθορίζουν το δικό μας μέλλον αλλά και του πλανήτη. Δεν ζούμε στην δεκαετία του 1910 ή 1940 αλλά στο 2022 και έχει έρθει η στιγμή η ΕΕ να ορθώσει το ανάστημα της και τις ηθικές της αξίες.

Ο μαζικός τάφος στην Μπούτσα, αυτά τα 14 μέτρα φρίκης, δεν είναι ο πρώτος που έχει βρεθεί αλλά ας κάνουμε ότι μπορούμε για να είναι από τους τελευταίους. Με εξαίρεση την Κύπρο και τα Βαλκάνια, στην Δυτική Ευρώπη, έχουμε το προνόμιο να μην έχουμε ζήσει πόλεμο τις τελευταίες δεκαετίες. Έχουμε την υποχρέωση να διατηρήσουμε την ειρήνη για μας και τις επόμενες γενιές σε όλη την Ευρώπη. Αν παραμείνουμε σιωπηλοί μπορεί η φρίκη του πολέμου να χτυπήσει (ξανά) και την δική μας πόρτα.