ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Λίτσα Παγώνη: η δασκάλα, η καλλιτέχνις, η δημιουργός

Μια εργασία με αφορμή την έκθεση ζωγραφικής της Λίτσας Παγώνη στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, τον Νοέμβριο του 1997.

 

Της Παρασκευής Σκούρτη

 

Φοίτησα στο Μαράσλειο Διδασκαλείο, στο Τμήμα Νηπιαγωγών, τα ακαδημαϊκά έτη 1997-99.
Ως αφορμή της γραφής του παρόντος κειμένου ήταν η εργασία στο μάθημα της Μουσειακής Αγωγής, στο οποίο είχαμε ως διδάσκουσα την καθηγήτρια Ε. Νάκου.
Το θέμα της εργασίας ήταν η περιγραφή ενός μουσείου ή η παρουσίαση μιας έκθεσης. Βρήκα αξιολογότερο να αναφερθώ και να παρουσιάσω την Έκθεση Ζωγραφικής της Λίτσας Παγώνη, που εκείνη την εποχή πραγματοποιείτο στην αίθουσα εκθέσεων του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά από 3 έως και 9 Νοεμβρίου του 1997, υπό την αιγίδα της Δημοτικής Πινακοθήκης Πειραιά και της ΔΟΕ (Διδασκαλικής Ομοσπονδίας Ελλάδας).
Με τη δημιουργό μάς ένωνε ο δεσμός της πατρίδας, αλλά κυρίως μας συνέδεε μια βαθιά και ειλικρινής φιλία, καθώς και κοινοί οραματισμοί, στοχασμοί και στόχοι.
Το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, πέρα από τα ιστορικά και αισθητικά του προσόντα, αποτελεί σημείο αναφοράς της πόλης που κοσμεί. Δρασκελώντας τα μαρμάρινα σκαλοπάτια του, ήμουν σίγουρη για το αξιόλογο της καλλιτεχνικής δουλειάς που θα αντίκριζα. Η αίθουσα ευχάριστη, φωτεινή, ζεστή, θερμή θα ’λεγα, όπως και η αγκαλιά που ανταλλάσσω με τη φίλη – δασκάλα – καλλιτέχνιδα.
Τα μάτια μου αρχικά «τρέχουν» από μακριά σε όλους τους ζωγραφικούς πίνακες και στη συνέχεια ζυγώνω να απολαύσω.
Ξεχωρίζω αμέσως κάποιους και στέκομαι περισσότερο, προσπαθώ να τους «προσεγγίσω», να τους μυρίσω, να τους γευτώ, να τους αισθανθώ, καθώς ένας χορός αισθήσεων με κυριεύει.
«Η χαμένη αθωότητα», ζωγραφικός πίνακας που εικονίζει μια έφηβη να παίζει σε μια λίμνη με ένα χάρτινο καράβι. Χρώματα φωτεινά και κάπου στο βάθος αναδύεται ένας κύκνος. «Οι φίλες» αναδίδουν μια άπλετη τρυφερότητα. «Το δελφινοκόριτσο», «Η μάνα μου», «Η γέννηση μέσα απ’ το κοχύλι» – ο πίνακας συμπληρώνεται και ολοκληρώνεται με τους στίχους της Κοκορέλη Αργυρώς:
«Όταν ανθίζει το ανοιχτό κοχύλι γεννιέσαι κι ύστερα σκορπίζεις τα χίλια πρόσωπά σου στον κόσμο».

 

«Αποχωρισμός», χρώματα μουντά κυριαρχούν, ένα τρένο και πονεμένες γυναικείες μορφές. Στον πίνακα «Μάνα και κόρη» οι μορφές ακουμπούν τα μάγουλά τους και αγκαλιάζονται τρυφερά. Μένω να τον κοιτάζω για ώρα, νιώθω να ταυτίζομαι, συλλογιζόμενη τη δική μου κόρη. «Τομή», ένας πίνακας που βγάζει σκληρότητα – λαιμός και κεφάλι αποκομμένα από το υπόλοιπο σώμα. Η λογική και το συναίσθημα, και στο
θέμα μας κυρίαρχη η λογική. «Η γιασεμούλα», γυναικεία μορφή με ωραία ξέπλεκα, χυτά μαλλιά στους ώμους, κρατάει στο στήθος της ένα μπουκέτο γιασεμιά.
Το θέμα της συλλογής έχει ως τίτλο «Η Γυναίκα», η γυναίκα σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής, με τις πολλές μορφές της και τις πολλές υποχρεώσεις της. Στέκομαι στις μορφές έκφρασης.
Τα υλικά που χρησιμοποιεί η καλλιτέχνις είναι παστέλ, ώχρες και λάδι – ξηρά παστέλ και λάδι, πάνω σε καμβά ή σε χαρτόνι.
Σαράντα ένας ζωγραφικοί πίνακες, είκοσι σε μουσαμά και είκοσι ένας σε χαρτόνι.
Τα χρώματα, ανάλογα με τη θεματολογία, είναι παλ, ροζ, γαλάζια, γκρίζα ανοιχτά και κάποτε σκούρα και γκρι-πράσινα.
Χαρακτηριστικό στοιχείο σε όλους τους πίνακες είναι ο γυναικείος λαιμός που εικονίζεται αρκετά υψηλός· σημείο ανάτασης, θαρρώ, που τραβάει τη γυναικεία μορφή προς τα επάνω, την κάνει αγέρωχη, περήφανη, αξιοπρεπή, δυνατή και αποφασισμένη να πετύχει, να ξεφύγει από τα δεσμά του κοινωνικού κατεστημένου.
Κυρίαρχο πορτρέτο «Η μαντιλοφορούσα» – ο τίτλος είναι δικός μου, γιατί η Λίτσα το έργο το ονομάζει «Νυφιάτικο».

Μένω μπροστά στον πίνακα ώρα πολλή, μέσα στο καρό της πρόσωπο, στα σμιχτά της φρύδια βλέπω την καρτερικότητα της παλιάς Ερμιονίτισσας που περιμένει τον ξενιτεμένο της. Ακολουθούν οι πίνακες: «Δρυάδες», «Πέτρες», «Μηχανές», «Ελπίδα», «Σύμπλεγμα», «Αγριολούλουδα».
Οι ζωγραφικοί πίνακες της Λίτσας αποτελούν την περιπέτεια της δικής της γραφής. Έμεινα στον χώρο της Έκθεσης κάμποσες ώρες, κοιτάζοντας και ξανακοιτάζοντας. Η δουλειά της με συγκίνησε, ένιωσα συναισθήματα χαράς και απόλαυσης· μπόρεσα ακόμα και να αγγίξω, σαν να ήθελα να αντιληφθώ και την πιο μικρή λεπτομέρεια.
Είδα μία επιπλέον πτυχή της προσωπικότητας της φίλης μου, και ο θαυμασμός μου γι’ αυτή μεγάλωσε. Μέχρι τώρα ήξερα ότι ήταν μια πολύ καλή δασκάλα, και στην πορεία ανακάλυψα ότι είχα να κάνω και με
μια σπουδαία ζωγράφο. Στο διάστημα αυτό και άλλα πρόσωπα, γνωστά και αγαπητά, ήρθαν να προστεθούν στον χώρο.
Μέσα από το κοίταγμα μπόρεσα να δω, ενώ μέσα από το άκουσμα πλήθυναν οι στοχασμοί μου. Πήρα το φως και τα μηνύματα των έργων της, και αποχώρησα κουβαλώντας μέσα μου τις γυναικείες μορφές της. Επιπλέον, πήρα και άριστα στην εργασία που επέδωσα.
Η Λίτσα, συνταξιούχος πια, ζει στην ιδιαίτερη πατρίδα μας, την Ερμιόνη, συνεχίζει να εμπνέεται, να δημιουργεί σκαριφήματα, και της εύχομαι γρήγορα να πιάσει πάλι τα πινέλα της.

 

 

 

Διαβάστε επίσης

Δέκα χρόνια Saronic Magazine: Ο Μπάμπης Μωρές για τη χρυσή εποχή στη «Λαγουδέρα» (φωτογραφίες)Ύδρα

Δέκα χρόνια… Πώς πέρασαν; Δέκα χρόνια ζωής συμπληρώνει φέτος το Saronic Magazine και αναπολεί τα όμορφα ταξίδια που έκανε μαζί σας…   Στα κύματα του Αργοσαρωνικού, στα νησιά και τι...

Από την Αίγινα στο L.A.Αίγινα

Βρέθηκε στον χώρο της µόδας από τα γεννοφάσκια της και, ευτυχώς, το αξιοποίησε δεόντως. Εγγονή του Τάκη Μαλτέζου, ιδιοκτήτη της άλλοτε πιο αξιόλογης µπουτίκ της Αθήνας, η σχεδιάστρ...

Ο Γιώργος Αθανασίου για πάντα στην αίθουσα της Δηµοτικής Βιβλιοθήκης Πόρου...Επιλεγμένα Άρθρα

Με την παρουσίαση του βιβλίου του «Ο Πόρος στους ζωγράφους του 19ου αιώνα» τίµησε ο Πόρος τη µνήµη του Γιώργου Αθανασίου.   Του Μπάµπη Κανατσίδη     Αίθουσα «Γεωργίου Αθανασίου», π...