Η μνήμη και η τόλμη - Άρθρο της Άννας Τσεκούρα

Η παιδεία και η εξέλιξη των ανθρώπων ανέκαθεν είχαν κοινό παρανομαστή το ανοικτό μυαλό. Αν θέλουμε να αναπτυχθούμε σωστά ως ανθρώπινα όντα, με νοημοσύνη, ευαισθησία, λόγο και έργο, θα πρέπει να διατηρούμε ανοικτή καρδιά και ανοικτό πνεύμα. Δεν είναι μια προσταγή του σήμερα. Είναι προσταγή της ζωής  από την αρχή της, από την στιγμή που αναπτύχθηκαν οι πρώτες κοινωνίες. Είναι η ανάγκη της προόδου. Με δύο τρόπους πετυχαίνουμε την πρόοδο.  Με την μελέτη της ιστορικής μας ταυτότητας  και την συνειδητοποίηση  των αιτιών που θετικά και αρνητικά επηρεάζουν την ανέλιξη μας μέσα από την γνώση του παρελθόντος μας.
Μιλάμε τον τελευταίο καιρό, δοθείσης της ευκαιρίας εκ της διακοσιοστής επετείου της επανάστασης του 1821,  για τον ηρωισμό και την αυταπάρνηση απλών ανθρώπων.  Θα ήταν εποικοδομητικό να αναλογιστούμε πως την εποχή που έδρασαν οι απλοί αλλά τεράστιοι αυτοί άνδρες και γυναίκες, ορμώμενοι από την λαχτάρα τους για την Ελευθερία και την αγάπη τους για την Πατρίδα, κατάφεραν πολλά περισσότερα από το να διασφαλίσουν στις επόμενες γενεές την γη που θα μεγάλωναν, την γλώσσα που θα μιλούσαν, την θρησκεία που θα ακολουθούσαν. Κατάφεραν να διδάξουν την ευρεία σκέψη, την ασύνορη επιθυμία, το κυνήγι του αδύνατου. Κατόρθωσαν μέσα από την ανδρεία τους να διδάξουν την εξουσία της μνήμης και την δύναμη που έχει η μνήμη να ξυπνά την τόλμη. Να μας υπενθυμίζει ποιοι είμαστε και από που κρατάμε. Εκείνοι ήταν  απόγονοι του Λεωνίδα της Σπάρτης που δεν λογάριασε την δύναμη του αντιπάλου και εμείς με την σειρά μας γίναμε απόγονοι του Λεωνίδα μα και δικοί τους, που δεν λογάριασαν μια άλλη, τρομακτική αυτοκρατορία, την Οθωμανική.
Ποιο λαμπρότερο παράδειγμα θα μπορούσε κανείς να χρησιμοποιήσει, αν όχι τους ήρωες και τις ηρωίδες του 1821; 
Απλοί καθημερινοί άνθρωποι που ενώ ζούσαν εκατοντάδες χρόνια κάτω από έναν αβάσταχτο ζυγό, μεγαλώνοντας μαζί με τους δυνάστες τους, αποτίναξαν αλυσίδες υπαρκτές και νοερές και με την τόλμη τους έγραψαν Ιστορία.
Αλήθεια, το πιο φυσιολογικό θα ήταν να έχουν αφομοιωθεί από τις συμπεριφορές και τα ήθη των ξένων και να είχαν λησμονήσει τα δικά τους. Όμως, η θρησκεία, η ορθόδοξη πίστη, η αγάπη για την αλήθεια του τριαδικού Θεού και την Ελλάδα, κατέστησαν αδύνατον να συμβεί η παραμικρή αλλοίωση στην ψυχή των Ελλήνων. Παρόλα αυτά, η υπόθεση Ελευθερία ήταν πραγματικά αδιανόητη.  Δεν υπάρχει όμως, τίποτε ισχυρότερο από το αδάμαστο πνεύμα που τρέχει, ονειρεύεται και υπερβαίνει συνθήκες και πραγματισμό. Συχνά, οι πραγματιστές επικαλούνται την στυγνή, κυνική πραγματικότητα για να ακυρώσουν οποιαδήποτε προσπάθεια αλλαγής ή αντίστασης.  Είναι και αυτός ένας τρόπος να αποφύγεις μια σύγκρουση ή ακόμη, ένας τρόπος άμυνας απέναντι σε κάτι που είσαι βαθιά πεπεισμένος ότι δεν μπορεί να αλλάξει.  Αλλά οι αλλαγές επιτυγχάνονται πάντοτε από τους ονειροπόλους και όχι από τους πραγματιστές.
Είμαστε πολύ τυχεροί που είμαστε απόγονοι ονειροπόλων. Οφείλουμε όλοι να σεβαστούμε την πρωτοπόρα σκέψη των προγόνων μας και να τιμήσουμε την αυτοθυσία τους, με το ελάχιστο που μπορούμε. Να μην ξεχνάμε. Να μην παίρνουμε απόσταση από τα φοβερά πεπραγμένα του τότε.
Όλοι είμαστε  κομμάτι της Ιστορίας. Άνθρωποι που λανθάνουν, επικρίνουν, θυμώνουν, λιγοψυχούν, παρασύρονται, ονειρεύονται, φοβούνται αλλά προσπαθούν. Άνθρωποι που αντιστέκονται. Ορθώνουν το ανάστημά τους, την ασημαντότητά τους, την αγανάκτησή τους και γίνονται από αόρατοι, ορατοί, σημαντικοί, καταπέλτες, όχι απαραίτητα μόνο στο παρελθόν. Το παρόν μας, εξίσου απαιτεί από εμάς.  Εξίσου, μας τραβά από το πέτο και μας λέει: «Σήκω και πολέμα.»
Αναλογίζομαι πάντα με ρίγος την φράση του Ν. Καζαντζάκη
 « Μη ρωτάς: Θα νικήσω; Θα νικηθώ;
    Πολέμα!»
Αλίμονο, εάν τότε οι άντρες και οι γυναίκες που πολέμησαν για την Ελευθερία της Πατρίδας σκέφτονταν και μετρούσαν τις πιθανότητες! Αντίθετα, άνοιξαν διάπλατα τις πύλες στην καρδιά τους. Σχεδίασαν απαγορευμένους δρόμους στο μυαλό τους. Μπήκαν στην φωτιά. Δεν κάηκαν όμως από την φωτιά επειδή η μέσα τους λαίλαπα ήταν πιο δυνατή! Δάμασαν την κόλαση!
Έρχεται πάλι στο μυαλό ο Ν. Καζαντζάκης.
 «Δεν ζυγιάζω. Δεν μετρώ. Δεν βολεύομαι.
Ακολουθώ το βαθύ μου χτυποκάρδι.»
Μόνο το χτυποκάρδι οδηγεί τους ανθρώπους στις μεγάλες αποφάσεις. Μόνο όσοι δεν εφησυχάζουν προχωρούν τον κόσμο. Οι ιδέες, οι επαναστάσεις, οι ανατροπές, δεν έρχονται ποτέ από την πολυθρόνα μας. Ούτε η γνώση έρχεται μονάχα από την ανάγνωση. Πρέπει να συνδυάζεται με πράξη, με ζωή. Με παλμό, ενέργεια, ακόμη και λάθη που χτίζουν την εμπειρία. Μακάρι οι άνθρωποι του σήμερα να χρησιμοποιήσουν την γνώση του παρελθόντος και την εμπειρία των περασμένων γεγονότων για να χτίσουν ένα καλύτερο αύριο. Αν το συνειδητοποιήσουμε θα καταλάβουμε πως δεν απέχουμε πολύ από εκείνο το μικρό τσοπανόπουλο που άκουσε τα λόγια του Κολοκοτρώνη και έγινε θεριό.
Κολοκοτρώνης:  - Εσύ, γιατί δεν πολεμάς;
Τσοπανόπουλο:  - Δεν έχω όπλα στρατηγέ μου.
Κ: – Έχεις γκλίτσα! Άνοιξε ορέ, δυο κεφάλια Τουρκαλάδων και πάρε τους τα όπλα και θα έχεις όπλα έπειτα να πολεμήσεις!
Το βράδυ, όταν είχε καταλαγιάσει ο αχός της μάχης,  τριγυρνώντας ο Κολοκοτρώνης είδε ένα παλικάρι μπαρουτοκαπνισμένο, με ρούχα ποτισμένα στο αίμα και ένα σωρό ακριβά σπαθιά και όπλα στο ζωνάρι του.
Κολοκοτρώνης:  – Ποιος είσαι εσύ παλικάρι μου;
Παλικάρι: - Δεν με γνωρίζεις στρατηγέ; Είμαι εκείνος που μάλωσες το πρωί, αλλά είχε μόνο γκλίτσα! Έκαμα όπως μου είπες! Κοίτα με τώρα! Τους τα πήρα ούλα!»
Ας αναλογιστούμε την καταγωγή μας, την πορεία μας στους αιώνες, την σωστή ή λανθασμένη διαδρομή μας μέσα στην Ιστορία του Κόσμου. Ας μάθουμε από τα λάθη και ας παραδειγματιστούμε από τα ανδραγαθήματα. Αποτελούμε τα ιστορικά χρονικά του έθνους μας, με ότι αυτό συνεπάγεται και θα πρέπει κάποτε να κατανοήσουμε πως η λήθη μόνο κακό μπορεί να φέρει. Ας προσέξουμε τις νέες γενιές από το σπίτι ως τα εκπαιδευτικά ιδρύματα ώστε να μην συμβεί αυτό που προφητικά αναφέρει στο Βιβλίο του Γέλιου και της Λήθης ο Μίλαν Κούντερα: « Όταν θέλεις να εξαφανίσεις έναν λαό ξεκινάς από την μνήμη. Καταστρέφεις τα βιβλία του, την παιδεία του, την ιστορία του και γράφεις καινούργια βιβλία. Μεταφυτεύεις άλλη παιδεία και επινοείς άλλη Ιστορία. Έτσι σιγά σιγά το έθνος ξεχνά ποιο είναι και ποιο ήταν. Ο κόσμος γύρω του θα το ξεχάσει πολύ πιο εύκολα και γρήγορα.»
Ευελπιστώ πως κάτι τέτοιο δεν θα επιτρέψουμε να συμβεί.
Μην ξεχνάμε.
Την Ιστορία την γράφει η Τόλμη αλλά την Τόλμη την ξυπνά η Μνήμη.

Άννα Τσεκούρα

Η Άννα Τσεκούρα γεννήθηκε και μεγάλωσε στον Πειραιά, αλλά ζει στις Σπέτσες από το 1996. Σπούδασε Αγγλική Φιλολογία, Διοίκηση Επιχειρήσεων, Δημόσιες Σχέσεις, Μάρκετινγκ και εργάστηκε επί σειρά ετών στον τομέα των επιχειρήσεων καθώς και σε τομείς όπως η Διαφήμιση, το Μάρκετινγκ και οι Δημόσιες Σχέσεις, ενώ παράλληλα δίδασκε την Αγγλική Γλώσσα. Έχει παρακολουθήσει Σεμινάρια Διαχείρισης Τύπου καθώς και Σεμινάρια Μεθοδολογίας για Διδασκαλία σε παιδιά και εφήβους με μαθησιακές δυσκολίες. Έχει εκδώσει τέσσερα μυθιστορήματα και έξι ποιητικές συλλογές και έχει επιμεληθεί ένα λεύκωμα και δύο βιβλία ειδικού ενδιαφέροντος. Έχει λάβει το Α΄Βραβείο το 2018 για το μυθιστόρημα "Το Ταγκό της Σκιάς", το Α' Βραβείο για την ποιητική συλλογή "Ομολογία" και το 2019 το Α' Βραβείο για το αστυνομικό μυθιστόρημά της "Η Ποινή της Ελευθερίας". Είναι επίσης βραβευμένη επί του συνόλου του έργου της το 2018 με το Α' Βραβείο από την Ακαδημαϊκή Επιτροπή της Ένωσης Ελλήνων Λογοτεχνών  που ιδρύθηκε το 1930 από τον Κωστή Παλαμά, τον Βάρναλη, τον Σικελιανό και πολλούς άλλους κολοσσούς του πνεύματος, και είναι μέλος της.  Αρθρογραφούσε επί τέσσερα χρόνια (2014 – 2018) στην ηλεκτρονική εφημερίδα Politicaldoubts.com, έχοντας δική της στήλη τις Άννα - Διατυπώσεις. Άρθρα της σχετικά με την Ιστορία, τον Πολιτισμό και την Επικαιρότητα έχουν δημοσιευθεί σε διάφορα έντυπα του τοπικού και Αθηναϊκού τύπου. Έχει δανείσει στίχους της σε μουσικές παραγωγές. Το πιο γνωστό της μελοποιημένο ποίημα είναι το «Γραμμένο» σε μουσική Μιχάλη Σούμα (Συγκρότημα Ονυξ) και ερμηνεία Σταυρούλας Βλάχου με τους οποίους έχει συνεργαστεί και σε αρκετά άλλα. Κείμενα και αποσπάσματα από τις γραφές της έχουν ακουστεί σε πολλές ραδιοφωνικές εκπομπές, ενώ κάνει και η ίδια διαδικτυακό ραδιόφωνο διατηρώντας από το 2015 την εκπομπή «Τα Στοιχειά του Έρωτα» όπου αναλύει, παρουσιάζει και δωρίζει έργα από την παγκόσμια λογοτεχνία και ποίηση. Έχει ασχοληθεί ενεργά με το θέατρο και έχει πλούσια πολιτιστική και ανθρωπιστική δράση. Οργανώνει εκδηλώσεις λογοτεχνίας και ποίησης, ανεβάζει θεατρικές παραστάσεις με ενήλικες και παιδιά, λατρεύει κάθε μορφή τέχνης ζωγραφίζοντας και γράφοντας από 14 ετών.