Γενετική μνήμη

Γράφει η Σίλα Αλεξίου - Κι εμείς τι φταίμε; Ακούς να διερωτώνται οι διαμαρτυρόμενοι για την αθρόα είσοδο των Σύρων προσφύγων στη χώρα μας. Εμείς, ναι, δεν φταίμε. Όπως δεν έφταιξαν και οι Μικρασιάτες που έχασαν τα πάντα σε μία νύχτα, όπως δεν έφταιγαν και οι λαοί που –ήθελαν δεν ήθελαν– υποδέχτηκαν κάποτε τους Έλληνες μετανάστες... Ο Έλληνας ξέρει το δράμα του ξεριζωμού. Πήγε, ήρθε και τώρα ξαναπάει. Πήγε ως μετανάστης, ήρθε ως πρόσφυγας και τώρα ξαναφεύγει, για να φάει ένα κομμάτι ψωμί... Δεν είναι καθόλου τυχαίο λοιπόν που σε κάθε γωνιά αυτής της μικρής, ωραίας –πλην άτυχης– χώρας λάμπει αυτή τη δύσκολη ώρα το μεγαλείο του ανθρωπισμού. Που δεν έχει καμιά σχέση με τη φιλανθρωπία, την απρόσωπη κάλυψη των προσωπικών μας ελλειμμάτων... Μεμονωμένα ή ομαδικά, οι ευαισθητοποιημένοι Έλληνες ανοίγουν την αγκαλιά τους στους πρόσφυγες, για να τους γλυκάνουν τον πόνο έως ότου βρουν τον δρόμο τους. Είτε φιλοξενώντας στο σπίτι τους οικογένειες με μικρά παιδιά είτε μοιράζοντας φρατζόλες φρέσκου ψωμιού είτε γιατρεύοντας τις πληγές τους. Εικόνες ανθρωπιάς κάνουν τον γύρο του κόσμου, εκπλήσσοντας τους κατοίκους των άλλων ευρωπαϊκών χωρών που τρέμουν στην ιδέα της... εισβολής προσφύγων στον τόπο τους. Όχι πως δεν υπάρχουν συντοπίτες μας που απεχθάνονται όλο αυτό το αλισβερίσι. Ένα μεγάλο ποσοστό, το ποσοστό τού «Εμείς τί φταίμε;», το ποσοστό που διαδίδει ανυπόστατες φήμες και αναζητεί κρυμμένα μυστικά πίσω από τις λέξεις, άνθρωποι κάθε μορφωτικού και οικονομικού επιπέδου «βλέπουν» ήδη τους Σύρους να κοιμούνται στο κρεβάτι τους και τους εαυτούς τους στις σκηνές των hot spots! Η μικρή και όμορφη χώρα μας, με τη μεγάλη αγκαλιά, όντως δεν χωράει τις χιλιάδες των προσφύγων που αποβιβάστηκαν σώοι στα νησιά μας, κόντρα στην αναλγησία των δουλεμπόρων. Κι αν η Ελλάδα αποτελεί την... πίσω πόρτα εισόδου στην Ευρώπη, είναι ηλίου φαεινότερο ότι προορισμός των δυστυχισμένων αυτών ανθρώπων δεν είναι ο τόπος μας. Ένας σταθμός είναι μόνο στο μακρύ ταξίδι που άλλοι αποφάσισαν γι’ αυτούς. Mε την ελπίδα άλλωστε να φτάσουν κάποτε στις χώρες της Βόρειας Ευρώπης, με την προσδοκία να ανταμειφθούν στο μέλλον με μια καλύτερη ζωή, δεν εγκαταλείπουν την Ειδωμένη, υπομένοντας όλα τα δεινά. Τι έχουν να χάσουν; «Σου λένε να φύγεις με τα ρούχα που φοράς. Να εγκαταλείψεις τους κόπους μιας ζωής πίσω. Άσχημο πράγμα η προσφυγιά...» λέει στο SM ο –γεννημένος πρόσφυγας– Μιχάλης Xατζηπέρος. Nαι. Εμείς σίγουρα δεν φταίμε, αλλά συμπάσχουμε. Φταίει η γενετική μας μνήμη; Ή μήπως, χάρη στα φορτωμένα με τις εμπειρίες των προγόνων μας γονίδια που κουβαλάμε, είμαστε ευαίσθητοι στην προσφυγιά;