Ολες οι ενδείξεις, από τη δομή της ώς την ταχύτητα με την οποία εξαπλώνεται στη Νότια Αφρική, συνηγορούν στο συμπέρασμα ότι η παραλλαγή «Oμικρον» είναι εξαιρετικά μεταδοτική, σύμφωνα με τον επιδημιολόγο Σαλίμ Αμντούλ Καρίμ. Ο Αμπντούλ Καρίμ, καθηγητής Παγκόσμιας Υγείας στο Πανεπιστήμιο Columbia και αντιπρύτανης στο Πανεπιστήμιο KwaZulu-Natal στο Ντέρμπαν της Νότιας Αφρικής, από όπου μίλησε αποκλειστικά στην «Κ», τονίζει, εντούτοις, ότι τα υφιστάμενα εμβόλια πιθανότατα παρέχουν σημαντική προστασία έναντι της νέας παραλλαγής.
«Η “Ομικρον” έχει μια σειρά από μεταλλάξεις που ενισχύουν τη μεταδοτικότητα», σημειώνει ο Νοτιοαφρικανός καθηγητής, πoυ είναι εκ των κορυφαίων επιστημόνων διεθνώς στο πεδίο του HIV/AIDS (πρόεδρος του Πάνελ Ειδικών Επιστημόνων της UNAIDS) και ήταν μέχρι πρότινος συν-επικεφαλής της επιτροπής ειδικών της χώρας για τη διαχείριση της COVID-19. «Aρα αναμένουμε να είναι πολύ μεταδοτική. Δεν είναι σαφές ακόμα αν είναι πιο μεταδοτική από τη “Δέλτα”, αλλά είναι το πιο πιθανό».
Αλμα κρουσμάτων
Επί του πεδίου, εξηγεί, «έχουμε δει μια ραγδαία αύξηση των αριθμών. Πριν από λιγότερο από δέκα μέρες, ήμαστε περίπου στα 200 κρούσματα ημερησίως. Χθες (σ.σ.: την Πέμπτη) είχαμε φτάσει τις 11.500. Ο ρυθμός αύξησης των κρουσμάτων είναι πολύ υψηλός – και σημαντικά ταχύτερος από τον αντίστοιχο όταν εμφανίστηκε η “Δέλτα”».
Η «Ομικρον» ήδη κυριαρχεί στη Χαουτένγκ, την επαρχία που περιλαμβάνει το Γιοχάνεσμπουργκ και στην οποία ζουν σχεδόν 16 εκατομμύρια άτομα – πάνω από το 1/4 του πληθυσμού της Νότιας Αφρικής. «Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία (της Πέμπτης), το 74% των κρουσμάτων στη Χαουτένγκ είναι “Ομικρον”», αναφέρει ο Αμπντούλ Καρίμ.
Σχετικά με τις ανεκδοτολογικές αναφορές σε πιο ήπια συμπτώματα, λέει ότι είναι «πρόωρο» να ειπωθεί κάτι τέτοιο. «Η σοβαρή νόσηση παρουσιάζει μια χρονική καθυστέρηση 2-3 εβδομάδων από την εμφάνιση των συμπτωμάτων», υπενθυμίζει. «Το μόνο που μπορώ να πω σε αυτή τη φάση, βάσει των συνομιλιών μου με συναδέλφους που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή παρέχοντας φροντίδα στους ασθενείς, είναι ότι δεν φαίνεται να υπάρχει κάποια σημαντική διαφορά στην κλινική εικόνα σε σύγκριση με ασθενείς από προηγούμενα κύματα». Από την άλλη, όπως αναφέρει, «δεν υπάρχουν ενδείξεις αυξημένης σφοδρότητας».
«Προς το παρόν, δεν υπάρχει πίεση στο σύστημα Υγείας», σημειώνει ο διεθνούς φήμης επιδημιολόγος. «Αλλά περιμένω ότι θα προκύψει, όταν περάσει αρκετός χρόνος από την εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων».
Παράκαμψη της ανοσίας
Σχετικά με τα εμβόλια και την προστασία που παρέχουν, επαναλαμβάνει ότι «δεν έχουμε οριστικές απαντήσεις», αλλά «μπορούμε να εξαγάγουμε κάποια συμπεράσματα από τη φύση των μεταλλάξεων που τη χαρακτηρίζουν». «Πολλές από τις μεταλλάξεις που συνδέονται με παράκαμψη της ανοσίας που εντοπίστηκαν στις παραλλαγές “Βήτα” και “Γάμμα” υπάρχουν και στην “Oμικρον”» εξηγεί. «Αρα η προσδοκία είναι ότι η πρότερη νόσηση θα παρέχει πολύ μικρή προστασία και ότι θα δούμε πολλές επαναμολύνσεις. Ηδη μάλιστα το βλέπουμε αυτό».
«Σχετικά με τα εμβόλια, είναι πολύ πιθανό να παρέχουν έναν βαθμό προστασίας. Θα δούμε κρούσματα ανάμεσα στους εμβολιασμένους, οι οποίοι θα νοσούν ήπια. Αλλά περιμένουμε ότι τα εμβόλια θα προστατεύουν σε σημαντικό βαθμό από σοβαρή νόσηση. Ο λόγος που το πιστεύουμε αυτό είναι ότι η ανοσία έναντι σοβαρής νόσησης ρυθμίζεται από τα Τ-λεμφοκύτταρα – και είναι πολύ πιο δύσκολο για τον ιό να αποφύγει τα T-λεμφοκύτταρα από ό,τι είναι να αποφύγει τα αντισώματα».
Ο Νοτιοαφρικανός καθηγητής παραπέμπει σε σειρά μελετών –«ίσως η πιο εντυπωσιακή είναι αυτή που έγινε στην πολιτεία της Νέας Υόρκης με τη συμμετοχή 8,8 εκατομμυρίων ανθρώπων»– που δείχνουν ότι «όλα τα εμβόλια προστατεύουν σε πολύ μεγάλο βαθμό, γύρω στο 90%, έναντι σοβαρής νόσησης και νοσηλείας». «Αρα θεωρούμε ότι οι εμβολιασμένοι θα είναι πολύ μικρό ποσοστό των ασθενών στα νοσοκομεία», λέει, αναφέροντας ότι 87% των ασθενών με COVID-19 αυτή τη στιγμή στη Χουατένγκ είναι ανεμβολίαστοι.
– Αν η νέα παραλλαγή αποδειχθεί ότι δεν είναι πιο ήπια και ότι είναι πιο μεταδοτική, και αντικαταστήσει μέσα στον χειμώνα τη “Δέλτα” στην ήδη επιδημιολογικά επιβαρυμένη Ευρώπη, θα υπάρχει άλλη επιλογή για τις κυβερνήσεις από το γενικευμένο lockdown;
– Δεν το γνωρίζω. Η Νότια Αφρική έχει επιλέξει να μην επιβάλλει lockdown, αλλά να επιχειρήσει να ελέγξει την κατάσταση με τον εμβολιασμό και μέτρα δημόσιας υγείας, όπως χρήση μασκών κ.ο.κ.».
– Θα λειτουργήσει αυτό, σε μια χώρα όπου μόνο το 43% των ενηλίκων έχει κάνει έστω και μία δόση;
– Δεν είμαι βέβαιος. Η ταχύτητα με την οποία εξαπλώνεται ο ιός προδιαθέτει για δραστικές εξελίξεις. Η κυβέρνηση μπορεί σύντομα να χρειαστεί να αλλάξει γνώμη.
– Τι μας διδάσκει η «Ομικρον» για τη μελλοντική πορεία της COVID-19; Πρέπει να συμβιβαστούμε με το ενδεχόμενο κάθε λίγους μήνες να προκύπτει μία νέα παραλλαγή που θα δημιουργεί την ανάγκη για νέα εμβόλια και νέους περιορισμούς;
– Υπάρχουν πολλά πιθανά σενάρια. Η ικανότητα του ιού να μεταλλάσσεται προς όφελός του δεν είναι αέναη. Το πότε ακριβώς θα σταματήσει είναι πάρα πολύ δύσκολο να απαντηθεί αυτή τη στιγμή. Κάποια στιγμή όμως θα ξεθυμάνει.
