Βρετανία: Δραματική παρέμβαση της Τράπεζας της Αγγλίας - Εμμένει στην οικονομική της πολιτική η Λιζ Τρας
Πυρ ομαδόν κατά της οικονομικής πολιτικής της Βρετανίδας πρωθυπουργού Λιζ Τρας εξαπολύουν διεθνείς οργανισμοί, οικονομολόγοι και οίκοι αξιολόγησης, προειδοποιώντας για τις συνέπειες των μειώσεων φόρων και του εκτεταμένου δανεισμού με τον οποίο σχεδιάζει να τις χρηματοδοτήσει η νέα κυβέρνηση της Βρετανίας.
Την ίδια στιγμή, η αντίδραση της αγοράς στα παράτολμα σχέδια της κυβέρνησης Τρας με την ελεύθερη πτώση της στερλίνας και την εκτόξευση του κόστους δανεισμού της χώρας ανάγκασε την Τράπεζα της Αγγλίας να ανακρούσει πρύμναν και να ανακοινώσει στροφή 180 μοιρών στην πολιτική της, αυξάνοντας έτσι την πίεση στην κυβέρνηση.
Οι πρώτες επικρίσεις στο σχέδιο της Λιζ Τρας και του υπουργού Οικονομικών Κουάζι Κουαρτένγκ για επιστροφή στα οικονομικά δόγματα της Θάτσερ και του Ρέιγκαν ήρθαν χθες από το ΔΝΤ.
Το Ταμείο κάλεσε τη βρετανική κυβέρνηση να αναθεωρήσει τις ραγδαίες μειώσεις φόρων και τον εκτεταμένο δανεισμό που ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα ο υπουργός Οικονομικών. «Δεδομένων των εντεινόμενων πληθωριστικών πιέσεων, δεν θα συνιστούσαμε μεγάλα δημοσιονομικά πακέτα σε αυτή τη συγκυρία επειδή είναι σημαντικό να μη συγκρούεται η δημοσιονομική πολιτική με τους στόχους της νομισματικής πολιτικής», τόνισε ο εκπρόσωπος του ΔΝΤ. Προσέθεσε, άλλωστε, πως «τα μέτρα που ανακοίνωσε η βρετανική κυβέρνηση μάλλον θα επιτείνουν την ανισότητα». Ο Ντέιβιντ Φροστ, πάντως, ο Βρετανός πολιτικός που διαπραγματεύθηκε με την Ε.Ε. τη συμφωνία για το Brexit, αντέκρουσε τις επικρίσεις του ΔΝΤ επιρρίπτοντας «στον συντηρητικό τρόπο σκέψης του Ταμείου» την ευθύνη για τα χρόνια κακών οικονομικών επιδόσεων της χώρας.
«Καμπανάκι» για υποβάθμιση
Ο οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης Moody’s παράλληλα προειδοποίησε πως οι εκτεταμένες μειώσεις φόρων και ο δανεισμός για τη χρηματοδότησή τους αποτελούν «αρνητικό παράγοντα για την πιστοληπτική ικανότητα» και αυξάνουν την πιθανότητα να υποβαθμισθεί η αξιολόγηση της Βρετανίας. Αναφερόμενη συνολικά στο οικονομικό σχέδιο της νέας κυβέρνησης, στον «μίνι προϋπολογισμό» του κ. Κουαρτένγκ, η Moody’s τον χαρακτήρισε «αρνητικό για την ανάπτυξη» και προειδοποίησε πως ενδέχεται να προκαλέσει μόνιμη ζημία στα δημόσια οικονομικά της χώρας. Λίγες ώρες νωρίτερα, ο βαθύπλουτος επενδυτής Ρέι Ντάλιο είχε σχολιάσει πως η νέα κυβέρνηση της Βρετανίας «συμπεριφέρεται σαν κυβέρνηση αναδυόμενης οικονομίας».
Την ίδια στιγμή, συνεχιζόταν η αναταραχή στην αγορά, με τη στερλίνα να σημειώνει περαιτέρω πτώση κατά περίπου 0,6% στο 1,06 δολ. και τις αποδόσεις των 20ετών και 30ετών ομολόγων του βρετανικού δημοσίου να εκτοξεύονται πάνω από το 5%, καταγράφοντας τα υψηλότερα επίπεδα από το 1998, καθώς οι επενδυτές πωλούσαν μαζικά το βρετανικό χρέος.
Την εικόνα αντέστρεψε, όμως, με την παρέμβασή της η Τράπεζα της Αγγλίας ανακοινώνοντας ότι αναβάλλει τη συρρίκνωση του χαρτοφυλακίου της, δηλαδή τις πωλήσεις ομολόγων, και προχωρεί σε νέες αγορές μακροπρόθεσμων βρετανικών ομολόγων αξίας 65 δισ. στερλινών –μείζονα παρέμβαση στις χρηματαγορές– για να επαναφέρει την ηρεμία στην αγορά. Η αντίδραση ήταν άμεση, καθώς αμέσως μετά την ανακοίνωση της τράπεζας σημείωσαν ράλι τα ομόλογα του Ηνωμένου Βασιλείου, με την απόδοση του 10ετούς ομολόγου του βρετανικού δημοσίου να διαμορφώνεται στο 4,15%, καταγράφοντας πτώση σχεδόν 8%. Ανοδικά άρχισαν, άλλωστε, να κινούνται και όλοι οι μακροπρόθεσμοι τίτλοι, 20ετή και 30ετή ομόλογα, που υποχωρούσαν νωρίτερα, με την απόδοση του 30ετούς να σημειώνει πτώση κατά μισή εκατοστιαία μονάδα. Η παρέμβαση της Τράπεζας της Αγγλίας επηρέασε, επίσης, θετικά και τις ευρωπαϊκές αγορές ομολόγων οδηγώντας σε υποχώρηση τις αποδόσεις: η απόδοση του ελληνικού δεκαετούς υποχώρησε κάτω από το 5%, του ιταλικού δεκαετούς στο 4,64%, του πορτογαλικού στο 3,25% και του ισπανικού στο 3,35%.
Η προειδοποίηση
Παρά τον ευεργετικό αντίκτυπο στο βρετανικό χρέος, η παρέμβαση της Τράπεζας της Αγγλίας εντείνει την πίεση στην κυβέρνηση. Στη σχετική ανακοίνωσή της δεν παραλείπει να προειδοποιήσει πως το σχέδιο που ανακοίνωσε η κυβέρνηση την Παρασκευή «έπληξε τα μακροπρόθεσμα ομόλογα και αν συνεχιστεί ή επιδεινωθεί η αναταραχή στην αγορά, θα υπάρξει σοβαρός κίνδυνος για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα της Βρετανίας». Σε ό,τι «αφορά τις αγορές ομολόγων, τόνισε πως στοχεύουν να αποκαταστήσουν την ομαλότητα στην αγορά και «θα γίνονται κάθε φορά στην κλίμακα που θα απαιτείται για να επιφέρουν το επιθυμητό αποτέλεσμα».
Εμμένει στην οικονομική της πολιτική η Λιζ Τρας
Η Βρετανίδα πρωθυπουργός Λιζ Τρας υπεραμύνθηκε του οικονομικού της σχεδίου που προκάλεσε τριγμούς στις χρηματοοικονομικές αγορές, λέγοντας σήμερα ότι είναι πρόθυμη να προχωρήσει σε «αμφιλεγόμενα» μέτρα για την επανεκκίνηση της ανάπτυξης και ότι δεν θα αλλάξει πορεία παρά την αναταραχή.
«Αυτό είναι το σωστό σχέδιο που έχουμε παρουσιάσει», δήλωσε η Τρας σε σειρά συνεντεύξεων με τοπικούς ραδιοφωνικούς σταθμούς του BBC.
Ερωτηθείσα εάν θα αλλάξει πορεία σε ό,τι αφορά το μίνι προϋπολογισμό που σόκαρε τις αγορές με το μέγεθος των φορολογικών του μειώσεων και του κρατικού δανεισμού, η Τρας δήλωσε: «Δεν αποδέχομαι τη λογική αυτής της ερώτησης».
«Αντιμετωπίζουμε μια δύσκολη οικονομική περίοδο. Δεν το αρνούμαι αυτό. Είναι ένα παγκόσμιο πρόβλημα. Αλλά αυτό που είναι απολύτως ορθό είναι ότι η βρετανική κυβέρνηση επενέβη και ενήργησε σε αυτή τη δύσκολη εποχή».
Ο υπουργός Οικονομικών Κουάζι Κουάρτενγκ προκάλεσε αναταραχή στις χρηματοπιστωτικές αγορές την περασμένη εβδομάδα όταν παρουσίασε ένα σχέδιο για τη μείωση των φόρων χωρίς να δοθούν λεπτομέρειες για τον αντίκτυπο στα δημόσια οικονομικά ή για το πώς η κυβέρνηση θα μεταρρυθμίσει την οικονομία για να τονώσει την ανάπτυξη.
Η λίρα κατακρημνίστηκε και οι αποδόσεις των βρετανικών κρατικών ομολόγων εκτοξεύθηκαν, αναγκάζοντας την Τράπεζα της Αγγλίας να αναβιώσει το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων σε μια έκτακτη κίνηση χθες.
Η Τρας δήλωσε ότι η κυβέρνηση έπρεπε να λάβει έκτακτα και αποφασιστικά μέτρα για την προστασία των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων απέναντι στην αύξηση των λογαριασμών ενέργειας.
«Φυσικά, αυτό σημαίνει αμφιλεγόμενες και δύσκολες αποφάσεις. Αλλά είμαι έτοιμη να το κάνω αυτό ως πρωθυπουργός διότι αυτό είναι σημαντικό για εμένα καθώς και το να κάνουμε την οικονομία μας κινηθεί».
